برگشت به خانه و مسیریابی
در این تکلیف ابتدا روی یک ماتریس ، با هایلایت شدن سلول‌های ماتریس، یک مسیر نشان داده می‌شود و کاربر باید مسیر نشان داده شده را به ذهن بسپارد سپس بعد از چند ثانیه (قابل تنظیم) مسیر نشان داده شده محو می‌گردد و کاربر باید مسیر نشان داده شده را با کلیک روی دایره‌های مسیر و روشن شدن آن‌ها نشان دهد.
ابزارهای پژوهش
نمایه حافظه کاری[۴۱۹]
این مقیاس یکی از زیر مقیاس‌های مقیاس حافظه وکسلر- ویرایش سوم[۴۲۰] است و خود شامل دو خرده مقیاس است: توالی حرف- عدد[۴۲۱] که یک تکلیف آوایی است و در آن حافظه کاری شنیداری اندازه‌گیری می‌شود و فراخنای فضایی[۴۲۲] که یک تکلیف بینایی است و حافظه کاری فضایی را می‌سنجد (وکسلر، ۱۹۹۷). خرده مقیاس توالی حرف- عدد شامل ۷ ماده و هر ماده متشکل از سه کوشش است. در این خرده مقیاس مجموعه‌ی درهم‌ریخته‌ای از اعداد و حروف برای آزمودنی قرائت می‌شود و آزمودنی باید به‌صورت ذهنی، ابتدا اعداد را به ترتیب از کوچک به بزرگ و سپس حروف را به ترتیب حروف الفبا مرتب نموده و بازگو نماید.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
خرده مقیاس فراخنای فضایی، خود دارای دو زیر مقیاس است: فراخنای فضایی مستقیم[۴۲۳] (روبه‌جلو) و فراخنای فضایی معکوس[۴۲۴]. هر کدام از این زیر مقیاس‌ها متشکل از هشت ماده هستند که هر ماده شامل دو کوشش است.
در پژوهش وکسلر (۱۹۹۷) ضریب پایایی خرده مقیاس‌های توالی عدد- حرف و حافظه فضایی و کل مقیاس برای سنین ۲۴-۲۰(دامنه سنی آزمودنی‌های این پژوهش) به ترتیب ۷۷/۰، ۸۴/۰ و ۸۷/۰ گزارش شده است. همبستگی بین دو خرده مقیاس حافظه کاری برای سنین ۲۴-۲۰ سال ۵۰/۰ و همبستگی بین نمایه حافظه کاری و زیر مقیاس حافظه کاری مقیاس هوش وکسلر ۸۲/۰ است. همچنین نمایه حافظه کاری با سایر مقیاس‌های حافظه همبستگی بالایی دارد (وکسلر، ۱۹۹۷) این مقیاس توسط ساعد، روشن و مرادی (۱۳۸۷) در ایران هنجاریابی شده است و پایایی نمایه حافظه کاری از طریق روش همسانی درونی (آلفای کرونباخ) و دو نیمه سازی به ترتیب ۸۰/۰ و ۷۸/۰ گزارش شده است. همچنین در زمینه روایی مقیاس حافظه وکسلر، نتایج به دست آمده از تحلیل عامل اکتشافی، نشان دهنده ساختار سه عاملی (حافظه شنیداری، حافظه دیداری، حافظه کاری) مقیاس است که این عامل‌ها روی هم رفته ۸۴۵/۷۶ درصد واریانس کل آزمون را تبیین کرده است (ساعد، روشن و مرادی، ۱۳۸۷).
پرسشنامه حافظه روزمره
این پرسشنامه توسط ساندرلند، هریس و بدلی (۱۹۸۳) ساخته شده است و ۲۸ آیتم دارد که با مقیاس لیکرت از ۱ تا ۹ نمره‌گذاری می‌شود و خطاها و لغزش‌های حافظه در زندگی روزمره را اندازه‌گیری می‌کند کورنیش (۲۰۰۰) ضریب آلفای کرونباخ این پرسشنامه را ۸۹/۰ گزارش کرده است و روایی آن را با بررسی تحلیل عوامل تأیید کرده است. در ایران پایایی این پرسشنامه به روش باز آزمایی، ۸۳/۰ گزارش شده است (تاراج و زارع، ۱۳۸۷).
پرسشنامه حافظه آینده‌نگر و گذشته‌نگر (PRMQ)[425]
پرسشنامه حافظه آینده‌نگر و گذشته‌نگر، یک مقیاس خود گزارشی کوتاه برای سنجش حافظه آینده‌نگر و گذشته‌نگر است (کرافورد، اسمیت، مایلر، دلا سالا و لوجی[۴۲۶]، ۲۰۰۳) PRMQ 16 آیتم دارد و از آزمودنی در مورد فراوانی مشکلات حافظه در یک مقیاس لیکرت ۵ نقطه (از اغلب تا هرگز) سؤال می‌کند. از شرکت‌کنندگان خواسته می‌شود که بر اساس یک طیف لیکرت ۵ درجه‌ای به آیتم‌ها پاسخ دهند که در آن عدد ۱ نشان دهنده مخالفت کامل (هرگز) و عدد ۵ نشان دهنده موافقت کامل (همیشه) است؛ بنابراین جمع نمرات به دست آمده برای هر فرد در دامنه‌ای بین ۱۶ تا ۸۰ قرار می‌گیرد. این پرسشنامه شامل ۲ خرده مقیاس حافظه آینده‌نگر و حافظه گذشته‌نگر است. برای هر یک از خرده مقیاس‌ها، ۸ آیتم در نظر گرفته شده است. کرافورد و همکاران (۲۰۰۳) در بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه همسانی درونی مطلوبی را برای هر سه شاخص نمره کلی (مجموعه نمرات هر ۱۶ آیتم)؛ نمره آینده‌نگر (جمع همه ۸ آیتم آینده‌نگر)؛ نمره گذشته‌نگر (جمع همه ۸ آیتم گذشته‌نگر) به ترتیب، ۰/۸۹، ۸۵/۰ و ۸۰/۰ گزارش کردند. همچنین، نتایج تحلیل عامل تأییدی نیز مدل سه‌گانه پیشنهاد شده را تائید می‌کند.
این پرسشنامه در ایران توسط زارع، علی پور و مصطفایی (۱۳۹۳) هنجاریابی شده است و مقدار آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه برابر ۸۳/۰ محاسبه شده است و همچنین در یک مطالعه دیگر توسط زارع، صحراگرد و خدامرادی (۲۰۱۴)، آلفای کرونباخ ۸۰/۰ برای این آزمون گزارش شده است که نشان‌دهنده پایایی بالایی آن است.
آزمون حافظه معنایی
این آزمون دو تکلیف سیالی کلمات (حروف الفبایی و مقوله‌های معنایی) دارد. تکلیف حروف الفبایی شامل ۹ حرف از حروف الفبا است که بر حسب بسامد به سه دسته پر بسامد، با بسامد متوسط و کم بسامد دسته‌بندی می‌شوند و به آزمودنی دو دقیقه فرصت داده می‌شود با شنیدن هر حرف الفبا تمام کلماتی را که به ذهنش می‌رسد را بیان کند در تکلیف مقوله‌های معنایی از ۱۲ مقوله معنایی استفاده و از آزمودنی‌ها خواسته می‌شود که واژه‌های مرتبط با هر مقوله را یادآوری نمایند. به هر واژه مرتبط ۱ نمره و در غیر این صورت صفر داده می‌شود و جمع نمرات از دو تکلیف، نمره حافظه معنایی فرد را نشان می‌دهد. از این تکالیف در پژوهش‌های مختلف استفاده گردیده است (کرمی نوری، ۱۳۹۰). در این پژوهش، در یک مطالعه مقدماتی روی ۵۰ دانشجو، پایایی باز آزمایی برای این آزمون ۸۳/۰ محاسبه گردید.
آزمون حافظه رویدادی
به‌منظور بررسی حافظه رویدادی از تکلیف تصاویر بصری استفاده شد در این تکلیف ۲۰ کارت تصاویر مختلف هریک به مدت ۳۰ ثانیه به آزمودنی نشان داده می‌شود و سپس از آزمودنی خواسته می‌شود به یک فعالیت شناختی دیگر (آزمون حافظه معنایی) بپردازد پس از گذشت حدود ۳۰ دقیقه از آزمودنی خواسته می‌شود به سؤالات مربوط به این تکلیف پاسخ دهد. در مرحله اول آزمودنی باید به‌صورت یادآوری آزاد، اسامی تصاویری را که به یاد می‌آورد را بیان کند و در مرحله دوم (بازشناسی) کارت‌های تصاویر به همراه تعدادی تصویر جدید در اختیار آزمودنی قرار داده می‌شود و از او خواسته می‌شود بیان کند آیا این تصویر را قبلاً دیده است یا خیر. پایایی باز آزمایی این تکلیف در پژوهش زارع و تاراج (۱۳۸۹) ۸۳/۰ گزارش گردیده است.
روش تجزیه و تحلیل داده‌ها
در این پژوهش از شیوه‌های آماری مختلف استفاده شده است که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از: برای تحلیل داده‌ها و مقایسه نمرات حافظه گروه‌ها، از تحلیل کوواریانس، تحلیل تی استفاده گردید. همچنین از آماره‌های توصیفی مختلف نظیر میانگین، انحراف معیار و نمودارهای مناسب استفاده شده است. لازم به ذکر است کلیه محاسبات با بهره گرفتن از نرم‌افزارSPSS-21[427] انجام شده است.
یافته‌های پژوهش
فصل ۴
یافته‌های پژوهش
مقدمه
تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش، یکی از مراحل مهم تحقیقات علوم رفتاری است. پژوهشگران حوزه علوم رفتاری به‌منظور کمی‌ساختن نتایج تحقیق خویش ناگزیر به استفاده از روش‌های آماری می‌باشند.
در این فصل، ابتدا توصیف آماری داده‌ها در زمینه نمرات پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری حافظه بیماران در دو گروه آزمایش و گواه، ارائه می‌گردد و سپس در بخش دوم این فصل، با بهره گرفتن از روش‌های آمار استنباطی به بررسی اثر آموزش بر نمرات حافظه بیماران آسیب مغزی در دو گروه آزمایش و گواه و میزان ماندگاری این آموزش می‌پردازیم.
داده‌های به دست آمده، با بهره گرفتن از نرم‌افزار SPSS-21 و روش‌های آماری مناسب، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
توصیف داده‌ها
جدول ۴-۱، میانگین و انحراف استاندارد سن آزمودنی‌ها را به تفکیک جنسیت نشان می‌دهد همان‌طور که در این جدول مشاهده می‌گردد میانگین سن ۲۸ نفر مرد شرکت‌کننده در پژوهش، ۵۳/۳۱ با انحراف استاندارد ۵۹/۸ و میانگین سن ۲۴ شرکت‌کننده زن، ۴۲/۳۱ با انحراف استاندارد ۰۹/۸ می‌باشد. نمودار ۴-۱ درصد آزمودنی‌ها را به تفکیک جنسیت نشان می‌دهد.
جدول ۴‑۱: میانگین، انحراف استاندارد سن آزمودنی‌ها به تفکیک جنسیت
جنسیت
میانگین
فراوانی
انحراف استاندارد
مرد
۵۴/۳۱
۲۸
۵۹/۸
