۳.۸۷۳۹-
۹.۱۸۱۷-
۰.۴۴۳-
۰.۵۲۶۶
منبع: محاسبات محقق
اعداد جدول (۴-۲) مربوط به میانگین متغیرهای مورد استفاده در الگو برای شرکتهای سرمایهگذاری منتخب در سالهای مورد بررسی است. در این مطالعه از اطلاعات قیمتی هر سهم برای نشان دادن بازدهی سهام استفاده شده است. رابطه منفی میان متغیرهای مستقل و وابسته نشان از آن دارد که عواملی فراتر از بتای بازاری سهام و بتای مخارج مصرفی بر بازده تأثیر دارد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
در نمودارهای (۴-۱) تا (۴-۴) به بررسی روند متغیرهای مورد استفاده در الگو پرداخته میشود.
در نمودار (۴-۱) میانگین بازدهی سهام برای هشت شرکت سرمایهگذاری منتخب مشاهده میشود.
نمودار (۴-۱): میانگین بازدهی سهام
منبع: محاسبات محقق با بهره گرفتن از نرمافزار Excel
با توجه به نمودار فوق بیشترین میانگین بازده مربوط به سال ۱۳۸۹ و کمترین میانگین بازده هشت شرکت منتخب مربوط به سال ۱۳۸۴ میباشد. در نیمه دهه هشتاد تحولات اقتصادی مهمی در کشور رخ داد که اثر آن بر عملکرد بازارها و بخشهای مختلف اقتصادی در همان دوره و سالهای پس از آن بسیار تعیین کننده بود. در این دوره افزایش قیمت نفت و در نتیجه افزایش درآمدهای نفتی باعث شد وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی افزایش یابد و دولت برای شروع طرحهای اقتصادی بلندپروازانه مانند طرح بنگاههای زودبازده و مسکن مهر و یا اجرای طرح پرداخت یارانه گسترده به مردم به رغم وجود کسری بزرگ در آن، جرأت زیاد پیدا کند. همه این تحولات بر بازار سرمایه ایران تأثیر گذاشته و تقاضا و بازدهی سهام بازار بورس تهران را با روند نزولی و نوسانی مواجه کرد.
همچنین در این پژوهش بتای بازاری هر سهم طبق مدل قیمتگذاری دارایی سرمایهای بهدست آمده که معیار ریسک را نشان میدهد.
نمودار (۴-۲) میانگین بتای بازاری سهام هشت شرکت سرمایهگذاری را درطی سالهای ۹۰-۱۳۸۱ نشان میدهد.
نمودار (۴-۲): میانگین بتای بازاری سهام
منبع: محاسبات محقق با بهره گرفتن از نرمافزار Excel
با توجه به نمودار صفحهی قبل بیشترین نوسان بتا در بازهی یک و منفی یک است. بتاهای بزرگتر از صفر بیانگر همسو بودن حرکت بازده بازار و بازده سهام است. در دهه مورد مطالعه اغلب بازده سهام با بازده بازار همسو میباشد.
سرانجام بتای مخارج مصرفی که با بهره گرفتن از نرخ رشد مخارج مصرفی دو گروه کالاهای بیدوام و خدمات در طی سالهای ۹۰-۱۳۸۱ محاسبه شده است، که رفتار آنها در دو نمودار (۴-۳) و (۴-۴) میتوان دید.
نمودار (۴-۳): میانگین بتای مخارج مصرفی سهام
منبع: محاسبات محقق با بهره گرفتن از نرمافزار Excel
نمودار (۴-۴): مخارج مصرفی
منبع: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
در این پژوهش مجموع دو گروه از مخارج مصرفی که شامل کالاهای بیدوام و خدمات میباشد، برای محاسبه بتای مخارج مصرفی مورد استفاده قرار گرفتهاند. روند صعودی این دو گروه حاکی از این است که در طی دهه هشتاد مخارج مصرفی خانوار افزایش قابل ملاحضهای داشته و با توجه به نرخ رشد این دو گروه از مخارج، خانوار میزان کمتری از مخارج را جایگزین داراییهای سرمایهای میکنند.
۴-۳- آزمونهای تشخیص بر روی داده ها
۴-۳-۱- آزمون پایایی داده ها
وقتی که تعداد مشاهدات سری زمانی در هر کدام از مقاطع زیاد باشد، میتوان تحلیل پایایی (وجود ریشه واحد) را برای هر کدام از آن مقاطع مورد بررسی انجام داد. با این وجود قدرت آزمون ریشه واحد هنگامی که طول دوره داده ها کم باشد، بسیار پایین است. در این شرایط ، استفاده از آزمون ریشه واحد مبتنی بر داده های تابلویی برای افزایش قدرت آزمونها ضروری است. به عنوان مثال، آزمونهای معمول ریشه واحد مثل دیکی فولر، دیکی فولر تعمیم یافته و فیلیپس پرون که برای سری زمانی مورد استفاده قرار میگیرند از توان آزمون پایینی برخوردارند. همچنین دارای تورش به سمت قبول فرضیه صفر هستند. این موضوع وقتی که حجم نمونه کوچک است، خیلی شدید میشود. یکی از روشهایی که برای رفع این مشکل پیشنهاد شده، استفاده از داده های تابلویی برای افزایش حجم نمونه و آزمون ریشه واحد در داده های تابلویی است. بنابراین پیش از برآورد الگوی پژوهش، لازم است پایایی تمام متغیرهای مورد استفاده در تخمین، مورد آزمون قرار گیرند. وجود متغیرهای ناپایا در الگو باعث میشود تا آزمونهای t و F معمول از اعتبار لازم برخوردار نباشند و کمیت بحرانی ارائه شده توسط آنها، کمیت بحرانی صحیحی برای انجام آزمون نباشد. همچنین ناپایایی متغیرها سبب بروز مشکل رگرسیون کاذب چه در مورد داده های سری زمانی و چه در مورد داده های تابلویی میشود. از مشخصه های معمول یک رگرسیون کاذب، داشتن ضریب تعیین (R2) بالا (نزدیک به یک) و آماره دوربین واتسون (DW) پایین (نزدیک به صفر) است (نوفرستی، ۱۳۷۸). به هر حال ضروری است یکی از پنج روش زیر برای آزمون ریشه واحد مورد استفاده قرار گیرد:
۱- آزمون لوین، لین و چو[۵۴]
۲- آزمون ایم، شین و پسران[۵۵]
۳- آزمون فیشر، فیلیپس و پرون[۵۶]
۴- آزمون فیشر با بهره گرفتن از دیکی فولر تعمیم یافته[۵۷]
۵- آزمون هادری[۵۸]
آزمونهای فوق، آزمونهای ریشه واحد داده های تابلویی نامیده میشوند. از لحاظ نظری این آزمونها، آزمونهای ریشه واحد سریهای چندگانه هستند که برای ساختارهای اطلاعات داده های تابلویی بهکار رفتهاند. در این آزمونها، روند بررسی پایایی همگی به غیر از روش هادری به این صورت است که با رد عدم پایایی رد میشود و بیانگر پایایی متغیر است. بنابراین با رد فرضیه ، ناپایایی یا ریشه واحد رد میشود و پایایی پذیرفته میشود. برای تشخیص این قسمت، باید به میزان احتمال متغیر توجه شود. در این پژوهش به منظور پایایی متغیرها از آزمون فیشر با بهره گرفتن از دیکی فولر تعمیم یافته استفاده شده است. نتایج این آزمون در جدول (۴-۳) ارائه شده است:
جدول (۴-۳): بررسی مانایی متغیرهای مورد استفاده در برآورد الگو
نام متغیر
آماره فیشر با بهره گرفتن از دیکی فولر تعمیم یافته
سطح معناداری
مرتبه تفاضل
۴۲.۷۲۲۶
۰.۰۰۰۳
I(0)
۵۱.۸۵۳۳
۰.۰۰۰۰
I(0)