ایشان با بهره گرفتن از نرم‌افزارهای Excel و Eviews و همچنین محاسبه ارزش در معرض خطر و تعیین سبد بهینه دارایی‌‌های سیستم بانکی با بهره گرفتن از نرم‌افزار Decision Tools ‌به این نتیجه رسیده‌‌اند که تمامی متغیرهای کلان اقتصادی مورد مطالعه، تأثیر معناداری بر نرخ نکول در اقتصاد ایران دارند و نیز بیان کرده‌اند که سهم تسهیلات بخش‌‌های مختلف در سبد بهینه دارایی‌‌های بانک‌‌ها در دو روش پارامتریک و ناپارامتریک متفاوت بوده است.

۲-۱۴-۱-۹) بررسی عوامل مؤثر در ایجاد مطالبات معوق بانک ملی ایران

روح اله امیریان سرور (۱۳۸۹) در پایان‌نامه خود به بررسی عوامل مؤثر بر ایجاد مطالبات معوق بانک ملی ایران در دوره زمانی ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۷ پرداخته و با بهره گرفتن از روش آماری SPSS به تحلیل داده‌‌ها پرداخته و معتقد است که تسهیلات اعطایی با مطالبات معوق رابطه‌ مستقیم دارد و نیز با افزایش میزان تولید ناخالص داخلی با قرار گرفتن در دوران رونق اقتصادی مطالبات معوق افزایش خواهند یافت. ایشان معتقدند تورم و شاخص‌ بهای کالا و خدمات مصرفی، ارتباط معناداری با مطالبات ندارند. همچنین افزایش نرخ ارز را نیز در شرایط تورمی باعث ایجاد مطالبات معوق بیشتر می‌دانند.

۲-۱۴-۱-۱۰) بررسی اثر شاخص های کلان اقتصادی بر مطالبات معوق بانک‌ها

هادی حیدری، زهرا زواریان و ایمان نوربخش (۱۳۸۹) در تحقیقی به بررسی اثر شوک‌‌های کلان اقتصادی بر مطالبات معوق بانک‌‌ها طی دوره زمانی ۱۳۷۹- ۱۳۸۷ و با بهره گرفتن از مدل ARDL پرداخته‌اند. ایشان برای نمایش روابط پویای متغیرهای برونزا نیز از مدل VAR^[25] استفاده کرده‌اند.


طبق نتایج حاصله از این تحقیق ایشان عقیده دارند که متغیرهای اقتصادی نظیر تورم، رشد ناخالص داخلی بدون نفت، حجم نقدینگی و نرخ سود تسهیلات به ترتیب دارای بیشترین تأثیر بر روی مطالبات معوق سیستم بانکی می‌باشند.

۲-۱۴-۱-۱۱) بررسی عوامل مؤثر در عدم باز پرداخت تسهیلات کشاورزی/مطالعه موردی بانک کشاورزی استان اصفهان

دکتر حسین شریفی، دکتر همایون رنجبر و ابراهیم فولادی (۱۳۹۰) به بررسی عوامل مؤثر بر بازپرداخت تسهیلات کشاورزی (مطالعه موردی استان اصفهان) در بین سال‌‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۸ پرداخته‌اند. آن ها پس از بررسی و تجزیه و تحلیل داده‌‌ها با الگوی لاجیت و پروبیت و روش حداکثر راستنمایی (ML)^[26] با بهره گرفتن از نرم‌افزار Eviews ‌به این نتیجه دست یافتند که هر چه وام گیرندگان جوانتر بوده‌اند،‌ عملکرد بهتری در بازپرداخت و امها ‌داشته‌اند و هرچه مبلغ وام کمتر بوده، وام‌گیرنده در بازپرداخت آن بهتر عمل ‌کرده‌است. همچنین دریافته‌اند که نرخ سود پایین‌تر شرایط بهتری برای بازپرداخت وام فراهم ‌کرده‌است.

۲-۱۴-۲) تحقیقات خارجی :

۲-۱۴-۲-۱) تجزیه و تحلیل مقایسه‌ای عوامل ایجاد کننده مطالبات غیر جاری

مسعود و آکتان ^[۲۷]۲۰۰۹،به بررسی عواملی که در افزایش نرخ مطالبات معوق بانک‌‌های ایالتی در ترکیه و پاکستان مؤثرند به ترتیب در دوره زمانی ۲۰۰۱ – ۱۹۹۹ و ۱۹۹۸- ۱۹۹۶ پرداخته‌‌اند.

برای گردآوری اطلاعات اولیه از روش مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است، سپس با تجزیه و تحلیل داده‌‌ها از روش ordered probit models پروبیت ‌به این نتیجه رسیده‌اند که در پاکستان سه متغیر تأثیرگذار بر NPL عبارتند از: تسهیلات ارتباطی فراهم شده برای مدیر اعتباری، سابقه کاری مدیران اعتباربخشی و نیز سابقه فعالیت مدیر اعتباری در بانک مذکور.

در ترکیه نتایج حاصله نشان داده‌اند که عقب ‌ماندگی دولت‌‌ها تأثیر بسیار زیادی بر افزایش NPL دارد و نیز وام‌هایی که به اشخاص درون‌بانکی اعطا می‌شوند تأثیر کمی بر افزایش میزان مطالبات معوق دارند.

۲-۱۴-۲-۲) عوامل مؤثر بر مطالبات غیر جاری/مطالعه موردی Guyana

پاشا و کمراج ^[۲۸]۲۰۰۹،در مطالعه‌ای به یافتن عوامل ایجادکننده مطالبات معوق در شبکه بانکی گویانا و با بهره گرفتن از روش پانل دیتا و مدل اثر ثابت^[۲۹] در طی دوره زمانی ۲۰۰۴ – ۱۹۹۴ پرداخته‌اند.

آن ها طبق نتایج حاصله معتقدند که رابطه معناداری بین NPL و EER^[30] (نرخ مؤثر تبدیل) مشاهده شده است و این بدان معنا است که کاهش قدرت رقابتی اقتصاد یک کشور موجب بالا رفتن سطح مطالبات معوق می‌گردد.

نتیجه بعدی اینکه تغییرات درآمد واقعی که توسط رشد تولید ناخالص داخلی منعکس می‌گردد، اثر معکوس و منفی بر NPL دارد. همچنین بانک‌هایی که نرخ بهره بالاتری مطالبه می‌کنند، موجب بالا رفتن سطح NPL می‌شوند و نهایتاًً بر خلاف انتظار اندازه بانک تأثیری بر تسهیلات غیرجاری نمی‌گذارند.

۲-۱۴-۲-۳) بررسی عملکرد اقتصادی و عوامل ایجاد کننده مطالبات معوق در بانک‌های اروپای مرکزی و جنوب شرقی

کلین ۲۰۱۳^[۳۱]،در مطالعه‌ای به بررسی عوامل کلان اقتصادی و تأثیرشان بر NPL در اروپای مرکزی، شرقی و جنوب شرقی در طی دوره زمانی ۲۰۱۱ – ۱۹۹۸ میلادی پرداخته است. عوامل اقتصادی بررسی شده در این مطالعه رشد تولید ناخالص داخلی، نرخ بیکاری و نرخ تورم بوده‌‌اند که با بهره گرفتن از روش رگرسیون تلفیقی (پانل) ‌به این نتیجه دست یافته‌‌اند که نرخ بیکاری بالاتر و تنزل نرخ تسعیر و نیز بالا رفتن نرخ تورم منجر به بالا رفتن سطح تسهیلات غیرجاری می‌گردد.

در حالی که نرخ رشد GDP با NPL رابطه معکوسی دارد و نیز سطح بالای نرخ بهره منجر به افزایش NPL می‌گردد.

۲-۱۴-۲-۴) بررسی عوامل کلان اقتصادی ایجاد کننده مطالبات معوق در اسپانیا و ایتالیا

آندرس و بولینا^[۳۲]۲۰۱۲،در تحقیقی به تجزیه
و تحلیل عوامل مهم اقتصادی تأثیرگذار بر تسهیلات غیرجاری در ایتالیا و اسپانیا در طی دوره زمانی ژانویه ۲۰۰۴ تا مارچ ۲۰۱۲ پرداخته است.

وی با توجه به اینکه دو کشور اروپایی دارای بالاترین میزان مطالبات معوق در اروپا بوده‌اند،‌ تجزیه و تحلیل‌‌های جداگانه‌ای صورت داده و دریافته است که GDP و دستمزد و نرخ بیکاری از نظر آماری بسیار قابل توجه بوده‌اند و نیز متغیر رشد اعتباری قدرت توضیع‌دهندگی ضعیفی در اسپانیا داشته است. نرخ بیکاری در هر دو کشور متغیر بسیار مهمی شناخته شده و بین نرخ بیکاری و سطح NPL رابطه همبستگی مثبتی وجود دارد. تورم در هیچ یک از دو کشور متغیر توضیحی نبوده و از نظر آماری تأثیری در افزایش NPL نداشته است و نیز تولید ناخالص داخلی (GDP) در اسپانیا همبستگی منفی و در ایتالیا همبستگی مثبت نشان داده است.

۲-۱۴-۲-۵) عوامل درون بانکی و کلان اقتصادی تأثیر گذار بر مطالبات معوق در یونان

لوزیس و وولدیس^[۳۳]۲۰۱۳،به منظور تخمین و شناسایی عوامل تعیین کننده تسهیلات غیرجاری بانک‌‌های یوانان به بررسی در طول دوره زمانی ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹ پرداخته‌اند. روش آماری مورد استفاده، روش رگرسیون پانل دیتا نشان داده که متغیرهای کلان اقتصادی نظیر تولید نا خالص داخلی، نرخ بیکاری و نرخ بهره تسهیلات اعطایی اثر بسیار مهمی بر سطح تسهیلات غیرجاری می‌گذارند و نیز عوامل درونی بانک نظیر عملکرد و کارایی درون بانکی می‌توانند تأثیر قابل ملاحظه‌ای بر سطح تسهیلات غیرجاری داشته باشند.

۲-۱۴-۲-۶) بررسی تسهیلات غیر جاری و طول دوره اعتبار دهی بانک‌های دولتی هندوستان