کیفیت پذیرش یک تصمیم
دقت وصحت تصمیم یکی از نکات مهم در تصمیم گیری است .در واقع ، تصمیم اتخاذ شده ، از لحاظ دقت و درستی باید در حدی باشد که مورد پذیرش افراد یا بخش واسطه در سازمان قرار گیرد در این مورد وروم ^[۴۱] و یتون^[۴۲] معتقدند که کیفیت تصمیم و پذیرش آن ، دو معیار مهم برای قضاوت و کفایت یک تصمیم به شمار می آیند . منظور از کیفیت این است که اگر تصمیم اتخاذ شده هدف منطقی – عقلایی داشته باشد ، باید برای پروه یا سازمان ، نتیجه مثبت و اثر بخش داشته باشند ، نه آن که به صورت سازش آن را بپذیرند و به آن تن در دهند ، در این صورت تصمیم از این دو ویژگی مهم برخوردار است .( نجف بیگی،۲۴۷:۱۳۸۸ )

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ورورم سه عامل را در اثر بخشی تصمیمات مهم وقابل توجه می داند :
۱- کیفیت ومنطقی بودن تصمیم
۲- قبول تصمیم از سوی زیر دستان و تمایل آنها در اجرای موثر آن
۳- مدت زمانیکه برای اخذ تصمیم لازم است
نورمن مایر ^[۴۳]دومعیار را ارائه نمود که می توان بدان وسیله میزان اثربخشی یا موفقیت یک راه حل ( تصمیم گرفته شده ) را تعیین کرده ، نخست را کیفیت عینی راه حل (تصمیم) نامیده ودومی میزان پذیرش آن بوسیله مقامات اجرایی است .کیفیت عینی یک راه حل ( تصمیم ) به وسیله شیوه ای تعیین می پردد که فرایند تصمیم گیری به اجرا در می آید ، میزان پذیرش آن به ماهیت نوع راه حل ( تصمیم ) وکسی بستگی دارد که آنرا می پذیرد .(نکویی ، ۴۹:۱۳۷۹ )

بررسی مشکلات در تصمیم گیری
در برنامه ریزی ، یکی از اقدامات اساسی مدیران تصمیم گیری است .معمولا در هر نوع تصمیم گیری مدیر با مشکل یا مسئله ای مواجه می شود که باید برای حل آن راه حلی بیابد .مسئله یا مشکل را می توان چنین تعریف کرد : تفاوت بین وضع موجود با آنچه که مورد نظر بوده است
بنابراین معمولا تصمیم گیری در قبال وجود مسئله مطرح می شود .( نجف بیگی ، ۱۳۸۸ :۲۳۵ )
به طور کلی مشکلاتی که بر سر راه الگوی تصمیم گیری عقلایی وجود دارد را می توان به شرح زیر دانست :
- منطق محدود : در تلاش برای بیان عواملی که بر فرایند تصمیم گیری اثر می گذارد ، هربرت سایمون یک تئوری پیشنهاد کرده وآنرا منطق محدود نامیده است وی می گوید :در دنیای واقعی تصمیم گیرندگان ، باید با اطلاعات ناقصی که در باره ماهیت مسئله و راه حلها دارند بسازند
۲- اصل تجربی :پژوهشهای بنام آموس تورسکی وهمکارش دانیل کاه نمان نطرات سایمون را بسط دادند ودر رابطه با منطق محدود مطالبی را ارائه کردند ، آنها براین نظرند که مردم به هنگام تصمیم گیری به اصول تجربی یا راه حلهای علمی تکیه می نماید
۳- موجود بودن یا دردسترس بودن اطلاعات : گاهی مردم با مراجعه به ذهن وحافظه خود می کوشند درباره چیزی قضاوت نمایند
۴- تثبیت وضع وتعدیل : معمولا مردم تصمیمات خود را بی پایه و اساس نمی گیرند ،اصولا کار را با نوعی ارزش اولیه شروع می کنند ، سپس برای رسیدن به یک تصمیم نهایی آنرا تعدیل می کنند
۵- تعصب در تصمیم گیری : برخی از تعصبات عمومی به شرح زیر است :۱- حضور ذهن ۲- نظام فکری فرد ۳- اهمیت ندادن به روند واصول ۴- بی توجهی به نمونه های آماری ۵- درک نادرست از شانس ۶- تاکید بر جهل ۷- در پی تایید دیدگاه شخصی برآمدن ۸- واپس نگری
( نکویی ، ۴۸:۱۳۷۹ )
موانع تصمیم گیری
آن چه در تصمیم گیری مهم وقابل توجه است این که فرایند تصمیم گیری باید بهترین وعقلایی ترین تصمیم را گرفت ، اما باید به عوامل احتمالی بازدارنده در تصمیم گیری توجه داشت .دانیال ویلر وایروینگ جنیس^[۴۴] چهارمانع در تصمیم گیری اثر بخش را عنوان کرده اند .مانع اول بی توجهی به علائم خطر ومشکلات یا فرصت ها یا نادیده گرفتن اهمیت خطر ، فرصت ها ، یا مسولیت برای انجام اقدامات است . بیم نیز مانع سوم است . در این حالت ، کوشش جهت حل یک مشکل به ندرت به نتیجه ی مطلوب می رسد .مانع آخر ، تصمیم گیری برای تصمیم است .قبول مسئولیت وچالش در تصمیم گیری اگر عملی نشود ، عامل بازدارنده است با همه ی این موانع باید روبه رو شد ، آن ها را شناخت واز اثرات احتمالی آن ها آگاه شد تا بتوان این موانع رااز سرراه تصمیم گیری برداشت .( نجف بیگی ، ۱۳۸۹ :۲۵۰ )
ارزیابی کارآیی یک تصمیم
نرمن مایر (۱) دو معیار را برای ارزیابی کارایی بالقوه یک تصمیم مشخص کرده است :
۱- کیفیت عینی تصمیم
۲- پذیرش مجریان آن
کیفیت عینی تصمیم با این پرسش که چقدر فرایند تصمیم گیری رسمی به اجرا در آمده است ، معین می شود . مدیر می توان تصمیمی را خود یا با کمک دیگران اخذ کند اما به هر حال وقتی نوبت به اجرا می رسد ، دایره انتخاب محدود می شود .جلب رضایت وهمکاری تعدادی از افراد که تقریباهمیشه درگیر اجرای تصمیمها
هستند، ضروری است و همان طور که اشاره شد ، یکی از عامل که مدیران باید هنگام بررسی وضعیت وارزیابی بدلیها در نظر بگیرند ، چگونگی حمایت کسانی است که باید آن را به اجرا درآورند .( رضائیان، ۱۳۷۹ :۷۱)
مطالعات انجام شده در زمینه تصمیم گیری
۱- محی الدینی در سال ۱۳۸۸ در مقاله ای تحت عنوان تصمیم گیری یکی از مهارتهای مدیریت فرایند تصمیم گیری را شامل شش مرحله زیر می داند :
مرحله اول
شامل تشخیص و تعیین مشکل و مسئله ای است که در راه تحقق هدف؛ مانع ایجاد کرده است.
مرحله دوم
یافتن راه حل های ممکن برای رفع مشکل مذ کور است د ستیا بی به راه حل ها با توجه به تجربه های علمی و عملی مدیر و اطلاعات و آمار در دسترس می باشد و هر چه راه حل های بیش تری وجود داشته باشد انتخاب بهتری در تصمیم گیری صورت خواهد گرفت
مرحله سوم
انتخاب معیار برای سنجش و ارزیابی راه حل های ممکن است. به عنوان مثال میتوانیم هزینه یا سود را معیار ارزیابی شقوق ممکن قرار دهیم یعنی راه حل های که هزینه کمتر یا سودی بیشتر دارند را مورد تائید قرار دهیم.
مرحله چهارم
تعیین نتایج حاصل از هر یک از راه حل های ممکن است. نتایج مثبت و منفی راه حل ها در این مرحله مشخص میشوند
مرحله پنجم
ارزیابی راه حل ها از طریق بررسی نتایج حاصل از آنها است. با توجه به نتایج مثبت و منفی که در هر یک از راه حل ها بدست آمده است و مقایسه آنها با همدیگر میتوان راه حل مطلوب را تعیین نمود. در بعضی از موارد تعیین راه حل مطلوب ازطریق نتایج بدست آمده مشکل است. شاید بر اساس یک معیار راه حل دارای اولویت است ولی به لحا ظ معیار دیگر دارای اولویت نمی باشد بنابراین در این موارد باید روش تلفیقی را بوجود آورد تا ارزیابی برآن اساس صورت گیرد.
مرحله نهایی
انتخاب یک راه از میان راه های مختلف و ارائه بیانیه تصمیم است که نشانگر تصمیم مدیر می باشد
۲- رئوف در سال ۱۳۸۳ در پژوهشی تحت عنوان فرایند تصمیم گیری بیان داشته وقتی مدیری بخواهد تصمیم هایی را که دیگران برای او گرفته اند و برنامه ریزی کرده اند وبه صورت دستور ،بخشنامه ، توصیه ویا هر راه دیگری ، به او ابلاغ داشته اند ، اجرا کند ، نیاز به تصمیم گیری دارد .چون اولین مشکلش این است که چگونه این تصمیم برنامه ریزی شده را به اجرا بگذارد ؟لذا به زبان ساده تر ، اجرای هر برنامه ای نیاز به تصمیم گیری دارد .
وی فرایند تصمیم گیری را به شش مرحله تقسیم می کند :
- مشکل یابی
شناخت مسائلی که به تصمیم گیری نیاز دارند ؛مسئله یابی
- مشکل شکافی
تقسیم مساله به مسائل کوچکتر .جمع آوری اطلاعات موجود وبررسی آنها
- راه حل یابی
دست یابی به راه حل های متعدد و ممکن .غنی کردن اطلاعات از طریق ارتباط مستقیم و غیر مستقیم
- تجزیه و تحلیل
گردآوری راه حلهای ممکن .مقایسه وسنجش آنها با یکدیگر .ردیابی شکار