روش تحقیق
مقدمه
در این فصل ابتدا به ذکرروش پژوهش می پردازیم ودلیل انتخاب روش بکاررفته درپژوهش توضیح داده می شود آنگاه با ذکر مشخصات جامعه آماری نحوه گزینش تعیین می‌گردد.در ادامه این فصل پس از بیان روش جمع آوری اطلاعات وابزار تحقیق،روش تجزیه وتحلیل داده ها،فرمول آماری ودلایل انتخاب آن ارائه می‌گردد.
روش پژوهش
در انتخاب روش تحقیق یا روش علمی انجام امور،محقق باید مشخص کند که چه شیوه وروشی را انتخاب کند تا او را هرچه دقیق تر،آسانتروارزانتر در دستیابی به پاسخ یا پاسخ هایی برای پرسش یا پرسش‌های تحقیقی مورد نظر کمک کند.انتخاب روش انجام تحقیق بستگی به معرف ها وماهیت موضوع پژوهش وسعت دامنه و گستردگی موضوع تحقیق چگونگی کنترل و بازبینی محیط پژوهش ومتغیرهای مورد مطالعه،چگونگی روش جمع آوری اطلاعات و…دارد. (مک گوگان ۱۹۹۸)
در این تحقیق در نظر است تا تأثیر مشاوره گروهی به شیوه مراجع محوری در تغییر خودپنداره نوجوانان بزهکار بررسی گردد.بنابرین روش مناسب ومطلوب برای این پژوهش است.عملی که معمولاًدرشرایط واقعی،حقیقی واجتماعی به کار می رود.تحقیقات انسانی در شرایط وموقعیتها به گونه ای است که امکان کنترل همه متغیرهای موجود درحوزه تجربی وجود ندارد و احتمالاً محقق فقط می‌تواند بعضی از آن ها را کنترل کند.بنابرین مهمترین وظیفه محقق در این است که تا امکان محدودیت‌ها وعوامل کنترل نشده تحقیق را کنترل کند ومورد ارزشیابی کمی وکیفی قرار دهد تا بتواند نتایج تحقیق خود را عینی تر ارائه دهد. (ویرسما ۲۰۰۲)
جامعه آماری
جامعه آماری این پژوهش نوجوانان بزهکار کانون اصلاح وتربیت استان بوشهر می‌باشد که پس ازمراجعه به مرکز مشاوره کانون وانجام آزمون خودپنداره در تحقیق شرکت کردند.
روش نمونه گیری
نمونه گیری یکی ازمباحث اساسی روش علمی است ودرطرح ریزی واجرای پژوهش تجربی وبهره برداری از نتایج آن اهمیت فراوان دارد. (مک گوگان ۱۹۹۸)
در این پژوهش نمونه گیری به شیوه تصادفی انجام گرفت یعنی از کلیه کسانی که به مرکزمشاوره کانون مراجعه کرده بودند ۱۶نفر به شیوه تصادفی وبه صورت قرعه کشی انتخاب شدند وسپس این ۱۶نفر به روش تصادفی به دوگروه آزمایش وکنترل تقسیم شدند وآزمون خودپنداره راجرز روی آن ها اجرا شد.
نمونه آماری
نمونه آماری در این پژوهش ۱۶ نفر نوجوان بزهکار بودند که دردوگروه ۸ نفره به عنوان گروه گواه وآزمایش قرار گرفتند.
ابزار تحقیق
ابزارتحقیق آزمون خودپنداره راجرزومشاوره گروهی در این تحقیق به عنوان ابزار تحقیق تعیین گردید.
دستورالعمل اجرایی آزمون
برای اجرای این آزمون ابتدا برگ خود واقعی پاسخ داده خواهد شد.توضیحات خواسته شده در این برگ به شرح زیر می باشد:
با توجه به صفات زیر خود را ازنظرهرصفت چگونه می بینید؟ از نمره های ۱تا ٧ را برای خود منظور نمایید ودرجای مناسب علامت بگذارید.پس ازآن ازآزمودنی خواسته می شود که به برگ خودآرمانی پاسخ گوید.
موارد مطرح شده در این برگ به شرح زیر است:
اکنون دلتان می‌خواهد چگونه باشید؟ به عبارت دیگر شخص ایده آل شما که دوست دارید مانند اوباشید دارای چه خصایصی باشد.خصایص این شخص را با نمره های ۱تا ٧ درجه بندی کنید.
روایی
از آنجایی که راجرزاز اولین پیشگامان بحث«خودپنداره» دردنیای روان شناسی است وبا توجه به اینکه خود اوتهیه کننده این آزمون است می توان استدلال کرد که تهیه وتدوین این آزمون توسط پیشگام این نهضت در جهان دارای روایی باشد. یعنی واقعاً می‌تواند خودپنداره را بسنجد. (فارسانی ١٣٧۴ به نقل از محمدوند ١٣٨١)
همچنین راجرز در مراحل میزان کردن این آزمون شاخص‌های آماری آن را محاسبه کرد به این ترتیب آن را آزمونی رواساخته، بنابرین می توان به یافته های این آزمون اکتفا کرد . اسداللهی، موسوی،یادگاری ( ١٣٧٢) نقل از رضایی بابندری (١٣٧۶) وپرسشنامه نگرش به خود را با بهره گرفتن از ضریب همبستگی پیرسون محاسبه نمودند که با ۵٧٪در سطح ٠٠١⁄٠معنی دار نشان داده شده و نشانه همبستگی قوی بین مقیاس‌ها است.
پایایی
برای تعیین میزان پایایی خود پنداره راجرز، موسوی پور (١٣٧۵) در یک گروه ٣٠ نفری همبستگی بین نمره های سؤالهای فرد با سؤالهای زوج را بر اساس گشتاوری پیرسون به عنوان همبستگی درونی آزمون محاسبه کرد و ضریب همبستگی ۶٧⁄٠را به دست آورد . با بهره گرفتن از روش اسپیرمن براون ، ضریب پایایی کل آزمون با ٨۰⁄٠ بود . حمزه لویی(١٣٧۶) با روش بازآزمایی ضریب همبستگی۶٠⁄٠را به دست آورد که درسطح١٪ معنی دار می‌باشد .
فرایند درمان
درمان مداخله در عدم هماهنگی هایی است که میان تجربه گر فرد ومفهوم «خود» یا نفس او رخ داده است . نظریه اساسی مراجع محوری را می توان به شکل فرضیه ساده ی«اگر- پس» بیان کرد. این فرضیه مؤید آن است که اگر شرایط خاصی در جلسه درمان برقرار شود آنگاه نتایج وتغییرات مطلوب و خاصی در رفتار مراجع ظاهر خواهد شد . به اعتقاد راجرز برای آنکه درمان صورت بگیرد باید فرایند دفاعی او عوض و معکوس شود به طوری که مراجع قادر باشد تجارب تهدید کننده را در آگاهی خویش به درستی متجلی و آن ها را جذب ساخت «خود» کند .
برای رسیدن به این هدف باید شرایط ارزشی کاهش یابد وتوجه و احترام مثبت غیر شرطی باید جوی مبتنی بردرک همدلانه به وجود آورد. درک همدلانه موجب تضعیف ورفع شرایط ارزش می شود و درعوض توجه و احترام مثبت وغیرشرطی فرد را نسبت به خودش افزایش می‌دهد . وقتی که درک همدلانه وجود داشته باشد وشرایط ارزش از میان رفته باشد تهدید کاهش می‌یابد و فرایند دفاع معکوس می شود و در نتیجه تجارب به درستی در آگاهی فرد متجلی می‌شوند وجزء ساخت نفس او قرار می گیرند. (شفیع آبادی ١٣٧۵)
برطبق آنچه گفته شد راجرزبه بیان نظری،آن چیزی را تدوین کرده‌است که شرایط لازم وکافی تغییر درمانی شخصیت می نامد اساس تجارب بالینی و تحقیق راجرز وهمکارانش شش شرط را که برای ایجاد تغییرات سازنده در خود لازم است ارائه شده اند. این شش شرط عبارتند از:
۱) حضور چند شخص که در تماس روانی با یکدیگر قرار داشته باشند.
۲) شخص نخست مراجع یعنی کسانی که درحالت ناهماهنگی روانی قرار دارد وآسیب پذیر و مضطرب است.
۳) شخص دوم، یعنی مشاور کسی است که درجریان درمان درمقام مددکار عمل می‌کند وهماهنگی وسازگاری روانی و وحدت بخشی شخصیت دارد وبدون هیچ گونه تظاهر وصحنه سازی درجریان روان درمانی شرکت می‌کند گرچه ممکن است مشاور خارج از جلسه درمان مشکلاتی داشته باشد ولی در جریان درمان باید حتماً صادقانه عمل کند واز هر گونه ناهماهنگی شخصیتی ورفتاری مبرا باشد.
۴) مشاور نسبت به مراجع احترام وتوجه مثبت وغیرشرطی ابراز می‌دارد وهیچ گونه شرطی رابرای پذیرش و قبول مراجع درنظرنمی گیرد.
۵) مشاوردرک همدلانه ای اعمال می‌کند وبا درنظرگرفتن حالت درونی مراجع با او
به گفتگومی نشیند. به عبارت دیگر،مشاور دنیای درونی مراجع را آن طوری که هست احساس و تجربه می‌کند و این تجربه را به مراجع انتقال می‌دهد.
