فرضیه این تحقیق، عبارت است از این­که تحولات معرفتی و شناختی منجر به تحوّلات نگرشی و خود تعریفی خواهد شد و تحوّلات در خودتعریفی و نگرش به احکام رساله­‏ای نتیجتاً منجر به هویّتی می‏­شود که فارغ از دین نیست، اما شکل دیگری از دینداری است که بیشتر صبغه فردی دارد.

یافته‏­های تحقیق نشان می­‏دهد، که زنان احکام جمعی و اجتماعی موجود در فقه را که به نوعی دستورالعمل بعد اجتماعی و مناسکی دین می‏­باشد دیگر یا نمی‏­پذیرد یا مورد شک و شبهه قرار داده­‏اند و اقدام به بازاندیشی در ابعاد هویّتی خود کرده­‏اند. از جمله ابعادی که دچار بازاندیشی شده است بعد نگرشی اعتقادی است که محصول آن در دنیای مدرن کنونی به نظر می­‏رسد ایمان باشد نه دین. یعنی آن بعد از دین را که صرفاً به رابطه فرد با خدا بدون حضور هیچ واسطه‏­ای می‏­پردازد را پذیرفته­‏اند.

–ارشد فردی گردی(۱۳۸۱) به « برّرسی عوامل اجتماعی موثّر بر بحران هویّت دربین دانشجویان کارشناسی دانشگاه تبریز» پرداخته است. فرض اصلی او این است: به نظر می­رسد که عوامل اجتماعی جدید (دوران مدرن) بحران هویّت جوانان را تشدید نموده است. نتایج این پژوهش نشانگر بالا بودن میانگین بحران هویّت دانشجویان این نمونه آماری است. اضافه بر این نتایج به دست آمده از آزمودن فرضیه ­های پژوهش بیانگر آن است که بحران هویّت و ابعاد دوگانه آن رابطه­ معنی داری با اکثر متغیر­های مستقل پژوهش همچون عزت نفس، ارزش­های فرهنگی و ارزش­های دینی مذهبی دارند.

کلاهی(۱۳۸۴) به برّرسی تأثیر جهانی شدن بر هویّت‏­های دینی ایران پرداخته است. جهانی شدن از منظر این تحقیق عبارت است از «بسط فضای غریبه» فضایی که از دیالکتیک میان «ذهنیت کنش­گران فضای نزدیک» با «عینیت عناصری که از فضای دور آمده­‏اند» شکل گرفته است و منظور از هویّت دینی مجموعه­‏ای نسبتاً ثابت و پایدار از ایستارهاست که فرد از رابطه خود با دین در ذهن دارد. اهداف این رساله عبارتند از: انجام مطالعات نظری در باب رابطه جهانی شدن و دین به عنوان یکی از عناصر سازنده هویّت و تأثیر جهانی شدن بر بخش دینی هویّت کنش­گران اجتماعی؛ و نیز ارائه رویکرد نظری‏­ای که برای مطالعه هویّت دینی از منظر جهانی شدن درجامعه ایران مناسب باشد، انجام مجموعه‏­ای از تحقیقات کیفی اولاً به منظور ارائه طبقه‏ بندی­‏هایی از انواع دینداری در ایران و انواع ادراکات کنش­گران ایرانی از دین و ثانیاًً ارائه فرضیاتی درباره رابطه هویّت دینی و جهانی شدن برای جامعه ایران است.

محقق با بهره گرفتن از رویکرد نظری رونالد رابرتسون و چند تعریف جهانی شدن از دیدگاه صاحب‌نظران به مطالعه این موضوع پرداخته است. نکته جالب توجه در نظریات رابرتسون، تأکید بر عنصر آگاهی به عنوان هسته اصلی جهانی شدن در مقابل تعاریف عین‏گرا و بیرونی است که بیشتر بر وجوه اقتصادی جهانی شدن تمرکز دارند و در نتیجه تعریفی ذهن‏گرا و درونی برای جهانی شدن قایل است.

به تناسب رویکرد رابرتسون محقّق نیز با بهره گرفتن از روش‏­های کیفی (مشاهده مشارکتی و مصاحبه‏ عمقی) برای رسیدن به عمق ذهنیّات کنش­گران،به طرح پرسش­نامه پرداخته است. متغیر­های اصلی این تحقیق عبارت‏­اند از «هویّت دینی» و «معنای عنصر غریبه» (در اینجا منظور از عنصر غریبه، فضایی است که حول مفهوم فرهنگ غرب شکل گرفته است مانند؛ ماهواره و اینترنت). از آن­جا که موضوع تحقیق، برّرسی رابطه میان دو متغیر جهانی شدن و هویّت دینی است، سایر متغیرها تا حد امکان کنترل شده­‌اند.

در این‏­جا محقق، اثر «هویّت دینی» بر فضای غریبه را شکل گرفتن فضاهای غریبه­ی متناسب با هویّت‏­های دینی می­‌داند که به تشکیل چهار نوع فضای غریبه منجر خواهد شد: الف) هویّت دینی روش مدار؛کسانی که معتقدند هم هدف کلی زندگی و هم روش رسیدن به آن را باید از دین اخذ کرد. ب) هویّت دینی هدف‏­مدار؛کسانی که اهداف کلی زندگی را از دین اخذ می‏­کنند اما انتخاب روش‏­های رسیدن به آن اهداف برعهده خود فرد می­‏دانند. ج) هویّت دینی اخلاق­مدار؛کسانی که نه هدف کلّی زندگی را از دین اخذ می‏­کنند و نه روش‏­های رسیدن به آن را و معتقدند فرد باید خود ‌بر اساس الزامات و اقتضائات برون دینی اهداف و روش‏­های زندگی خود را تعیین کند. د) هویّت دینی عرف‏گرا؛کسانی که بیش از آن که خود در انتخاب نوع دینداری‏ خود مؤثر باشند، فرایند جامعه­‏پذیری دین را به آنان منتقل و در آنان درونی ‌کرده‌است.

نتایج تحقیق ‌بر اساس مصاحبه‏­های انجام گرفته شده نشان می­‏دهد، «خودآگاه شدن کنش­گر» به معنای آگاهی هر چه بیشتر نسبت به هویّت خود از گذر مواجهه با هویّت­‏های متفاوت و «فعال شدن کنش­گر» به معنای فعالتر شدن نقش کنش­گر در ساختن هویّت دینی خویش، پیامدهایی است که جهانی شدن برای همه انواع هویّت‏­های دینی در پی خواهد داشت. «تیز شدن هویّت» به معنای احساس تضاد و تقابل با هویّت‏­های دیگر، پیامدی است که جهانی شدن برای هویّت‏­های دینی روش‏­مدار در پی دارد. جهانی شدن همچنین از طریق ایجاد تغییر در هویّت­‏های محلی، باعث ایجاد یا تقویت «هویّت‏های بدیل» می‏ شود. هویّت­‏های دینی هدف‏­مدار و اخلاق­‏مدار، مهمترین هویّت‏­های دینی بدیلی هستند که در اثر جهانی شدن شکل می‏­گیرند.جهانی شدن کمترین اثر را بر هویّت­‏های دینی عرف­‏گرا دارد.

– رساله سمیّه شالچی (۱۳۸۴) ‌به این موضوع می‏­پردازد که رسانه­‏ها به مرور در ادارک ما از جهانی که فراسوی عالم تجربه شخصی، قرار دارد و نیز حس و ادراکمان از جای ما در این جهان توسط اشکال نمادین نقش بیشتری ایفا کرده­‌اند. به علاوه در تجربه رسانه­‏ای به همین دلیل که تجربه­‏ای ‌تصوری و همذات­‏‏پندارانه است، فرد بیش از پیش در دیدن خویش به جای دیگری و در موقعیت جدیدی که می‏­تواند با موقعیت خودش تفاوت ماهوی داشته باشد، توانا می­‏شود.

به نظر محقّق نظم مابعدسنتی، امنیت و قطعیت هنجار­های پیشین را کم­رنگ کرد، در نتیجه در درون یک فرد هویّت­‏های گوناگونی که او برای خود قائل شده بود به تعارض با یکدیگر برخاستند. امروزه دیگر نمی­‏توان کسی را با تعلّقات طبقاتی و جنسیتی‏­اش به راحتی پیش ‏بینی کرد. مرزهای هویّت ممکن و محتمل برای افراد، به طور دائم گسترده­‏تر می‏­شوند و مسئولیّت انتخاب این هویّت­‏ها برای تک تک ما سنگینتر می­‏شود.