۳- مفقود شدن: متقاضیانی که کارت شناسایی ملی آن ها مفقود شده باشد با در دست داشتن اصل شناسنامه
به واحدهای ثبت احوال مراجعه و نسبت به اخذ کارت مجدد اقدام نمایند.
۴- مستعمل شدن: در مواردی که به دلیل مستعمل شدن کارت شناسایی ملی تقاضای صدور کارت مجدد می شود ادارات ثبت احوال کارت شناسایی متقاضی را اخذ و کارت مجدد صادر می نمایند.
امروزه کارت شناسایی ملی سند حضور و معتبرترین و رسمی ترین مدرک قانونی ، هویتی و تابعیتی و از سوی دیگر وسیله ارتباطی و تعاملی مردم با دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی است با توجه به شناسایی خاص این کارت ازجمله دارا بودن مشخصات فردی ، شماره ملی منحصر به فرد، کدپستی و عکس صاحب سند از یک سو و دریافت عین اطلاعات و مشخصه ها به صورت ارتباطات الکترونیکی برخط از پایگاه اطلاعات جمعیتی توسط سازمان‌های دولت از سوی دیگر ، علاوه بر تسریع در ارائه خدمات وعدم نیاز به اخذ مدارک اضافه امکان تطبیق مشخصات افراد به راحتی فراهم شده و برخورداری مردم از این کارت موجب دریافت خدمات دولتی ارزان تر ، سریع تر و کار آمد تر گردیده است.
کارت شناسایی ملی در حال حاضر در سراسر کشور به عنوان مدرک شناسایی ایرانیان و مبنای عمل دستگاه های دولتی است و کارت هوشمند (smart card) کارتی پلاستیکی با ابعاد کارت‌های اعتباری است که بر روی آن یا در بین لایه‌های آن تراشه های حافظه و ریز پردازنده برای ذخیره سازی دادها و پردازش آن ها قرار داده شده است. البته کارت ملی هوشمند به عنوان کلید ورود به دولت الکترونیک مطرح است که سازمان ثبت احوال به عنوان مرجع رسمی امور هویتی کشور در نظردارد تا طی یک برنامه ریزی دقیق آن را جایگزین کارت ملی فعلی نماید.[۳۹]
مزایای کارت هوشمند نسبت به نوع سنتی :
الف) شناسایی در حوزه دیجیتال اولین وظیفه کارت ملی هوشمند می‌باشد.
ب) امکان تصدیق هویت بر اساس رمز عبور ، رمز نگاری بیو متریک
ج) امضای دیجیتال
د) پردازش اطلاعات
ه) تغییر اطلاعات پس از صدور
و) پشتیبانی از کاربردهای مختلف همگی روی یک کارت
ز) افزودن کاربرد جدید پس از صدور
ح) دسترسی به اطلاعات بر حسب مجوزهای دسترسی مختلف
ط) استفاده در حوزه خدمات دولت الکترونیک[۴۰]
کارت شناسایی (ملی) که مطابق قانون الزام اختصاصی شماره ملی و کدپستی برای کلیه اتباع ایرانی تنظیم شده است نیز قطعاً یک سند هویتی است زیرا:
۱- این سند نیز مانند شناسنامه از روی دفاتر ثبت کل وقایع تنظیم می شود .
۲- در ماده۳ قانون فوق الذکر[۴۱] کارت یاد شده صریحاً به عنوان یک سند شناسایی اتباع ایرانی شناخته شده است. [۴۲]
گفتار سوم : گواهینامه رانندگی و ترتیب صدور آن
گواهینامه رانندگی یا تصدیق رانندگی مدرکی است مبنی بر اینکه فرد می‌تواند با وسایل نقلیه دارای موتور مانند موتور سیکلت، اتومبیل، کامیون و اتوبوس رانندگی کند، در کشورهایی که تعداد زیادی از شهروندان رانندگی می‌کنند، گواهینامه رانندگی به عنوان یک مدرک هویتی ارزش دارد. معمولاً گواهینامه رانندگی تنها پس از قبول در آزمون رانندگی به شخص داده می شود.
مطابق شماره ۸۱ ماده یک قانون آییننامه راهنمایی و رانندگی گواهینامه رانندگی (پروانه رانندگی): اجاره نامه ای است برای رانندگی وسایل نقلیه که از طرف راهنمایی و رانندگی به نام افراد صادر می شود.
هر کس بخواهد با هر نوع وسیله نقلیه موتوری زمینی رانندگی نماید باید گواهینامه متناسب رانندگی با آن وسیله نقلیه را دارا باشد، با متخلفات برابر قوانین و مقررات رفتار می شود.
انواع گواهینامه های رانندگی با شرایط زیر از سوی راهنمایی و رانندگی طبق آیین نامه راهنمایی و رانندگی صادر می شود:
الف: شرایط شرکت در آزمایش ها و صدور گواهینامه موتورسیکلت گازی یا موتور گازی (گواهینامه الف-۱).
۱- حداقل سن ۱۵ سال تمام.
۲- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۳- قبول شدن در آزمون های آیین نامه و مهارت عملی رانندگی با موتور گازی.
ب: شرایط شرکت در آزمایش ها و صدور گواهینامه موتورسیکلت های با حجم موتور تا ۲۰۰ سی سی (گواهینامه الف- ۲).
۱- حداقل سن ۱۷ سال تمام.
۲- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۳- قبول شدن در آزمون های آیین نامه و مهارت عملی رانندگی با موتور سیکلت مربوط.
پ: شرایط شرکت در آزمایش ها و صدور گواهینامه موتورسیکلت های با حجم موتور بالای ۲۰۰ سی سی و سه چرخ با وزن تا ۴۰۰ کیلوگرم (گواهینامه الف- ۳).
۱- حداقل سن ۱۸ سال تمام.
۲- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۳ – دارا بودن گواهینامه موتورسیکلت تا ۲۰۰ سی سی حجم موتور(الف -۲) که حداقل یک سال تمام از تاریخ صدور آن گذشته باشد.
۴ – قبول شدن در آزمون های آیین نامه و مهارت عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط.
ت: شرایط شرکت در آزمایش ها و صدور گواهینامه (گواهینامه ب -۱).
۱- حداقل سن ۱۸ سال تمام.
۲- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۳- قبول شدن در آزمون های آیین نامه و مهارت عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط.
ث: شرایط شرکت در آزمایش ها و صدور گواهینامه (گواهینامه ب -۲).
۱- حداقل سن ۲۱ سال تمام.
۲- سپری شدن حداقل دو سال تمام از تاریخ اخذ گواهینامه رانندگی (ب -۱)
۳- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۴ – قبول شدن در آزمون های آیین نامه و مهارت عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط.
ج: شرایط شرکت در آزمایش ها و صدور گواهینامه (پ -۱ و پ- ۲).
۱- حداقل سن ۲۳ سال تمام.
۲- سپری شدن حداقل دو سال تمام از تاریخ اخذ گواهینامه رانندگی (ب -۱).
۳- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۴ – قبول شدن در آزمون های آیین نامه و مهارت عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط.
ح: شرایط شرکت در آزمایش ها و صدور گواهینامه درجه(ت -۱).
۱ – حداقل سن ۲۵ سال تمام.
۲- سپری شدن حداقل دو سال تمام از تاریخ اخذ گواهینامه رانندگی (پ-۱).
۳- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۴ – قبول شدن در آزمون های آیین نامه و مهارت عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط.
خ: شرایط شرکت در آزمایش ها و صدور گواهینامه درجه (ت-۲).
۱ – حداقل سن ۲۵ سال تمام.
۲- سپری شدن حداقل دو سال تمام از تاریخ اخذ گواهینامه رانندگی (پ-۲).
۳- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۴ – قبول شدن در آزمون های آیین نامه و مهارت عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط.
