-
- مقابله رفتار اجتماعی : جستجوی شیوه های پاداش ، تخلیه هیجانی و انجام رفتار های کاهش دهنده استرس مانند رفتار های سوق دهنده به سوی خوردن و یا آرام بخش ها و یا داروهای دیگر
- مقابله اجتنابی شناختی : واکنش هدف دار در افکار و کم دیدن شدن یک بحران یا نتایج آن .
پذیرش موقعیت به این عنوان که موقعیت قابل تغییر نیست (بلالوک [۵۸]و جوینر [۵۹]، ۲۰۰۰)
کرون[۶۰] (۱۹۸۶، ۱۹۹۳) مدل الگوهای مقابله ای را ذکر کرد که در آن از دو شیوه مقابله نام برد :
- مراقبت یا گوش به زنگی ۲) اجتناب شناختی
کرونی در مدل مقابله ای خود تفاوت های فردی را تعدیل رفتاری در شرایط استرس زا شرح میدهد او در الگوی مقابله ای ، گوش به زندگی یا مراقبت را به عنوان جستجوی زیاد اطلاعات مرتبط با استرس تعریف میکند. در عوض اجتناب شناختی یک طبقه از راهبرد های مقابله ای است که هدفش برگرداندن توجه از حالت ها و راه های مربوط به تهدید میباشد (کرون و همکاران ، ۲۰۰۰) .
در مورد نقش مقابله هیجانی ، یافته ها نشان میدهد که ابزار هیجانی هم برای مردان و هم برای زنان سازگارانه میباشد ، وقتی که در زمینه ای پذیرنده صورت گیرد (یعنی در موقعیتی که ابزار هیجانی مانعی نداشته باشد ) ، ولی در موقعیتی فرد توسط عوامل بین فردی و اجتماعی تحت فشار میباشد واین عوامل بین فردی و اجتماعی جلوگیری از هیجان را تشویق میکند و می پذیرد .
ابزار هیجانی کمتر مفید میباشد و تفاوت های جنسی در نتایج سازگارانه مقابله رویارویی هیجانی شاید بیشترین هنگامی باشد که زمینههای موقعیتی برای هر دو جنس متفاوت و متضاد هستند .
به طور کلی محققین که روی ابعاد و طبقه بندی شیوه های مقابله کار کردهاند ، سه نوع مقابله کلی را مشخص کردهاند که عبارتند از :
-
- رفتار فعالانه یا مسآله مدار که به طور مستقیم و آشکار با مشکل نتایج آن سروکار دارد .
-
- ارزیابی مدار یا فعال – شناختی که هدفش کنترل ارزیابی موقعیت استرس زاست .
- هیجان مدار که هدفش کنترل استرس های مربوط به هیجانات و نگهداری و حفظ تعادل میباشد (هانبول ، ۱۹۸۸) .
هنر به عنوان روش مقابله
هنر درمانی یک روش مقابله ای برای برخورد با استرس ارزیابی می شود . هنر درمانگر ها از هنر و نقاشی در ارتباط با بیماری هایی نظیر سردرد و میگرن ، ناراحتی های معده ، بی استهایی عصبی و اختلالات استرس ناشی از حوادث دردناک و وحشت زده از جنگ اشاره کرد( سی وارد ، ۱۹۹۷ ؛ ترجمه قراچه داغی ، ۱۳۸۰ ) .
تاثیرات مثبت هنر درمانی به شرح زیر میباشد :
- فراهم آوردن ابزاری برای تقوست نفس ۲) تخلیه کردن هیجانات انباشته شدن ۳) فراهم آوردن وسیله ای برای تخلیه خشم ۴) ایجاد زمینه ای برای کاستن از احساس گناه ۵) ساده کردن کنترل تکانه ۶) کمک به بیماران نادر شرایط بحران بیماری از هنر به سود خود استفاده کنند (لویک[۶۱] به نقل از سی وارد ، ۱۹۹۷ ؛ ترجمه قراچه داغی ، ۱۳۸۰ ) .
چند شیوه دیگر برای مقابله با استرس
در این جا به برخی از شیوه هایی که برای مقابله با استرس به کار می رود اشاره میکنیم .
-
- کسب اطلاعات : ترس از ناشناخته ها یکی از عوامل استرس است و این مطلبی است که از مصاحبه استخدامی تا تشخیص بیماری های صعب العلاج صدق میکند . برای غلبه به ترس از ناشناخته ها ، جمع آوری اطلاعات درباره شرایطی خاص ، یکی از بهترین روش های مقابله با محرک های استرس زاست .
-
- مهندس اجتماعی : مهندس اجتماعی روش مقابله ای مثبت برای به حداقل رساندن استرس است ، نه اینکه از عامل استرس زا اجتناب و حذر کنیم ، بلکه به جای آن از راهی می رویم که به مقاومت کمتری برخورد میکنیم . مهندس اجتماعی در برگبرنده تحلیل یک مسئله ، ایجاد راه حل های مختلف و آن گاه انتخاب بهترین راه چاره برای فیصله بخشیدن به استرس است .
-
- گروههای حمایت اجتماعی : تجربه نشان میدهد که احساس در ارتباط بودن ، احساس تعلق داشتن ناشی از تماس های اجتماعی به سلامت انسان کمک میکند و روحیه و معنویت را در استرس شان بالا میبرد . وقتی اشخاص به دیگران محبت میکنند و متقابلا محبت می بینند از شدت احساس استرس شان کاهش مییابد . حمایت های اجتماعی نه تنها مانند یک ضربه گیر و سپر در برابر استرس عمل میکنند ، بلکه انسجام دستگاه ایمنی را افزایش میدهند (پیلی سوک [۶۲]و پارکز[۶۳] ، ۱۹۸۶؛ به نقل از سی وارد ، ۱۹۹۷ ، ترجمه قراچه داغی ، ۱۳۸۰ ) .
-
- سرگرمی و تفریح : به داشتن سرگرمی در زندگی به عنوان روشی برای برخورد با استرس توجه شده است . تفریح و سرگرمی فرصتی به دست میدهد تا اشخاص بهتر بیندیشند . اغلب سرگرمی ها از شدت استرس می کاهد این است که با این اقدام می توانید به کارهای متنوعی بپردازید و در زمینههای مختلف درگیر شوید .
-
- بخشودن : هر محرک استرس زایی که از خشم ناشی می شود و منجر به احساس مظلومیت میگردد ، داوطلب مناسب بخشودن است . بخشودن فرایندی شناختی است که شایسته توجه کافی است بخشودن به معنی واقعی کلمه روشی برای مقابله با استرس است . افکار و احساسات مسموم رقیق و آزاد میشوند . قرار نیست که گذشته ها فراموش شوند بلکه با محرکات استرس کنار می آییم تا به آرامش برسیم (شفر ، ۱۹۹۲ ؛ ترجمه بلورچی ، ۱۳۷۶) .
-
- رویا درمانی : رویا از دیر باز مورد توجه انسان ها قرار گرفته است . بسیاری بر این عقیده اند که رویا مشکلات ساعات بیداری انسان را به تصویر می کشد . با توجه به بررسی های به عمل آمده مشخص است که تحلیل رویا و تاثیرات درمانی رویاها ابزاری قدرتمند برای افزایش آگاهی از مباحث انسانی و نیز ابزاری قابل اعتماد برای حل و فصل مشکلات زندگی است .
- دعا و نیایش : دعا یکی از قدرتمند ترین و رایج ترین ساز و کار مقابله با استرس است . دعا و نیایش در شکل ساده ی خود به میل قلبی اشخاص اشاره دارد و در بسیاری از موارد تقاضای کمک و طلب دخالت پروردگار در امور و مشکلات زندگی است . شفر (۱۹۹۲) معتقد است که دعا و نیایش از شدت اضطراب می کاهد ، هوش را افزایش میدهد و در دل ها امید می کارد (شفر ، ۱۹۹۲ ؛ ترجمه بلورچی ، ۱۳۶۷ ) .
کنترل فشار های روانی در ورزشکاران
فشار های روانی بیش از هر عامل دیگر به تحلیل انرژی جسمی ورزشکاران و کاهش از لذت بردن آن ها از ورزش و شکست منجر می شود . در صورتی که ورزشکاران به این اعتقاد برسند که آن ها لیاقت ندارند ، این فشار میتواند باعث فروریختن اعتماد به نفس گرددو ورزش کاران را از لذت به نمایش گذاشتن مهارت هایی را که بر اثر ساعت های بی شمار تمرین به آن تبحر پیدا کردهاند ، محروم سازد و آن ها از شعف زاید الوصفی که از انجام روان مهارت ها به آن دست میدهد دور سازد و فشار های روانی سبب تعارض میان فردی ، افزایش صدمات بدنی و هدایت ورزشکاران به بازنشستگی زود رس می شود .