اینکه مدیران از چه رویکردی برای پیشبینی استفاده خواهند نمود بستگی به منافع و هزینه های رویکرد دارد. مثلاً در آمریکا پیشبینی اختیاری است اما اگر پیشبینی مدیران جانبدارانه باشد آن ها با هزینه های سنگینی روبرو خواهند شد. در ژاپن ، بورس اوراق بهادار شرکتها را ملزم به ارائه پیشبینی سود نموده است، اما مدیران در مورد دفعات تجدید ارائه آن مختار میباشند و به دلیل محیط قانونی این کشور هزینه های قانونی پیشبینی جانبدارانه نیز اندک میباشد و مدیران اغلب به دلیل افزایش قیمت سهام و خوب نشان دادن عملکرد خود پیشبینی های خوش بینانه ارائه می نمایند. این مسئله بیشتر در مورد شرکتهایی که عملکرد گذشته ضعیف دارند، شرکتهای کوچک و یا شرکتهایی که مالکیت داخلی و متمرکز دارند اتفاق می افتد (کیتو ودیگران[۱۴]،۲۰۰۹،۵۴)
۸-۲-۲)اجزای تشکیل دهنده پیشبینی سود
بر اساس توصیفی که از پیشبینی های سود در انگلستان به عمل آمده ، هر پیشبینی سود دارای سه رکن اصلی به قرار زیر میباشد:
- اطلاعات مالی خاص مثل درآمد ، سودها –سودهرسهم (EPS) در حالی که به نظر میرسد در مورد اطلاعات موجود در مورد پیشبینی سود اجماع کلی وجود داشته باشد، اختلاف نظرهایی بر سر میزان اطلاعاتی که باید ارائه شود وجود دارد. بسیاری بر این باورند که پیشبینی سود باید به صورت خلاصه و مختصر افشا شود.افشای اقلام بیشتر در پیشبینی سود موجب می شود انحرافات بین اقلام پیشبینی شده و واقعی بیشتر شود و در نتیجه اطمینان نسبت به شرکت، مدیریت و گزارش های مالی آن کاهش یابد.
پیشبینی سود اغلب طی یک گزارش شفاهی یا مختصر اعلام خواهد شد که در خور ارائه تعداد زیادی از اقلام نمی باشد.
در مقابل برخی عقیده دارند که پیشبینی سود باید شامل اطلاعات جزئی و حتی مشابه آنچه که در مورد صورت های انجام میگردد باشد.
۲- اطلاعاتی درباره مفروضات و مبنایی که پیشبینی بر اساس آن انجام شده است، دومین جزء تشکیل دهنده سود مفروضاتی است که پیشبینی بر اساس آن ها شکل گرفته است، در این زمینه یک اختلاف نظر اساسی وجود دارد.برخی معتقدند باید مفروضات اساسی و مهم افشا شوند و برخی دیگر اعتقاد دارند که این مفروضات نمی توانند بدون اینکه به توانایی شرکت در دستیابی به اهدافش لطمه وارد نمایند به روشی افشا شوند که به استفاده کنندگان کمک کنند.
- سایر اطلاعات مربوط در تهیه پیشبینی سود – مثل تغییرات در کاربرد اصول حسابداری- : اطلاعات مشخصی هستند که به توانایی استفاده کنندگان در درک و تحلیل پیشبینی سود مربوط میشوند ولی نمی توان آن اطلاعات را در طبقه اطلاعات مالی خاص یا مفروضات ارائه کرد.(مرفوع ،۱۳۸۵)
به طور کلی صورت های مالی تاریخی یک شرکت بر اساس اصول پذیرفته شده حسابداری –کهبهنحومطلوببکاربردهشدهاند- ارائهمیگرددوهرانحرافیدرکاربردایناصولبایدافشاشود. بنابرایناستفادهکنندهصورتهایمالیقادر خواهند بود آن ها را، با آنچه که قبلاً توسط آن شرکت گزارش شده و همچنین با گزارش های ارائه شده توسط سایر شرکت ها مقایسه کنند.(آزاد ،۱۳۸۲)
۹-۲-۲)دقت پیشبینی سود
اطلاعات افشا شده توسط مدیریت از درجات دقت متفاوتی برخوردار هستند. برای مثال پیشبینی های سود توسط مدیریت ممکن است به صورت برآوردهای دقیق و نقطه ای صورت گیرد، هم چنین به صورت برآوردی بر روی یک دامنه یا طیف انجام شود و یا حتی به صورتی با دقت کمتر و به شکل برآوردهایی با حداکثر و حداقل برای آن شکل گیرد. بسیاری از نویسندگان استدلال میکنند که افشاهای غیر دقیق، قرینه ای بر فقدان اطمینان خود مدیریت است و در مقایسه با اطلاعات افشا شده با دقت بالا به عنوان افشاهایی با میزان اعتبار کمتر در نظر گرفته خواهند شد(هاسل و همکاران[۱۵]،۱۹۸۸و کینگ و همکاران[۱۶]،۱۹۹۰). یافته های تحقیقات مشاهده ای مؤید این است که سرمایه گذاران این برداشت را دارند که اطلاعات پیشبینی شده دقیق از اطلاعات پیشبینی شده غیر دقیق معتبرتر است. تحقیقات باگینسکی و همکاران[۱۷](۱۹۹۳)، با بهره گرفتن از سوابق اطلاعات تاریخی مؤید این موضوع بوده آنان به این نتیجه رسیدند که اطلاعات پیشبینی شده دقیق منجر به ارتباط مستحکم تری بین سود غیر منتظره و بازده غیر منتظره می شود. مجموعاً این نتایج حاکی از آن است که مدیریت میتواند با افزایش دقت اطلاعات در پیشبینی ها میزان اعتبار این اطلاعات را افزایش دهد. به هر حال باید توجه نمود که اطلاعات پیشبینی شده دقیق نیز بدون ریسک نمی باشد. اطلاعات پیشبینی شده توسط مدیران در صورتی که فاقد دقت لازم در پیشبینی باشد، به عنوان نادرست تلقی شده و میزان اعتبار اطلاعات افشا شده توسط آنان نزد سرمایه گذاران کاهش خواهد یافت. میزان اطلاعات افشا شده برای مشارکت کنندگان بازار بر دقت پیشبینی سود تحلیل گران تأثیر میگذارد. برای مثال لانگ و لاند هولم[۱۸](۱۹۹۶) به این نتیجه رسیدند که میزان دقت پیشبینی با افزایش میزان افشا اطلاعات شرکت افزایش مییابد. یافته ها دلالت بر آن دارد که شرکت هایی که اطلاعات بیشتری برای استفاده کنندگان خارجی منتشر میکنند، دارای دقت پیشبینی سود بیشتری هستند. تئوری هایی وجود دارند که بیانگر این موضوع هستند که ساختار سرمایه شرکت بر دقت پیشبینی سود تاثیر میگذارد. بول و منیز[۱۹](۱۹۳۲) نشان دادند که ممکن است منافع مدیران و مالکان مقابل هم نباشد چرا که ممکن است مدیران به دنبال منافع خود بوده و بخشی از اطلاعات را از مالکان پنهان کرده برای سرمایه گذاران مؤثر نباشد.
۱۰-۲-۲)دفعات پیشبینی سود
یکی از راه های کاهش اطلاعات نامتقارن بین مدیران و ذی نفعان، افزایش در تعداد پیشبینی های سود است. بدین صورت که هرچه تعداد پیشبینی ها افزایش یابد، عدم تقارن اطلاعاتی کاهش مییابد. تغییر در اطلاعات مالی در اثر محافظه کاری بر سود گزارش شده تأثیر میگذارد، از این رو معیارهای حسابداری محافظه کارانه میتواند بر تعداد دفعات پیشبینی سود توسط مدیریت اثر بگذارد. یافته های هوی و همکاران[۲۰](۲۰۰۹) نشان میدهد که ارتباط منفی بین محافظه کاری و تعداد دفعات پیشبینی و دقت و ویژگی پیشبینی سود مدیران وجود دارد. پژوهش آنان نشان میدهد که با کاهش بازده بازار، تأثیر محافظه کاری بر تعداد دفعات پیشبینی افزایش مییابد و هم چنین پیشبینی اخبار بد نسبت به اخبار خوب بر قوی تر شدن این ارتباط تأثیر بسزایی دارد. تسریع در شناسایی اخبار بد میتواند بر انگیزه مدیریت تأثیر گذار باشد و مدیران هزینه های آتی دعاوی را در پیشبینی سود خود در نظر بگیرند. باید توجه داشت که هرچه درصد محافظه کاری در بین مدیران بیشتر باشد آن ها تمایل کمتری برای افشای پیشبینی های خود دارند. همان طور که گفته شد پیشبینی های سود توسط مدیریت میتواند بر ارزش شرکت در بازار اوراق بهادار تأثیر بگذارد، در این بین محافظه کاری باعث می شود مدیران با محدودیت بیشتری سودهای آتی را پیشبینی کنند و نمیتوانند برخی از منافع را در پیشبینی های خود اعمال نمایند.
۱۱-۲-۲)اعتبار پیشبینی سود