“
به منظور همکاری منطقه ای و بینالمللی در این خصوص چهار عنصر ساختاری وجود دارد.
______________________________
۱ Ramsar Information Sheet
سه مورد از این عناصر به مدیریت سیستم های آبی مشترک، تالاب های فرامرزی و شبکه آبی منطقه ایی و تالاب های با گونه های مشترک مربوط است. عنصر چهارم به همکاری های سازمانی و اقتصادی به منظور تقویت کارآمدی نهادهای بینالمللی مربوط است. (shine,30)
چنانچه مشاهده می شود، در این ماده ، کنوانسیون به سراغ تالاب های فرامرزی می رود. این امر نشانه آن است که کنوانسیون رامسر به تالاب های درون سرزمینی هر کشور منحصر نبوده و به تالاب های فرامرزی نیز توجه دارد. با افزایش جمعیت در سطح کره زمین و در نتیجه نیاز بشر به منابع آبی برای ادامه حیات و توسعه ، به تدریج موضوع منابع آب در اختلاف های بین دولت ها، جای بیشتری باز میکند. عمده این اختلاف بر سر حوزه آبریز یک رودخانه یا تالاب بین دولتهای واقع در اطراف آن بدنه آبی میباشند. نکته شایان توجه در این بند، آن است که الزامات تنها متوجه دولت هایی است که طرف کنوانسیون بوده و نسبت به اجرای مفاد آن متعهد میباشند. علاوه بر آن، در متن به مشورت بین دو طرف قناعت شده و این اقدام فقط در خصوص هماهنگی سیاست های فعلی و آینده و مقررات آن ها در رابطه با تالاب های فرامرزی است.
همان گونه که عنوان شد ، تالاب های فرامرزی و به طور روز افزونی در کنار دیگر موضوعات مورد اختلاف بین دولت ها قرار گرفته و میگیرد. این بند از کنوانسیون رامسر بر اهمیت آن به عنوان یک معاهده چند جانبه می افزاید چرا که علاوه بر طرح تالاب های فرامرزی به چگونگی همکاری برای حل و فصل اختلافات مربوط به آب های مشترک واقع در بین کشورها نیز اشاره کرده ، نوعی آینده نگری و نگاه به چالش های آینده در آن نهفته است. (امین منصور،۲۲,۱۳۹۰)
باید گفت که همکاری بینالمللی راجع به معضلات و مسایل مرتبط با تالاب ها از عناصر کلیدی استفاده عاقلانه از تالاب ها به شمار می رود. یک سیستم آبی مشترک یا تالاب های فرامرزی نمی توانند به عنوان یک واحد اکوسیستمی بدون همکاری میان دولت های همسایه مدیریتی منطقی داشته باشند. اگر منشا آلودگی یک تالاب در کشور همسایه دارنده تالاب باشد، بدون همکاری دولت همسایه آلودگی رفع نخواهد گردید. ماده پنج کنوانسیون اساس و مبنایی قانونی قاطع به منظور همکاری دو جانبه یا چند جانبه در جهت ارتقای رویکرد های سازگار با مدیریت منابع آبی مشترک که منطبق بر تعهد به استفاده عاقلانه از تالاب هاست، ارائه می کند.
کنوانسیون همچنین از رویکرد های منطقی حفاظت از گونه های آنسوی مرزهای سیاسی حمایت به عمل می آورد. پرندگان آبی و بسیاری از گونه های مهاجر از لحاظ اکوسیستمی به حفظ و نگهداری تالاب ها وابسته اند.
۴- ایجاد ذخیره گاه های طبیعی
بر اساس ماده ۴، هر یک از طرف های کنوانسیون موظفند حفاظت از تالاب ها و پرندگان آبی اعم از مهاجر یا بومی را با ایجاد ذخیره گاه های طبیعی تالابی، صرف نظر از اینکه در فهرست رامسر باشند یا نه، ارتقا دهند.
در اینجا کنوانسیون با الزام طرف ها به ایجاد ذخیره گاه های طبیعی تالابی، آن ها را به تعیین و اعلام مناطق تالابی به عنوان ذخیره گاه و مناطق حفاظت شده فرا میخواند. این بند به طور مشخص بروز تغییرات و اصلاحاتی را در قوانین مربوط به حفاظت از محیط زیست خصوصاً ً تالاب ها و افزایش امکانات و منابع انسانی مربوطه توصیه می نمایند.
کنوانسیون رامسر از الزامات مربوط به یک تالاب با اهمیت بینالمللی حتی فراتر می رود و از دولت های طرف میخواهد اگر تالابی را در دبیرخانه ثبت نکرده اند و دارای ویژگی های تالاب با اهمیت بینالمللی نیست، بایستی به هر حال به وظیفه حفاظتی خود عمل نموده تلاش نمایند وضعیت تالاب ها را با رسیدگی به مشکلات و رفع تهدیدات ارتقاء دهد. (امین منصور ،۲۱)
گفتار چهارم: ساختار و تشکیلات کنوانسیون رامسر
اجرا و اعمال کنوانسیون رامسر در نتیجه مشارکت مستمر بین متعاهدین، کمیته دایمی و دبیرخانه کنوانسیون، با مشاوره هیات کارشناسی کمکی (هیات بازنگری علمی و فنی(STRP) صورت میگیرد. هر سه سال یکبار، نمایندگان دولت های متعاهد به عنوان کنفرانس دولت های عضو که ارگان تصمیم گیرنده کنوانسیون به شمار می رود، تصمیماتی را به منظور اجرای کنوانسیون و بهبود روش هایی که متعاهدین را در اعمال اهدافشان قادر سازد اتخاذ می نمایند.
- کنفرانس دولت های عضو
کنفرانس دولت های متعاهد (COP) ۱ نهاد سیاستگذار کنوانسیون به شمار می رود. نمایندگان دولت ها از طرف دولت های متعاهد خود هر سه سال یکبار به منظور دریافت گزارش های ملی راجع به عملکرد سه سال گذشته، پذیرش برنامه های کاری و ترتیبات بودجه ایی برای سه سال آینده و لحاظ دستور العمل هایی برای متعاهدین راجع به معضلات و چالش های پیش رو با یکدیگر ملاقات و برخورد دارند.
نمایندگان دولت های دولت های غیر عضو، نهاد های بین الدولی و سازمان های ملی و بینالمللی غیر دولتی (NGOs) میتوانند در این نشست ها به عنوان ناظران فاقد حق رأی شرکت نمایند. راجع به چگونگی رأی گیری در کنفرانس دولت های عضو مقررات شکلی صریحی در کنوانسیون وجود دارد، اما در عمل هنوز بر اساس مقررات شکلی موجود تصمیم گیری صورت نگرفته است، و تمامی تصمیمات به صورت اجماع (consensus) اتخاذ گردیده است.
برنامه کنفرانس دولت های عضو شامل تعدادی از مسایل به منظور ارائه و گفتگو راجع به معضلات مهم پیش رو در زمینه حفاظت تالاب از جمله تفاسیر اضافی و بسط و توسعه مفاهیم کلیدی کنوانسیون و دستور العمل هایی برای متعاهدین به منظور اجرای مسایل کلیدی میباشد. موارد گفته شده موضوعاتی هستند که تمام و کمال در جلسات مورد بحث و گفتگو قرار می گیرند، که معمولاً منجر به اتخاذ قطعنامه ها و توصیه نامه هایی میگردد. کنفرانس دولت های عضو کنوانسیون رامسر این امتیاز مثبت را دارد که مشارکت فعال نهاد های غیر دولتی و دانشگاهی را مجاز میدارد. ۲
مشروح مذاکرات نشست کنفرانس دولت های متعاهد توسط دبیرخانه انتشار مییابد، که معمولا مشروح مذاکرات در بردارنده موضاع ذیل میباشد:
-
- گزارشی از تمامی نشست های کنفرانس؛
-
- قطعنامه و توصیه نامه های اتخاذ شده توسط کنفرانس؛
- فهرست دولت های شرکت کننده؛
______________________________
۱ Conferense of the Contracting Parties
۲ Rmsar Convection Secretariat, op. cit, p.32.
- سایر اسناد ارائه شده به کنفرانس در جهت آگاهی و اطلاع رسانی. ۱
۲- کمیته دایمی
در فاصله زمانی نشست های دولت های عضو، فعالیت های کنوانسیون به وسیله کمیته دایمی ۹ نفره ایی که شامل نمایندگانی از هفت منطقه جهانی میباشند، صورت میگیرد. این کمیته فعالیت های موقتی را که لازم و ضروری به نظر میرسد را انجام میدهد.
“