قرآن یکی از اسرار نماز را یاد خداوند ذکر میکند زیرا انسان در زندگی این جهان با توجه به عوامل غافل کنند نیاز به یادآوری و تذکر دارد. به این معنی که زندگی بشر دریایی بی پایانی است که بدون یاد خدا گمراه کننده است و بشر را به هلاکت می کشاند.
ملکه صلوه در قران به چهار معنی استعمال شده است که در مجموع البحرین به آن اشاره آورده است:
به معنی دعاء معنی نماز واجب شده، معنی ترحم، معنی دین
مفهوم لغوی حجاب
حجب و حجاب هر دو مصدر و به معنی پنهان کردن است. “امرئه محجوبه” زنی که پوشانیده است. کلمه حجاب به معنی پرنده یا حائل میان دو چیز است.
“و من بیننا و بینک حجاب” (صوره فصلت آیه ۵) و بین ما و شما پرده ای است یا ممنوعیت یا فاصله یا چیز پنهان شده ای.” کلا انهم عن ربهم یومئذ لمحجوبون” (سوره الطففین آیه ۱۵)
همانا آنان از پروردگارشان در این روز، پوشیده اند. و ما کان لبشر ان یکلمه الله و حیا او من وراء حجاب اویرسل رسولا فیوحی باذنه ما یشاء انه علی حکیم (سوره ی شوری آیه ۵۱)
و نبوده است بشری را که گویدش خدا مگر سروشی یا از پشت پرده یا فرستد پیکی، پس وحی کند به دستورش آنچه خواهد همانا اوست بلند مرتبه و حکیم. “اذا قرات القرآن جعلنا بینک و بین الذین لایومنون بالاخره حجابا مستورا” (سورا اسراء آیه ۴۵)
و هنگامی که قرآن قرائت می کنی بین تو و آنان که ایمان به آخرت ندارند حائلی ( پرده ای یا پنهان شده ای) قرار دادیم. چون مستورا صفت حجاب است لذا این حجاب غیر مریی است: مثل مؤمن و غیر مؤمن یا عالم و غیر عالم با آنکه کنار هم اند از هم بیگانه اند و فاصله زیاد دارند و به زبان هم آشنا نیستند و احوالات و اموراتشان از هم پنهان است لذا تعبیر شد به اینکه میانشان پرده نامریی وجود دارد که آن ها را از هم جدا میکند.
بنابرین کلمه حجاب در قرآن کریم همه جا پنهان کردن پوشش یا امر پنهانی، فاصله یا پرده ای پوشاننده یا حائل میان دو چیز به کار رفته است. او اذا سئلتموهن متاعا فاسئلوهن من وراء حجاب (سوره احزاب آیه ۳۲) چون از زنان پیامبر متاعی خواستید از پس پوشش بخواهید. حجاب غیر از لباس است. گاهی لباس حجاب تلقی می شود ولی کلاً حجاب به لباس گفته نمی شود.
۲- مفهوم اصطلاحی حجاب:
– حجاب در اصطلاح یعنی پوشاندن تمام بدن (بجز گردن صورت، دستها تا مچ و پاها تا مچ) برای زن و پایین ناف و زانو یا قسمت ضخیم ران، برای مرد در مقابل ناظر نا محرم به شرطی که هر کدام از آن ها بالغ، آزاد و مختار باشند و ضرورتی و نیازی به کشف پیدا نشود.
اسلام با قاطعیت معتقد است که پوشش، امنیت زن را در جامعه فراهم میسازد و در حریم پوشش است که می توان با خیالی آسوده به جامعه آمده و به فعالیت پرداخت و در سنگر حجاب حضور یعنی خود را در ابعاد مختلف اجتماع تحقق بخشید.
نظریه رفاه اقتصادی
تعریف رفاه اقتصادی جامعه- تابع رفاه جامعه با فرض توابع مطلوبیت مستقل شرایط نهایی برای رفاه اقتصادی جامعه- رفاه اقتصادی جامعه اسلامی با ملاحظه انفاقات و صدقات به عنوان ابزارهای ارشادی در توزیع محدود درآمدها و مصرف- هزینه و منافع اجتماعی – تأثیر اجرای ضوابط اسراف، اتلاف و لاضرر بر رفاه جامعه.
تعریف معلومات دینی
معلومات یا دانش دینی شامل اصول عقاید، اطلاعات تاریخی و آگاهی های لازم از تکالیف شرعی و آداب عبادی میباشد. در عین حال باید توجه داشت که به جای دغدغه و اهتمام دینی فرد قدرت حافظه او مورد سنجش قرار نگرفته باشد.
مفاهیم و متغیرهای اساسی تحقیق:
-
- کلیه تعاریف از دین
-
- پایبندی به دین
-
- فضای اسلامی: منظور از فضای اسلامی در این تحقیق جو فکری و فرهنگی حاکم در مکان یا محیط خاصی است که در این تحقیق محیط دانشگاه مورد توجه است.
-
- پوشش
-
- حجاب اسلامی
-
- مطالعه مذهبی
- رفاه اقتصادی: منظور از رفاه اقتصادی در این تحقیق میزان برخورداری از امکانات اقتصادی و تسهیلاتی است که به ارتقاء سطح کیفی زندگی کمک میکند.
بررسی آرای و نظریات مربوط به دین و دینداری:
-
- دین از دیدگاه اسلام
-
- دین از دیدگاه اگوست کنت
-
- دین از دیدگاه امیل دورکیم.
-
- دین از دیدگاه کارل مارکس
-
- دین از دیدگاه ماکس وبر
- دین از دیدگاه مکتب اصالت کارکرد
دین از دیدگاه اسلام
در اسلام به معنای گوناگونی از جمله جزا، اطاعت، قهر، غلبه، عادت، انقیاد، خضوع، پیروی، و مانند آن ها آمده است و در قرآن نیز آیاتی موجود است که از آن ها معنای جزا، شریعت، قانون، اطاعت و بندگی مستفاد می شود.
در معانی اصطلاحی دین آمده است: دین مجموعه عقاید، اخلاق، قوانین و مقرراتی است که برای اداره امور جامعه انسانی و پرورش انسانها باشد. دین مجموعه (سیستم) حقایقی هماهنگ ومتناسب از نظام های فکری (عقاید و معارف، نظام ارزشی (قوانین و احکام) و نظام پرورشی (دستورات اخلاقی و اجتماعی است) که در قلمرو و ابعاد تاریخی فردی و اجتماعی از جانب پروردگار برای سرپرستی و هدایت انسانها در مسیر رشد و کمال ارسال میگردد. واژه دین در قرآن به ۳ معنا استعمال شده است. در مورد نخست دین همان مفهوم خضوع و فروتنی را دارد مثل آیه مخلصین له الدین یعنی اخلاص می ورزند در دین یا در حضور پروردگار و عبادت او و تسلیم او امر اخلاص می ورزند. معنای دیگر معنایی است که بیشتر به کار می بریم. یعنی نظامی که دارای یک سلسله عقاید است مثل بینش ها و شناخت ها درباره جهان، درباره خدا، درباره انسان و درباره جهان دیگر همچنین شامل یک سلسله دستورها برای اینکه در زندگی چگونه باید رفتار کرد. این دستگاه عظیم را اسلام می گوییم وقتی گفته می شود ان الدین عندالله الاسلام دین در این معنا به کار رفته است. گاهی وقت ها نیز در قرآن دین به معنای قیامت و جزا آمده است.
تعریف دین
دورکیم در تعریف خود از دین تمایز میان مقدس و نامقدس قائل شده بود به نظر وی دین نظام یکپارچه ای از باور داشتها و عملکردها مرتبط با چیزهای مقدس است یعنی چیزهایی که جدا از چیزهای دیگر انگاشته شده و در زمره محارم به شمار میآیند این باور داشتها و عملکردها همه کسانی را که به آن عمل میکنند در یک اجتماع اخلاقی واحد همبسته میکند. این تعریف نشانه نفوذ اسمیت بر دو رکیم است ولی معتقد بود مناسک بر باورداشتها تقدم دارد زیرا باورداشتها چیزی جز دلیل تراشی های این عملکردها نیست. اسپیر دین را به عنوان یک نهاد در بر گیرنده کنشی متقابل فرهنگی با هیستال فرهنگی فرا انسانی تعریف میکند. این تعریف با ارجاع به کنش متقابل هم کنش و هم باور داشت را در بر میگیرد.
نظریه
امیل اورکم به اجزای متشکله دین اشاره میکند و میگوید: دین نظامی از معتقدات و مراسم ناظر به امر مقدس است که انسانها را به هم پیوند میدهد و از آن ها یک جمع یا جامعه اخلاقی میسازد از نظر او دین اساسا یک واقعیت اجتماعی است و امر اجتماعی فراتر از امر نفسانی و روانی (به معنای اصالت فردی آن) است. (خرمشاهی، ۱۳۷۵، ۷)
تعریف دین