۶
منبع: مرکز آمار ایران، ۱۳۹۰
از بین شهرستانهای خراسانرضوی، مشهد، سبزوار، نیشابور و کاشمر بیشترین تعداد کتابخانه عمومی را دارد و کمترین مربوط به شهرستانهای فیروزه، زاوه و خوشاب است.
۳-۲-۹- ویژگیهای اقتصادی استان[۱۵]
- نرخ بیکاری پائینتر استان (۱/۹ درصد) در مقایسه با کشور (۱/۱۱ درصد) در سال ۱۳۹۰٫
- نرخ مشارکت پایین تر استان (۵/۳۶ درصد) در مقایسه با کشور (۳۷ درصد) در سال ۱۳۹۰٫
- کاهش سهم بخش کشاورزی، رشد اندک سهم بخش صنعت و معدن و افزایش سهم بخش خدمات از اشتغال طی دوره (۱۳۹۰-۱۳۶۵).
- پایین بودن نرخ رشد تولید ناخالص داخلی استان سالانه ۴/۱۴ درصد در مقابل نرخ ۶/۲۳ درصدی در کشور .
- اختصاص ۰۹/۶۴ درصد سهم ارزش افزوده استان به بخش خدمات در مقابل ۸۹/۴۸درصد در کل کشور.
۳-۲-۹-۱- بخش صنعت
- استقرار بیشترین تعداد واحدهای صنعتی در حریم ۱۵ و ۳۰ کیلومتری شهرهای استان.
- بیشترین تراکم در شهرستان مشهد و بعد از آن به ترتیب در نیشابور، سبزوار، فریمان، چناران و تربت حیدریه.
- از میان ۱۷۳۷۶۱ نفر شاغل در بخش صنعت ۷ درصد (۱۳۲۰۶ نفر) متخصص می باشند. بیشترین تراکم نیروی متخصص در شهرستان مشهد، نیشابور، چناران و تربت حیدریه.
۳-۲-۹-۲- بخش معدن
- رتبه سوم کشور در ذخایر معدنی و کمتر از ۲/۰ درصد سهم ارزش افزوده معدنی کشور شیوه سنتی استخراج معدن
- عمده صنایع فرآوری و بهرهبرداری مواد معدنی استان شامل کارخانههای فراوریکننده سنگهای تزئینی، خاکهای صنعتی، کارخانجات سیمان، طلا، کرومیت (فروکروم سبزوار)، کائولن (کائولنشویی خراسان در تربت حیدریه)، کاشی و سرامیکها، سنگ گچ، گچ خاکی، آهک، بنتونیت (ایران کمیرال).
- ۵۸۳ معدن فعال در سطح استان وجود داشته که بیشترین تراکم معادن در شهرستان مشهد، نیشابور، گناباد و خواف.
- محدودههای معدنی اصلی استان: مشهد در زمینه کانی های غیرفلزی ساختمانی، سبزوار در زمینه کانی های غیرفلزی ساختمانی و فلزی، خواف در زمینه کانیهای فلزی (بیشترین معادن سنگ آهن پلاسر).
- معادن استان برای ۷۱۵۵ نفر شغل ایجاد کرده اند. ۹۴ درصد از معادن استان در حریم ۱۰ کیلومتری روستاها قرار دارند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
- بیشترین تراکم معدن در ارتفاعات شمال غربی سبزوار در منطقه شکار ممنوع ریوند قرار دارد.
۳-۲-۹-۳- بخش کشاورزی
در سال زراعی ۹۰-۱۳۸۹، استان بیش از ۰۶/۱ میلیون هکتار سطح زیرکشت انواع محصولات زراعی و باغی و بیش از ۷/۱۳ میلیون واحد دامی با تولید بیش از ۷/۷ میلیون تن انواع محصولات زراعی، باغی و دامی را داشته است.
- سهم بخش کشاورزی استان در ارزشافزوده بخش کشاورزی کشور درسال ۱۳۸۸، ۸/۷درصد
- سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی استان ۲۷/۱۳ درصد
- نرخ رشد اشتغال در بخش کشاورزی طی دوره ۸۹-۱۳۸۰ ، ۷/۲۴ درصد
- در سال ۱۳۹۰ تولید آبزیان استان ۴۰۷۲ تن بوده که نسبت به سال قبل ، ۲۴/۱۷ درصد رشد
- گندم و جو آبی به تنهایی بیش از ۶۰ درصد از سطح زیرکشت زراعی آبی استان
- در بسیاری از شهرستانها نظیر چناران، جغتای، زاوه، جوین، بردسکن، خواف، گناباد، تخت جلگه، رشتخوار، خلیلآباد و بجستان بیش از ۸۰ درصد از سطح زیرکشت به کشت آبی اختصاص یافته است.
- تنها سه دشت گنبدلی، آقدریند و کلات نادری در حوضه آبریز آزاد قرار دارند که کشت غالب این دشتها، محصولات زراعی و باغی آببر نیست (مطالعات آمایش خراسانرضوی، ۱۳۹۰).
۳-۲-۹-۴- بخش خدمات و گردشگری
- استان خراسان رضوی با سهکی حدود ۸/۷درصد جمعیت کشور، کم و بیش به همین نسبت در کل شاغلان بخش خدمات کشور (۷/۷ درصد)، سهم دارد. در بین شهرستانهای استان، مشهد با ۳/۶۳ درصد سهم، بیشترین شاغلان بخش خدمات را به خود اختصاص داده است، در حالیکه مشهد در حدود ۳/۵۱ درصد جمعیت استان را دارد. در سایر شهرستانهای استان نیز سهم هر شهرستان بخش خدمات استان نسبت به سهم هر شهرستان در کل جمعیت استان کوچکتر است.
- پس از مشهد، شهرستانهای سبزوار و نیشابور، سهم بیشتری در انواع فعالیتهای خدماتی استان نسبت به سایر شهرستانها دارا میباشند.
- رشته فعالیتهای عمده فروشی، خرده فروشی و تعمیرات، حمل و نقل و انبارداری و همچنین آموزش، از بیشترین سهم در فعالیتهای خدماتی استان و هر یک از شهرستانها برخوردار میباشند.
همچنین در بخش گردشگری، تعداد زائر و گردشگر داخلی ۲۵ میلیون نفر است:
- تعداد زائران و گردشگران خارجی به استان در سال ۱۳۹۰: ۲۶۸۶۵۵ نفر (۱/۸ درصد کل گردشگران خارجی به کشور)
- تعداد مراکز اطلاع رسانی گردشگری استان: ۴ مرکز (در ورودی شهرهای قوچان، نیشابور، تربتحیدریه، و مشهد)
- ۴۸۰ نقطه جاذبه گردشگری طبیعی-تاریخی و مذهبی
- ۳ منطقه نمونه بین المللی گردشگری به نام های شاندیز-نیشابور و توس
- تعداد ۱۶۲ هتل در استان که از این تعداد ۱۴۸ هتل (۹۱ درصد) در مشهد
- شهر مشهد از نظر منابع و جاذبههای زیارتی و گردشگری از نواحی کم نظیر کشور با عملکرد ملی و بین المللی
۳-۲-۱۰- ویژگیهای زیربنایی
- استخوانبندی اصلی راههای منطقه را دو محور اصلی مشهد به تهران که محورهای شرقی- غربی منطقه هستند و نیز محور اصلی شمالی- جنوبی مشهد به زاهدان تشکیل میدهد. دیگر محور ارتباطی مهم، محور بجنورد- سبزوار است که دو مسیر اصلی مشهد- تهران را به یکدیگر متصل مینماید. در این منطقه محور آزادراه- بزرگراه منحصر به محور مشهد- قوچان و بخشی از محور مشهد- تهران است.
- در بحث بهداشتی- درمانی، بیشترین تراکم بیمارستانها و موسسات درمانی، در مشهد و در مرتبه بعد در نیشابور قرار دارد.
- همچنین بیشترین تراکم خدمات برتر مانند بانکداری، در مشهد و پس از آن در نیشابور و سبزوار است (مرکز آمار ایران، ۱۳۹۰).
جدول۳-۲۲ توزیع برخی از عوامل زیربنایی شهرستانهای خراسانرضوی
نام شهرستان