۱۳/۱۸۰

۹۲/۱۹۹

۵۶/۲۱۹

۱۳/۲۳۹

نرمال

۲۳/۱۰۵

۲۴/۱۲۰

۵۳/۱۳۴

۸۵/۱۴۹

۱۹/۱۶۶

۷۴/۱۷۶

۲۳/۱۸۶

۹۱/۱۹۴

۴-۸-۱۵٫ برآورد دبی میانگین سیلاب بر مبنای عوامل محیطی در حوضه آبریز ذیلکی رود

یکی از مباحث مهم در مرد آثار تخریبی سیلابها، میزان حجم سیلابی است که در حوضه های آبریز بروز می کند بطور معمول این روش از طریق اندازه گیری دبی در ایستگاهها ی هیدرومتری صورت می گیرد .
در مطالعات جغرافیایی پدیده ها بصورت مجزا بندرت مورد مطالعه قرار می گیرند. بنابر ویژگیهای علم جغرافیا، عموماٌ در بررسیهای جغرافیایی روابط، اثرات و عملکرد پدیده های دیگر مورد توجه قرار می گیرد.
مطالعه پدیده های مرتبط و تخمین و یا براورد یک عامل از عوامل دیگر در پژوهشهای جغرافیایی موضوع کاربر دگرسیون می باشد (مهدوی، طاهری، ۱۳۸۳، ص۲۰۶).
در یک حوضه هیدرولوژیکی یا حوضه آبریز دبی متوسط با عوامل مختلفی ارتباط دارد که از آن میان می توان به خصوصیات فیزیوگرافی حوضه، خصوصیات زمین شناسی، پوشش گیاهی، خاکهای حوضه، اقلیم و با رسوب و عوامل انسانی از جمله تغییر در کاربری اراضی و جاده سازی و… اشاره نمودکه محققان با بهره گرفتن از روش های مختلف، سعی می کند مقدار تاثیر هر یک از این عوامل را در دبی میانگین سیل حوضه ها برآورد نمایند. که از جمله این روشها استفاده از مشخصات فیزیوگرافیک حوضه های آبریز است که به علت ثبات و اندازه گیری دقیق و سریع، مورد توجه محققان قرار دارد و در محاسبه سیل طرح براساس تحلیل منطقه ای سیل مورد استفاده قرار می گیرد که اگر فقط وسعت حوضه را که عامل اصلی است در نظر بگیریم چنین معادله ای ممکن است به شکل CAⁿ= Q باشد که در آن R , C ضرایب ثابتی هستند که بر اساس دگرسیون هر منطقه باید تعیین کرد.
این فرمول را ام پارده نیز در تحقیقات خود بر روی سیلابهای نقاط مختلف دنیا آزمایش کرده است (ثروتی جداری، کیا بزرگمهر، ۱۳۸۵، ص ۶۴)
که هدف از این کار دستیابی به یک معیار ساده و راحت برای مشخص کردن سلسله مراتب سیل‎هاست.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شناخت روابط موجود بین حجم سیلاب و عواملی محیطی تاثر گذار، ارائه مدلی برای برآورد سیلاب را امکان پذیر می سازد تعیین مهم ترین پارامترهای تاثیر گذار در مدل نهائی موضوع این تحقیق را تشکیل می دهد.
این بررسی با اندازه گیری ۱۲ داده فیزیوگرافیک و ۳ داده از عوامل جغرافیایی از قبیل ارتفاع از سطح دریا (A) ، عرض جغرافیایی (l) ، طول جغرافیایی (LQ) و نیز بارش از عوامل اقلیمی در ۷ حوضه از حوضه های آبریز شمال غرب گیلان و دقیقاٌ اطراف حوضه آبریزذیلکی رود صورت گرفته است.

۴-۸-۱۶٫ بررسی پارامترهای موثر مستقل

بررسی شناخت تاثیر عوامل انتخاب شده و مدل سازی، از مدل ( (رگرسیون چند گانه) ) استفاده شده. در این مدل، تغییر هر یک از متغیرهای مستقل که در رابطه وجود دارد تابع روابط، اثرات و عملکرد و تغییرات سایر متغیرهای مستقل است و دبی به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است مدل متغیرها با رابطه خطی زیر بیان می شود.
Y=a+b_1x1 +b₂ x₂ …. +b_n x_n
که درآنY متغیر وابسته و _n b₁ - ضریب شیب خط، a ضریب ثابت و _n X₁- متغیرهای مستقل هستند.
با توجه به اینکه غالب مدل های برآورد دبی از طریق معادلات توانی صورت می گیرد، شکل توان معادله فوق به صورت زیر نوشته می شود و برای محاسبه آن، لازم است کلیه متغیرها به صورت لگاریتمی وارد شوند. (فرج زاده، قنواتی، ۱۳۸۰)
b_z. x₂ b_{2…………}x_n b_n Y=ax_z 
در این بررسی، ضریب ثابت و ضرایب متغیرهای مذکور با روش رگرسیون چند متغیره محاسبه شده است. در روش رگراسیون چند متغیره برای محاسبه ضرایب از روش های مختلفی استفاده می شود که عمومی ترین آنها روش انتر (enter)، مرحله ای (stepwise) و عقبگرد (backward) است. در روش (انتر) کلیه متغیرها به مدل وارد شده ودر روش (مرحله ای) ، متغیرها به ترتیبی که دارند به مدل وارد می شوند در روش سوم یا روش عقبگرد متغیرها به ترتیب اهمیتشان از مدل حذف می شوند. ملاک ارزیابی میزان صحت و دقت مدل استفاده از معنی دار بودن متغیرهاست.
نتایج حاصل از روش انتر در این مطالعه نشان دهنده ضریب همبستگی بسیار بالای داده هاست (۱==R) و چون هدف پژوهش حاضر، کاهش تعداد متغیرها با ضریب همبستگی قابل قبول بوده، از روش عقبگرد استفاده شده است.
نتایج تحلیل روش عقبگرد نشان می دهد که ترتیب بارش (p) ، ضریب گراولیوس (Cc) ، مساحت (A) ، ارتفاع (h) و شیب متوسط (S) حوضه مبنای ساخت مدل چند متغیره قرار گرفته است و یعنی ۹ متغیر از ۱۴ متغیر مستقل در نظر گرفته شده حذف و رابط بین عوامل محیطی و سیلاب در حوضه آبریز ذیلکی رود با ۵ متغیر محاسبه شده است. بر مبنای محاسبه ضرایب مدل، مدل توانی نهایی به صورت زیر محاسبه شده است:
Q = 5/696 (A) ^۰/۴۱ (Cc) ^-۸/۵۲۵ S^0/234 h ^-۰/۱۱ p^{-1/16 R=1} که در آنA : مساحت حوضه برحسب کیلومتر مربع
Cc: : ضریب گراولیوس
S : شیب متوسط حوضه
h: ارتفاع از سطح دریا m
P: میانگین بارش سالانه برحسب mm
بنابراین نتیجه این مطالعه نشان می دهد که ویژگیهای فیزیوگرافیک حوضه های آبریز و بارش نقش اساسی و تعین کننده در مقدار دبی سیلابی آنها دارد ولی موضوع مهم شناسایی عوامل اصلی تاثیرگذار در میزان سیلاب است که ممکن است در حوضه های مختلف، پارامتری متعدد به صورت متفاوت عمل کنند. البته در صورتی که رابطه همبستگی دبی با چند متغیر دیگر لیتولوزی، پوشش گیاهی، خاک و نحوه بهره‎برداری از اراضی را نیز در نظر بگیریم مسلماٌ برآورد دبی متوسط سیل نیز با دقت بیشتری صورت خواهد گرفت. البته برای غالب کارهای مهندسی تهیه رابطه همبستگی بین میانگین سیلاب سالانه و مساحت حوضه ها و استفاده از آن کفایت می کند. (افشار، ۱۳۶۹، ص ۴۰۲)

۴-۸-۱۷٫ بررسی رابطه بین ارتفاع و پوشش گیاهی و سیل

از بررسی رابطه بین ارتفاع و پوشش در حوضه آبخیز ذیلکی رود نتیجه گرفته می شود که هر چقدر ارتفاعات بالاتر می رویم گونه های گیاهی مخصوص آن نواحی با میکرو خاصی جایگزین شده و رفته رفته از پوشش جنگلی کاسته شده و گونه ای درختچه ای چنگالی و پشته ای ظاهر گشته و در حد نهایت ارتفاع حوضه مرتع و گیاهان مرتعی دیده می شود. انواع فرایندهای سیلاب با پوشش گیاهی رابطه معکوس دارند.

۴-۸-۱۸٫ پوشش جنگل و جلوگیری از سیل در شمال ایران