۱-۴- فرضیههای تحقیق
۱- بین جوسازمانی و خودکارآمدی کارکنان رابطه معنیداری وجود دارد.
۲- بین جو سازمانی و تعهد سازمانی کارکنان رابطه معنیداری وجود دارد.
۳- بین تعهد سازمانی و خودکارآمدی کارکنان رابطه معنیداری وجود دارد.
۴- بین متغیرهای جمعیتشناختی (جنسیت، سابقه کار، نوع استخدام، تحصیلات، سن) و جوّ سازمانی رابطه معنیداری وجود دارد.
۵- بین متغیرهای جمعیتشناختی و خودکارآمدی رابطه معنیداری وجود دارد.
۶- بین متغیرهای جمعیتشناختی و تعهد سازمانی رابطه معنیداری وجود دارد.
۷- بین جو سازمانی با خودکارآمدی و تعهد سازمانی کارکنان رابطه معنیداری وجود دارد.
۱-۵-قلمرو پژوهش
۱-۵-۱ قلمرو موضوعی
قلمرو موضوعی تحقیق در حقیقت تاثیر جوّسازمانی باخودکارآمدی و تعهد سازمانی میباشد
۱-۵-۲ و قلمرو مکانی
همچنین قلمرو مکانی تحقیق نیز ستاد مرکزی گمرک جمهوری اسلامی ایران میباشد.
۱-۵-۳ و قلمرو زمانی
. قلمرو زمانی تحقیق نیز شش ماهه اول سال ۱۳۹۳ میباشد.
۱-۶- تعاریف نظری و عملیاتی (مفهومی و عملیاتی):
۱-۶-۱-جوّ سازمانی:
الف -تعریف مفهومی:
-جو سازمانی عبارت است از: «مجموعه ای از حالات، خصوصیات یا ویژگیهای حاکم بر یک سازمان که آن را گرم، سرد، قابل اعتماد، غیرقابل اعتماد، ترس آور یا اطمینان بخش، تسهیل کننده یا بازدارنده میسازد واز عواملی مانند:رضایت شغلی، شخصیت، رفتار، سوابق، نوع مدیریت، فرهنگ سازمانی، روحیه، انگیزش، ساختار، تکنولوژی و غیره به وجود می آید و سبب تمایز دو سازمان مشابه از هم می شود.»(طوسی،۱۳۷۲ به نقل از نکوکار، ۱۳۸۸).
– جوّ سازمانی را به کیفیت درونی سازمان، آن گونه که اعضای سازمان این کیفیت را تجربه و ادراک میکنند تعبیر میکنند و جو را دلالت بر ادراک کارکنان سازمان که بازتاب هنجارها، مفروضات و باورهای سازمانی است، میدانند (علاقهبند،۱۳۸۲، ۱۸۳).
ب-تعریف عملیاتی:
در این پژوهش منظور از جوّ سازمانی ویژگیهای درونی که یک سازمان را از سازمان دیگر متمایز میکند یا بر روی رفتار آن اثر میگذارد و همچنین ادراک کارکنان و توصیفهای آن ها از ویژگیهای درونی سازمان است که از طریق پرسشنامه بسته استاندارد هالپین وکرافت (۱۹۸۲) سنجیده میشود.
۱-۶-۲- تعهد سازمانی:
الف-تعریف مفهومی:
-عبارت است از نگرشهای مثبت یا منفی افراد به کل سازمانی که در آن مشغول به کارند. شخص نسبت به سازمانی که در آن کار میکند احساس وفاداری قوی داشته و از این طریق خود را مورد شناسایی قرار میدهد. به عبارت دیگر فردی که متعهد شده است هویت خود را از سازمان میگیرد، و در سازمان مشارکت دارد و در آن میآمیزد و از عضویت در آن لذت میبرد. (ساروقی، ۱۳۷۵،۶۵)
ب- تعریف عملیاتی:
باور قاطع افراد درباره ارزشها و اهداف سازمان و تمایل بیشتر به حفظ عضویت در سازمان که بر اساس پرسشنامه بسته استاندارد مییر و آلن سال (۱۹۹۷) به دست میآید.
۱-۶-۳- خودکارآمدی:
الف- تعریف مفهومی:
باورهای افراد در مورد قابلیتها و لیاقتهای خودشان برای اعمال کنترل بر عملکرد خویشتن بر رویدادها و حوادث مؤثر بر زندگی، باورهای خودکارآمدی نامیده میشود (بندورا ۱۹۹۳، به نقل از امیری، ۱۳۸۶، ۸).
ب- تعریف عملیاتی:
باورهای افراد در مورد قابلیتها و لیاقتهای خودشان برای اعمال کنترل بر عملکرد خویشتن بر رویدادها و حوادث مؤثر بر زندگی، که از طریق پرسشنامه بسته استاندارد شرر و همکاران (۱۹۸۴) مورد ارزیابی قرار میگیرد.
۱-۷- مدل مفهومی تحقیق
جوّ سازمانی
تعهد سازمانی
خودکارآمدی
نمودار۱-۱ مدل مفهومی
منبع : پژوهشگر
تعهد سازمانی و خودکارآمدی به عنوان متغیرهای ملاک در نظر گرفته شده و با بهره گرفتن از جوّ سازمانی حاکم بر سازمان به عنوان متغیر پیشبین که ناشی از روابط پویای افراد درون سازمان میباشد مورد بررسی واقع شدند وعوامل جمعیتشناختی(جنسیت،سابقه کار،تحصیلات،سن) به عنوان متغیر تعدیلکننده عمل میکنند.هر یک از متغیرهای پیشبین وملاک توسط پرسشنامه های استاندارد بررسی قرار گرفتند وچون داده ها کمّی میباشد، بنابرین با بهره گرفتن از آمار توصیفی و آمار استنباطی قابل اندازه گیری میباشند.
فصل دوم ادبیات تحقیق و چارچوب نظری
مقدمه
در این فصل پژوهشگر مطالب جمع آوری شده را در دو بخش مبانی نظری و پیشینه تحقیق مرتبط با موضوع تنظیم و ارائه نموده است.بخش اول که مبانی نظری است شامل چهار قسمت میباشد؛قسمت اول به بیان تعاریف، نظریه ها، مطالعات انجام شده، رویکردها،عوامل مؤثر و ابعاد ومولفههای تشکیل دهنده جوّ سازمانی پرداخته، قسمت دوم در رابطه با متغیر خودکارآمدی مطالب مرتبط با تعاریف،اثرات ،اهمیت ومنابع باورهای خودکارآمدی،مراحل رشد خودکارآمدی و راهبردهای بهبود آن، ارائه گردیده است. قسمت سوم به بیان تعاریف، اهمیت و انواع تعهد سازمانی، دیدگاهها،شاخصها، ابعاد ومولفهها، پیششرطها و راههای بهبود و افزایش تعهد سازمانی پرداخته شده است.در قسمت چهارم نیز گمرک ایران معرفی و مأموریت ووظایفش بیان شده است.بخش دوم شامل تحقیقات داخلی و بینالمللی انجام شده بر متغیرهای مورد مطالعه در این پژوهش میباشد. در نهایت مطالب جمعبندی شده و مدل مفهومی بیان گردیده است.
بخش اول: مبانی نظری پژوهش
قسمت اول:
۲-۲- جوّ سازمانی
ماهیت محیطهای اجتماعی کار در سازمانها، از موضوعهای مورد توجه علوم رفتاری و اجتماعی است. مطالعه زمینههای اجتماعی رفتار انسان، در دهه های ۱۹۲۰ و ۱۹۴۰، با تحقیقات «کرت لوین» آغاز شد. لوین معتقد بود که رفتار انسان تابع عامل شخصیت یا نیازهای فرد یا نیروهای روانی و اجتماعی محیط فرد است. از این رو توجه به توصیف و تحلیل محیطها به عنوان میدان نیروهایی که رفتار انسان را تحت تأثیر قرار میدهند، حائز اهمیت است. حاصل این اعتنا در محیطهای سازمانی، مطالعات پیرامون جوّ سازمانی و مفاهیمی نظیر آن است (علاقهبند به نقل از کرمانی، ۱۳۸۷، ۸۳).