۲) روش مطالعه اسناد و مدارک: به منظور دستیابی به داده های موردنیاز برای پردازش فرضیههای تحقیق، از روش مطالعه اسناد و مدارک با توجه به اطلاعات ارائه شده شرکتها استفاده شده است. در این راستا، صورتهای مالی و یادداشتهای توضیحی شرکتها مورداستفاده قرارگرفته است.
۳) کاوش اینترنتی: برای تبیین بخشی از مبانی نظری تحقیق و گردآوری پیشینه تحقیق استفاده شده است.
ابزار گردآوری داده ها
الف) فیش: برای ثبت و ضبط مطالب به دستآمده در بررسی اسناد و مدارک در مطالعات کتابخانهای که اعتبار و پایایی خود را در سطح بالایی حفظ میکند، استفاده شده است.
ب) جدول: جهت تلخیص داده ها با بهره گرفتن از اطلاعات شرکتها و با توجه به اسناد و مدارک ارائه شده توسط آن ها به سازمان بورس اوراق بهادار تهران از جداول تلخیص داده ها استفاده شده است.
پایایی و اعتبار ابزار تحقیق
الف ) پایایی ابزار تحقیق: پایایی یعنی تکرارپذیری نتایج اندازهگیری ؛ یعنی اگر اندازهگیری تکرار شود همان نتایج قبلی به دست آید. بهطورکلی اگر مبدأ زمانی یک متغیر، تغییر کند و میانگین و واریانس و کوواریانس آن تغییری نکند، در آن صورت متغیر پایاست و در غیر این صورت متغیر، نا پایا خواهد بود. در پژوهش حاضر برای تشخیص پایایی از آزمون ADF فیشر استفاده شده است.
ب ) اعتبار ابزار تحقیق: برای تعیین اعتبار محتوایی، در تحقیقات پس رویدادی از منابع یا مدارک ممیزی شده و نیز استفاده از منابع موازی که همدیگر را تأیید کنند استفاده میشود، که این کار دقت و اعتبار را بالا میبرد. در این تحقیق هم برای تعیین اعتبار به مطالعه و بررسی صورتهای مالی و یادداشتهای پیوست صورتهای مالی شرکتهای بورسی استناد شده است.
روشها و ابزار تجزیهو تحلیل داده ها
در این تحقیق جهت تجزیهو تحلیل داده ها به ترتیب از ابزار و روشهای زیر استفاده شده است:
۱) روشهای آماری:
که در چهار دسته روشهای توصیفی، روشهای تحلیل پیشفرضها، روشهای تعیین ارتباط بین متغیرها و نهایتاًً روشهای تعمیمیافته ها از نمونه به جامعه آماری تقسیم میشوند.
الف) روشهای توصیفی:
که در این تحقیق از جدول توزیع فراوانی، نمودار میلهای و هیستوگرام، نمودار پراکندگی، شاخصهای آماری میانگین، انحراف معیار، حداقل و حداکثر، ضرایب چولگی و کشیدگی استاندارد برای توصیف نمونه آماری و توصیف داده ها استفاده شده است.
ب) روشهای تحلیل پیشفرضها:
ازآنجاکه به تبعیت از تحقیقات مشابه و مرتبط در این تحقیق نیز از رگرسیون خطی مرکب استفاده شده و در این تحلیل رگرسیونی از داده های عملکردی سالهای (۱۳۸۸-۱۳۹۲) به عنوان یک بازه زمانی ۵ ساله و در نتیجه به روش داده های تابلویی (DATA Panel) استفاده شده است، پیشفرضهای این روش به شرح زیر ارزیابی شده است:
یک)ارزیابی نرمال بودن توزیع متغیرها: ازاینروش برای ارزیابی نرمال بودن توزیع متغیرهای وابسته و مستقل تحقیق استفاده شده و آزمون مورداستفاده با آماره جارگ برا بوده و در مواردی که فرض نرمال بودن برقرار نبوده از تبدیل لگاریتم مجذورات متغیر بهره گرفتهشده است.
دو)ارزیابی نرمال بودن توزیع باقیماندهها: در این راستا از مقایسه هیستوگرام توزیع خطاها با منحنی متناظر نرمال استاندارد استفاده شده است. تقریباً صفر بودن میانگین و یک بودن انحراف معیار توزیع خطاها حاکی از انطباق توزیع خطاها بر توزیع نرمال تلقی شده است.
سه)آزمون ثبات واریانسها: در این زمینه از آزمون وایت با فرض صفر همسانی یا برابری واریانسها و نمودار پراکندگی استفاده شده است
چهار)استقلال خطی متغیرهای مستقل: به منظور ارزیابی استقلال خطی متغیرهای مستقل و به تعبیری برقراری فرض جمعپذیری از تحلیل همبستگی خطی پیرسون استفاده شده است که در آن به صفر میل کردن ضرایب همبستگی حاکی از قابلاغماض بودن تأثیرات متقابل متغیرها و به تعبیری استقلال خطی متغیرهای مستقل بوده است.
پنج) همسانسازی داده ها: در مواردی که داده های مربوط به یک متغیر به صورت مطلق و بر مبنای ارزش ریالی تعریفشده بود، به منظور فراهم کردن قابلیت مقایسه ارزشهای متعلق به زمانها یا تلفیق داده های مربوط به سالهای مختلف عملکردی از تعدیل داده ها به روش لگاریتمی یا در صورت امکان از تعدیل بر مبنای شاخص عمومی قیمتها استفاده شده است.
شش)استقلال باقیماندهها: به منظور ارزیابی استقلال باقیماندهها یا خطاهای در برآورد رابطه خطی مرکب بین متغیرهای وابسته و مستقل از آماره دوربین واتسون بهره گرفتهشده است. ملاک استقلال خطاها قرار گرفتن این آماره در فاصله بین ۱٫۵ تا ۲٫۵ میباشد.
هفت) تعیین نوع تحلیل تابلویی: به منظور انتخاب از بین روشهای ثابت یا غیرثابت و اثرات تصادفی یا غیر تصادفی از آزمونهای چاو و هاسمن استفاده شده است.
ج) روشهای تعیین ارتباط بین متغیرها:
پس از ارزیابی پیشفرضها به شرح بند قبل، و در صورتیکه این پیشفرضها برقرار نبوده استفاده از روشهای نرمالسازی، از رگرسیون خطی مرکب به روش ترکیبی یا تحلیل داده های تابلویی استفاده شده است. ضمناً به منظور اعتبارسنجی استفاده ازاینروش از تفسیر ضریب تعیین بهره گرفتهشده که به یک میل کردن آن حاکی از قوی بودن رابطه خطی بین متغیرها بوده است.
د) با توجه به اینکه از نمونهگیری تصادفی استفاده خواهد شد برای تعمیم نتایج از آزمون خطی بودن، معنیدار بودن پارامترهای برآوردی در رگرسیون از آزمون فیشر استفاده شده است.
۲) سایر روشها:
در این تحقیق از تحلیل محتوا جهت تحلیل ادبیات تحقیق استفاده شده است.
مدل تحقیق
در این بخش از روش تحقیق، مدل تحقیق به عنوان چارچوب کلی تعریف متغیرها، نحوه اندازهگیری، دستهبندی آن ها، رابطه بین متغیرها و نحوه برآورد این رابطه از دو بیان ریاضی و مفهومی استفاده شده است.
نمودار (۳-۱): مدل مفهومی تحقیق
مدل ریاضی تحقیق
در این بیان با بهره گرفتن از نمادها و روابط ریاضی یا منطقی تعریف، اندازهگیری و ارتباط بین متغیرها تعریفشده است. رابطه کلی این تحقیق که به صورت یک مدل یک متغیره میباشد، به صورت زیر تعریف میشود:
SGA=f()
تعریف متغیرها
-
- SGA: چسبندگی هزینه
-
- : دارایی شرکت
-
- : بدهی شرکت
-
- جریان نقدی آزاد شرکت
-
- : تولید ناخالص
-
- : جریان نقدی عملیاتی شرکت
- : اهرم مالی شرکت
نحوه اندازهگیری متغیرها