امروزه با وجود مشکلاتی که در ارتباطات و روابط بین فردی برای نوجوانان وجود دارد پرداختن به بهداشت و امنیت روانی آن ها به ویژه شادکامی و سازگاری فردی – اجتماعی لازم به نظر میرسد . در این پژوهش با بررسی رابطه ی بین متغیرهای پژوهش می توان از نتایج به دست آمده استفاده کاربردی کرد . به طور مثال می توان راهکارها و راهبردهای مؤثری برای نوجوانان در باورهای فراشناختی میسر نمود تا به سازگاری بهتر در ارتباطات و مهارتهای فردی و اجتماعی و به تبعه آن شادکامی آن ها منجر گردد .
۴-اهداف پژوهش :
۴-۱- هدف کلی :
هدف کلی این پژوهش بررسی رابطه ی باورهای فراشناختی نوجوانان با سازگاری فردی- اجتماعی و شادکامی آن ها میباشد .
۴-۲- اهداف ویژه :
بررسی رابطه ی باورهای فراشناختی با سازگاری فردی نوجوانان دختر .
بررسی رابطه ی باورهای فراشناختی با سازگاری فردی نوجوانان پسر .
بررسی رابطه ی باورهای فراشناختی با سازگاری اجتماعی نوجوانان دختر .
بررسی رابطه ی باورهای فراشناختی با سازگاری اجتماعی نوجوانان پسر .
بررسی رابطه ی باورهای فراشناختی با شادکامی نوجوانان دختر .
بررسی رابطه ی باورهای فراشناختی با شادکامی نوجوانان پسر .
۵- فرضیهها :
۵-۱- فرضیه اصلی :
بین باورهای فراشناختی و سازگاری فردی- اجتماعی و شادکامی نوجوانان رابطه وجود دارد .
۵-۲- فرضیه ویژه:
بین باورهای فراشناختی و سازگاری فردی نوجوانان دختر رابطه وجود دارد .
بین باورهای فراشناختی و سازگاری فردی نوجوانان پسر رابطه وجود دارد .
بین باورهای فراشناختی و سازگاری اجتماعی نوجوانان دختر رابطه وجود دارد .
بین باورهای فراشناختی و سازگاری اجتماعی نوجوانان پسر رابطه وجود دارد .
بین باورهای فراشناختی و شادکامی نوجوانان دختر رابطه وجود دارد .
بین باورهای فراشناختی و شادکامی نوجوانان پسر رابطه وجود دارد .
۶-متغیرها :
متغیر مستقل : باور های فراشناختی
متغیر وابسته : سازگاری فردی اجتماعی
متغییر وابسته : شادکامی
متغیر کنترل : سن ، تحصیلات ، جنس که با توجه به نمونه پژوهش که بر روی دانش آموزان سال اول دبیرستان دختر و پسر انجام شده مورد کنترل قرار گرفت .
متغیر تعدیل کننده : طبقه اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی و خانوادگی نوجوانان که محقق با بهره گرفتن از نمونه گیری تصادفی از تاثیر آن ها بر پژوهش کاسته است .
۷-تعاریف واژه ها :
۷-۱- تعریف مفهومی باورهای فراشناختی :
باورهای فراشناختی اطلاعاتی است که افراد در مورد شناخت خود و راهبردهای یادگیری دارند که این راهبرد ها در آن ها اثر میگذارد . این مفهوم یکی از جنبههای فراشناخت[۲] است . فراشناخت یک مفهوم چند وجهی است ، که در برگیرنده دانش فرایندها و راهبردهایی است که شناخت را ارزیابی ، نظارت یا کنترل میکند و اغلب نظریه پردازان بین دو جنبه از فراشناخت یعنی باورهای فراشناختی و نظارت فراشناختی تمایز قایل شده اند . همچنین نظارت فراشناختی به دامنه از کارکردهای اجرایی نظیر توجه ، کنترل ، برنامه ریزی و تشخیص خطا در عملکرد اشاره دارد ، ( ولز[۳] ، ۲۰۰۰ ؛ ترجمه : بهرامی و رضوان ، ۱۳۸۵) .
۷-۲- تعریف عملیاتی باورهای فراشناختی :
باورهای فراشناختی در این پژوهش عبارت میباشد از پنج خرده مقیاس کنترل ناپذیری ، باورهای مثبت ، وقوف شناختی ، اطمینان شناختی و نیاز به کنترل افکار که توسط پرسشنامه [۴]MCQ-30 سنجیده می شود ، ( همان منبع ) .
۷-۳- تعریف مفهومی سازگاری فردی – اجتماعی:
سازگاری یک مفهوم عام است و به همه ی راهبردهای که فرد برای اداره کردن موقیت های استرس زای زندگی اعم از تهدیدهای واقعی یا غیر واقعی به کار میبرد گفته می شود ، ( سادوک و ساودک[۵] ، ۲۰۰۳ ، به نقل از افتخار صعادی ۱۳۸۶ ) . سازگاری مجموعه ای از رفتارهای آموخته شده است ، و ناسازگاری زمانی به وجود میآید که فرد مهارتهای لازم برای تطابق با مشکلات روزمره زندگی را یاد نگرفته باشد . به طور کلی فرایندهای یادگیری در بروز پاسخهای سازگارانه یا ناسازگارانه نقش اساسی دارد و افراد برای سازگاری مطلوب باید مهارتهای اجتماعی لازم را فرا گیرند ، (فیرس[۶] ، ۱۹۹۱ ؛ ترجمه : فیروز بخت ، ۱۳۷۴ ) .
۷-۴- تعریف عملیاتی سازگاری فردی – اجتماعی:
سازگاری فردی – اجتماعی در این پژوهش توسط پرسشنامه روانی کالیفرنیا[۷] CPI سنجیده می شود . این مقیاس در سال ۱۹۵۳ توسط کلارک[۸] و همکاران و به منظور سنجش سازگاریهای مختلف زندگی تهیه شده است که دارای دو قطب سازگاری فردی و سازگاری اجتماعی است . این پرسشنامه ، ۱۸۰ سوال و ۱۲ خرده مقیاس دارد که نیمی از آن ها برای سنجش سازگاری فردی و بقیه ، جهت اندازه گیری سازگاری اجتماعی طراحی شده است ، ( کلارک و همکاران ، ۱۹۵۳ ؛ به نقل از عمیدنیا ، نیسی و سودانی ، ۱۳۸۹ ) .
۷-۵- تعریف مفهومی شادکامی:
طبق بسیاری از تئوری های هیجان ، شادکامی یکی از شش هیجان بزرگ یعنی : تعجب ، ترس ، خشم ، شادکامی ، تنفر و نگرانی است . آیزنگ ، ( ۱۹۴۵ ) شادکامی را به عنوان برونگرایی پایدار در نظر گرفت و خاطرنشان ساخت از زمانی که عواطف مثبت در شادکامی مورد توجه واقع شدند شادکامی با جامعه پذیری آسان و تعامل مطلوب و لذت بخش با دیگران مرتبط دانسته شد . همچنین شادکامی را وابسته بر فراوانی و درجه عواطف مثبت یا لذت سطوح بالای رضایت در طول زندگی و نبود احساسات منفی نظیر افسردگی و اضطراب دانسته اند ، ( هادی نژاد و زارعی ، ۱۳۸۸ ) .
۷-۶- تعریف عملیاتی شادکامی:
برای سنجش شادکامی از پرسشنامه شادکامی آکسفورد[۹] که در سال ( ۱۹۹۰ ) توسط آرگایل و لو[۱۰] تهیه شده ۲۹ ماده ی شش گزینه ای دارد که از ۱ تا ۶ نمره گذاری می شود ، ( ثابت و لطفی کاشانی ، ۱۳۸۹ ) .
فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش
فراشناخت
شادکامی
سازگاری
ادبیات پژوهشی
در این فصل ابتدا از متغییر فراشناخت و مؤلفه های آن و سپس شادکامی ، مفهوم شادکامی ، اهمیت شادکامی ، رویکردهای نظری شادکامی ، متغییرهای مؤثر بر شادکامی و نقش آن در زندگی بشر صحبت می شود . و در پایان درباره سازگاری ، سازگاری اجتماعی ، سازگاری فردی و نظریه های مربوط به آن مطالبی ارائه میگردد .