(پینتریج و دی گروت، ۱۹۹۰؛ بکارتز، پنتریج و زیدنز، ۲۰۰۰؛ کارون و شیر، ۱۹۹۸؛ زیمرمن، ۱۹۹۵) نشان میدهد که می‌توان این قابلیتها را در قالب مهارت های قابل آموزش به دانش آموزان عادی نیز ارائه کرد. مربیان باید به این امر آگاه باشند که فراگیران، مسئولیت بیشتری در قبال یادگیریهای خود پیدا کنند و با اخذ شیوه های تربیتی صحیح یادگیرندگان را به صورت فعالانه در تشخیص و بازسازی تجاربشان مشارکت دهند و آنها را افرادی توانمند و مستقل بار آورند که بتوانند اهداف و برنامه های آیندهشان را خود تعیین کنند و در هنگام مواجهه با مشکلات به طور مستقلانه و خود تنظیم با برنامه ریزی و تلاش مصرانه از عهده آنها برآیند و از فعالیتها و عملکردهای خود ارزیابی کنند و در صورت لزوم به اصلاح و تجدیدنظر بپردازند.(سلیمانی، ۱۳۸۴).
لذا با توجه به اهمیت نقش خودتنظیمی و باورهای انگیزشی در پیشرفت تحصیلی، در این پژوهش سعی بر آن شد تا رابطه این دو عامل (خودتنظیمی و باورهای انگیزشی) را با پیشرفت تحصیلی بررسی شود.
۱-۳- اهمیت و ضرورت پژوهش
یکی از ضرورتهای نظام آموزشی موفقیت در ادامه و گسترش مهارت های لازم تحصیلی در دانش آموزان است بدون شک شناخت عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی از اساسیترین اهداف هر نظام آموزشی می‌باشد. با توجه به اینکه نظام آموزش و پرورش هر کشور یکی از نظامهای مهم و مؤثر در جهان امروز و آینده است جهت حصول بهترین نتایج در رفع موانع و کمبودها در سراسر فرایندهای آموزش و پرورش و استفاده بهینه از درون دادها همیشه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد (اعظمی رضائی نسب ۱۳۸۹).
پیشرفت تحصیلی می تواند یکی از مهمترین و عینیترین معیارها برای بررسی و ارزیابی کارایی و اثربخشی نظامهای آموزشی و پرورشی باشد ( همان منبع).
در دهههای گذشته تفاوتهای فردی عامل اصلی در تفاوت سطح تحصیلی بین دانش آموزان پنداشته میشد، از این رو آزمونهای هوش و استعداد گسترش یافت اما در سالهای اخیر به ویژه با مطرح شدن دیدگاه های شناختی و خبرپردازی، نظرات جدیدی در مورد مشکلات و نارساییهای یادگیری دانش آموزان ارائه گردیده که تا حدودی مبین اهمیت فراگیری و نحوه کاربرد راهبردهای یادگیری است. (مصطفایی، ۱۳۸۷).
به عقیده بلوم[۳۶](۱۹۸۲) راه ایجاد انگیزش به وجود آوردن شرایط موفقیت است، زمانی که دانش آموزان مهارت ها و راهبردهای یادگیری را کسب می‌کنند، میفهمند که کنترل یادگیری و کسب موفقیت به مقدار زیادی در دست خودشان است و می توانند با به کار بردن آن به موفقیت دست یابند و خود را به عنوان یادگیرندگان خود کارآمد تلقی کنند (عبدخدایی، ۱۳۸۷).
مهمترین و اصلیترین نشانه موفقیت، سیستم تعلیم و تربیت در وصول به مقصود (اهداف)، پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است، کودک با پیشرفت تحصیلی، مورد تأیید و پذیرش والدین، معلمان و همسالان قرار می‌گیرد و عزت نفس او زیادتر می شود و احساس کفایت و لیاقت می کند. موفقیت تحصیلی نه تنها برای دانش آموزان بلکه برای خانواده، نظام آموزش و پرورش و در نهایت برای جامعه امری مهم و حیاتی است (اعظمی رضائی نسب، ۱۳۸۹).
به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران خودتنظیمی؛ شناخت و رفتار جنبه مهمی از یادگیری و عملکرد تحصیلی استوار بر رفتار وعملکرد انسانی تاثیر می گذارد (پینتریج و دیگروت، ۱۹۹۰، کورنو و مندیاخ[۳۷] ، ۱۹۸۳).
با توجه به یافته هایی که ضرورت و اهمیت مهارت های انگیزشی وخودتنظیمی را در عملکرد تحصیلی نشان میدهد. اهمیت پرداختن به این گونه پژوهشهای را دو چندان می کند تا با نشان دادن تاثیر رابطه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و باورهای انگیزشی و پیشرفت تحصیلی نوجوانان گام مؤثری در راستای افزایش میزان بازده و کارایی دانش آموزان در مدارس برداشته شود؛ که خود می تواند کمک مؤثری برای مشاوران مدارس و دیگر عوامل اجرایی در امر آموزش باشد تا با برنامه ریزی دقیق در زمینه‌های آموزشی، جسمی، روحی و روانی بتواند دانش آموزان به سوی موفقیت تحصیلی بیشتر رهنمون سازند. و با توجه به اینکه دانش آموزان سال سوم در دوره ای از تحصیل می‌باشند که فاصله چندانی با آزمون بزرگ و سرنوشت ساز (کنکور) ندارند، بنابرین توجه به پرورش و تقویت این موضوع می‌تواند عوامل موفقیت آن ها را دوچندان نماید.
۱-۴- اهداف پژوهش
۱-۴-۱- هدف کلی پژوهش
بررسی رابطه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و باورهای انگیزشی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سوم دبیرستان
۱-۴-۲- اهداف جزئی پژوهش
۱- بررسی رابطه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سوم دبیرستان.
۲- بررسی رابطه باورهای انگیزشی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سوم دبیرستان.
۳- بررسی رابطه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر سوم دبیرستان.
۴- بررسی رابطه باورهای انگیزشی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر سوم دبیرستان.
۵- بررسی رابطه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر سوم دبیرستان.
۶- بررسی رابطه باورهای انگیزشی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر سوم دبیرستان.
۱-۵- سوالات پژوهش
۱- آیا بین راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سوم دبیرستان رابطه وجود دارد؟
۲- آیا بین باورهای انگیزشی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سوم دبیرستان رابطه وجود دارد؟
۳- آیا بین راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر سوم دبیرستان رابطه وجود دارد؟
۴- آیا بین باورهای انگیزشی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر سوم دبیرستان رابطه وجود دارد؟
۵- آیا بین راهبردهای یادگیری خودتنظیمی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر سوم دبیرستان رابطه وجود دارد؟
۶- آیا بین باورهای انگیزشی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر سوم دبیرستان رابطه وجود دارد؟
۱-۶- فرضیه های پژوهش
پژوهش حاضر که به منظور فراهم ساختن شواهدی از رابطه میان راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و باورهای انگیزشی با پیشرفت تحصیلی انجام گرفته است بر مبنای فرضیه های ذیل است.
۱-۶-۱- فرضیه کلی: بین راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و باورهای انگیزشی با پیشرفت تحصیلی دختر و پسر سوم دبیرستان رابطه وجود دارد.
۱-۶-۲- فرضیه های جزئی
۱- بین راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت وجود دارد.
۲- بین باورهای انگیزشی و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت وجود دارد.
۳- بین راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر سوم دبیرستان رابطه مثبت وجود دارد.
۴- بین باورهای انگیزشی و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر سوم دبیرستان رابطه مثبت وجود دارد.
۵- بین راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان پسر سوم دبیرستان رابطه مثبت وجود دارد.
۶- بین باورهای انگیزشی و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان پسر سوم دبیرستان رابطه مثبت وجود دارد.
۱-۷- تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها
۱-۷-۱- الف: تعریف مفهومی متغیرها
۱-۷-۲- راهبردهای یادگیری خودتنظیمی:
