روایی و پایایی

در پژوهش رقیب و همکاران (۱۳۸۹) پایایی این مقیاس با بهره گرفتن از ضریب آلفای کرونباخ ۸۸/۰ برآورد شد. روایی صوری و محتوایی مقیاس توسط متخصصان روان‌شناسی مورد تأیید قرار گرفت. برای برآورد روایی همگرایی از پرسشنامه‌ی تجربه‌ معنوی غباری بناب به طور هم‌زمان استفاده شده که ضرایب همبستگی این دو پرسشنامه ۶۶/۰ به دست‌آمده است. برای محاسبه روایی سازه مقیاس از تحلیل عامل اکتشافی و تحلیل عامل تأییدی مرتبه‌ی اول استفاده شد. نتیجه های به دست‌آمده نشان داد که این مقیاس ابزاری پایا برای سنجش هوش معنوی است و با توجه به روایی و پایایی مناسب، آن را می‌توان در محیط‌های آموزشی و پژوهشی مانند دانشگاه استفاده نمود.

در این پژوهش نیز پایایی پرسشنامه هوش معنوی سنجیده شد که مقدار آلفای کرونباخ ۸۴% به دست آمد.

۳-۶ روش تجزیه‌و تحلیل اطلاعات

برای تجزیه‌و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است.

در بخش آمار توصیفی از جداول، فراوانی و درصد فراوانی، نمودارهای ستونی، میانگین انحراف معیار برای توصیف آزمودنی‌ها و در بخش آمار استنباطی از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره که همگی با بهره گرفتن از نرم‌افزار SPSS انجام پذیرفته است.

فصل چهارم

تجزیه‌و تحلیل یافته های پژوهش

۴-۱ مقدمه

در این فصل داده های جمع‌ آوری‌شده برای بررسی فرضیات تحقیق مورداستفاده قرار می‌گیرد و داده های پژوهش با بهره گرفتن از روش‌های علمی آماری موردبررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد. هدف از جمع‌ آوری اطلاعات به دست‌آمده از سؤالات و طبقه‌بندی آن‌ ها، شناخت کامل متغیرها و روابط بین آن‌ ها است تا بتوان متناسب با اهداف پژوهش جمع‌بندی و نتیجه‌گیری نمود.

در پژوهش حاضر برای تحلیل داده های گردآوری‌شده از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. هدف آمار استنباطی عبارت است از نتیجه‌گیری پیرامون ویژگی‌های جامعه‌ای که نمونه موردمطالعه از آن استخراج‌شده است. در این پژوهش ابتدا تجزیه‌و تحلیل توصیفی یافته‌آموزش‌ها و سپس تجزیه‌و تحلیل استنباطی یافته ها (بررسی فرضیه‌های پژوهشی) صورت گرفته است. در بخش توصیفی داده ها از میانگین و انحراف معیار و … و در بخش استنباطی از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی ساده و رگرسیون چند متغیره به شیوه گام به گام استفاده شده است. همه تحلیل‌ها به وسیله نرم‌افزار SPSS با نسخه ۲۱ انجام‌ پذیرفته است.

۴-۲ آمار توصیفی

در این بخش داده های مرتبط با فرضیه‌های پژوهش از طریق ۱) شاخص‌های آماری ۲) جـداول تـوزیع فراوانی تـوصیف می‌شود.

در این بخش، در بحث آمار توصیفی از شاخص‌های گرایش مرکزی، میانگین و انحراف معیار برای تجزیه‌و تحلیل توصیفی یافته ها استفاده شده است. در تجزیه‌و تحلیل توصیفی، داده های جمع‌ آوری‌شده با بهره گرفتن از شاخص‌های آمار توصیفی، خلاصه و طبقه‌بندی‌شده‌اند. به عبارت دیگر داده ها را با تهیه و تنظیم جدول توزیع فراوانی متغیرها خلاصه و ارائه شده‌اند و سپس با کمک نمودار آن‌ ها را نمایش داده‌ایم. شاخص‌های آمار توصیفی که در این پژوهش مورداستفاده قرار گرفته‌اند عبارت‌اند از: فراوانی، درصد فراوانی، میانگین، انحراف معیار، بیشترین مقدار و کمترین مقدار.

۴-۲-۱ توزیع فراوانی ویژگی‎های جمعیت شناختی

۴-۲-۱-۱ توزیع فراوانی سن آزمودنی‌آموزش‌ها

جدول ۴-۱ توزیع فراوانی سن

دسته
فراوانی
درصد فراوانی

۲۵-۲۰

۳۹

۱۵

۳۰-۲۶

۷۳

۱/۲۸

۳۵-۳۱

۶۳

۲/۲۴

۴۰-۳۶

۴۷

۱/۱۸

۴۰ سال و بیشتر

۳۸

۶/۱۴

کل

۲۶۰

۱۰۰

نمودار ۴-۱ نمودار سن آزمودنی‌ها

جدول (۴-۱) نشانگر توزیع فراوانی سن آزمودنی‌ها می‌باشد. همان طور که مشاهده می‌شود در این پژوهش ۷۳ نفر در طبقه سنی ۳۰-۲۶ سال و ۶۳ نفر نیز در طبقه سنی ۳۵-۳۱ سال جای گرفته‌اند و درمجموع ۲۶۰ آزمودنی در این پژوهش شرکت ‌داشته‌اند.

1. 1. IQ ↑

1. 1. Golman D ↑

1. 1. consciousness ↑

1. 1. self-management ↑

1. 1. social awareness ↑

1. 1. relationship management ↑

1. 1. Weisinger، H ↑

1. 1. Cherniss، C ↑

1. 1. King, D.B ↑

1. 1. Emmons،R.A ↑

1. 1. Vaughan ، f ↑

1. 1. Elkins M. & Cavendish R ↑

1. 1. Mc sherry، W. Druper، P. & Kendrick، D ↑

1. 1. Ciarrochi J، Chan A.Y.C، Bajgar J ↑

1. 1. Maryr، T. D ↑

1. 1. Schutte، N. S ↑

1. 1. verbal skills ↑

1. 1. conversation skills ↑

1. 1. feedback skills ↑

1. 1. Webster ↑

1. 1. Niloson ↑

1. 1. Rhys ↑

1. 1. Newcomb ↑

1. 1. Schannon ↑

1. 1. Williams ↑

1. 1. Proess Barriers ↑

1. 1. Encoding Barrier ↑

1. 1. Medium Barrier ↑

1. 1. Decoding Barrier ↑

1. 1. Receiver Barrier ↑

1. 1. Personal Barriets ↑

1. 1. Physical Barriers ↑

1. 1. Semantic Barries ↑

1. 1. Conformity ↑

1. 1. Robbins ↑

1. 1. Information and Communication Technologies ↑

1. 1. Papastergiou ↑

1. 1. Jung and etal ↑

1. 1. consciousness ↑

1. 1. emotional self-management ↑

1. 1. self-motivation ↑

1. 1. empathy ↑

1. 1. social skills ↑

1. 1. Nasel, D.D ↑

1. 1. Gardner H. ↑

1. 1. Western analytic concept ↑

1. 1. Eastern synthetic aproach ↑

1. 1. Integrative relation ↑

1. 1. Spirituality ↑

1. 1. Emmons ↑

1. 1. Intention ↑

1. 1. Morality ↑

1. 1. Edwards ↑

1. 1. Spirit ↑

1. 1. Creative life force of evolution ↑

1. 1. Transpersonal ↑

1. 1. Wigglesworth, C. ↑

1. 1. Santos, E. S. ↑

1. 1. Ultimate ↑

1. 1. Zohar & Marshall ↑

1. 1. Underlying ground of being ↑

1. 1. Illusion ↑

1. 1. Wisdom ↑

1. 1. Friedman H. & McDonald D. ↑

1. 1. Consciousness ↑

1. 1. Transcendence of self ↑

1. 1. Greater whole ↑

1. 1. Noble ↑

1. 1. Courage ↑

1. 1. Intuition ↑

1. 1. Compassion ↑

در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۰ لیسبون^[۲۴۲] (پایتخت پرتغال) شاهد آغاز اجلاس دو روزه میان سران ۲۸ عضو ناتو بود. این نشست سرنوشت‌ساز که رئیس‌جمهور افغانستان نیز در آن حضور داشت، یکی از موضوعات مهم مربوط به چگونگی خروج نیروهای تحت امر ناتو از افغانستان و سپردن زمام امور امنیتی به خود افغان­ها را، موردبررسی قرارداد. در این نشست قرار شد که انتقال مسئولیت امنیتی از نیروهای بین‌المللی به نیروهای افغان از سال ۲۰۱۱ میلادی آغاز و تا پایان ۲۰۱۴ میلادی کامل گردد^[۲۴۳].

فرایند انتقال مسئولیت بر محور تثبیت شرایط امنیتی می­چرخد، این امر خروج بخش عمده نیروهای ناتو و آمریکا را از افغانستان و انتقال مسئولیت امنیت، حکومت‌داری و توسعه به حکومت افغانستان و نیروهای امنیتی آن را ممکن می‌سازد. دولت افغانستان به دنبال تضمین درازمدت همکاری با جامعه بین‌المللی در سطوح دوجانبه و چندجانبه گردید^[۲۴۴]. اولین اقدام در این زمینه امضای پیمان استراتژیک در اول مه ۲۰۱۲ میلادی، با ایالات‌متحده آمریکا بود. این پیمان دارای هشت بخش بوده و روابط دو کشور را در چهار حوزه، همکارهای نظامی و امنیتی، کمک­های اقتصادی و توسعه زیربنایی افغانستان، تقویت همکاری­های منطقه‌ای و توسعه روابط فرهنگی اجتماعی و آموزشی را در برمی‌گیرد. بخش سوم این پیمان همکاری­های امنیتی – دفاعی و چگونگی آن را به امضای یک پیمان امنیتی جداگانه مطابق به قوانین داخلی دو کشور ارجاع داده است^[۲۴۵]. پیمان امنیتی نیز بعد از نهایی شدن متن آن توسط دو طرف، برای بررسی به لوی جرگه فرستاده شد. این مجلس به تاریخ ۳ آذر ۱۳۹۲ به امضای آن رأی مثبت دادند. حامد کرزی رئیس‌جمهور افغانستان، از امضای این پیمان امنیتی امتناع ورزید. بعد از اعلان نتایج انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۳ افغانستان^[۲۴۶]، اشرف غنی احمد زی برنده انتخابات دانسته شده و یک روز پس از برگزاری مراسم تحلیف در ۸ مهرماه، اقدام به امضای این پیمان امنیتی با آمریکا نمود. هردو پیمان به تصویب مجلس نمایندگان افغانستان رسیده در حال حاضر عنوان معاهده رسمی را کسب نموده است^[۲۴۷].

در این فصل به صورت کلی ماهیت حقوق پیمان‌های استراتژیک و امنیتی افغانستان، از منظر حقوق بین‌الملل، قوانین داخلی افغانستان و آمریکا، تعارض یا عدم تعارض آن با قوانین داخلی، تعهدات بین‌المللی، افغانستان در قالب دو مبحث و چند گفتار به ترتیب که ذکر گردید بررسی خواهد شد.

مبحث اول: جایگاه­ی حقوقی پیمان‌های استراتژیک و امنیتی افغانستان – آمریکا از منظر حقوق بین‌الملل و قوانین داخلی افغانستان و آمریکا

گفتار اول: اعتبار و ماهیت پیمان‌های استراتژیک و امنیتی افغانستان-آمریکا در حقوق بین‌الملل

(الف) اعتبار پیمان­های استراتژیک و امنیتی افغانستان – امریکا در حقوق بین‌الملل

معاهدات بین‌المللی حاصل توافق اراده‌ دولت‌ها است، هرچند عبارت فوق بدیهی به نظر می­رسد و توافق اراده ها در معاهدات بین‌المللی عموماً مشهور و محرزاست؛ اما برای اینکه توافق اراده دولت‌ها دارای اثر حقوقی گردد، حقوق بین‌الملل شرایطی را برای آن بیان داشته که در صورت عدم رعایت این شرایط، هرچند که توافق اراده ها به میان آمده باشد، اثر حقوقی به بار نخواهد آورد و معاهده اعتباری نخواهد داشت^[۲۴۸]. شرایط اعتبار معاهدات دارای مشترکات فراوان با آن چیزی که در حقوق داخلی ‌در زمینه‌ای تعهدات قراردادی وجود دارد است. بیشتر مقررات مربوط به بطلان معاهدات که به عنوان اصول کلی حقوق محسوب می­شوند از نظام‌های حقوقی ملی اقتباس‌شده‌اند^[۲۴۹]. اهم این قواعد و شرایط توسط کنوانسیون ۱۹۶۹ وین ‌در مورد چگونگی انعقاد معاهدات میان دولت‌ها، ارائه شده که در صورت عدم رعایت آن­ها، معاهدات اعتبار حقوقی خود را از دست می‌دهند. مطابق کنوانسیون وین انعقاد معاهده، به عنوان عالی‌ترین سند قراردادی نوشته، به دلیل داشتن اهمیتی که ناشی از تعهد بین‌المللی دولت است، دارای تشریفات نسبتاً ­گسترده ‌می‌باشد. بدین ترتیب، معاهده، مانند نوعی عملیات تشریفاتی ظاهر می­ شود؛ شبیه قراردادها در نظام داخلی، معاهدات باید برای برخورداری از اعتبار کامل، برخی شرایط ماهوی را مراعات کنند^[۲۵۰]؛ که اهم این شرایط به شرح ذیل است:

• اهلیت؛ اولین شرط برای انعقاد معاهدات، اهلیت طرف‌های معاهده است. به‌موجب مقررات حقوق بین‌الملل تنها تابعان حقوق بین‌الملل دارای اهلیت انعقاد معاهده هستند^[۲۵۱].

ماده ۶ کنوانسیون ۱۹۶۹ وین در خصوص معاهدات منعقده میان دولت‌ها، مقرر داشته که هر دولت دارای حاکمیت، اهلیت انعقاد معاهده را دارد. بدون تردید انعقاد معاهدات یکی از قدیمی‌ترین و شاخص‌ترین موارد اعمال حاکمیت یا استقلال از طرف کشورها است. دولت افغانستان نیز به عنوان یک کشور دارای حاکمیت از این حق برخوردار است و صلاحیت دارد تا اقدام به انعقاد معاهدات با سایر دولت­ها و سازمان­ های بین ­المللی نماید.

فرضیه اول: بین انگیزه پیشرفت دانش آموزان تیزهوش و عادی شهر ایلام تفاوت معنی­داری وجود دارد.

بر اساس نتایج به دست آمده از فصل چهارم (جدول ۴-۴) فرضیه تفاوت بین انگیزه پیشرفت در دانش آموزان تیزهوش و عادی تأیید شد. بر اساس نتایج حاصل شده بین دانش ­آموزان تیزهوش و عادی از نظر انگیزه پیشرفت تفاوت وجود دارد. نتایج این پژوهش با یافته ­های پژوهش­های تمنایی فر و گندمی‌(۱۳۹۰)؛ سیفی (۲۰۰۸) و بیکر و تارمیزی (۲۰۱۰) همسو است. در تبیین یافته ­های حاضر ‌می‌توان بیان داشت که بر اساس مطالعات گوناگون از عواملی که می ­تواند به عنوان زمینه­ای مرتبط با انگیزه پیشرفت در نظر گرفته شود میزان هوش افراد است. ‌به این معنی، زمانی که فرد توان هوشی خود را در حد انجام یک تکلیف می­بیند عاملی می­ شود که بر میزان انگیزش او اثرگذار می­ شود هرچند که در این بین عواملی می ­توانند این میزان اثرگذاری را کاهش یا افزایش دهند. انگیزه پیشرفت عبارت است از میل یا علاقه به موفقیت کلی یا موفقیت در یک فعالیت خاص. بعضی افراد دارای انگیزه سطح بالایی هستند و در رقابت با دیگران برای کسب موفقیت به سختی تلاش ‌می‌کنند. در مقابل، برخی دیگر انگیزه چندانی برای پیشرفت و موفقیت ندارند و از ترس شکست، آماده خطر کردن برای کسب موفقیت نیستند. به هر حال، این نیاز افراد را برای رسیدن به موفقیت در رقابت با معیار برتری، با انگیزه می‌کند (بابلج و سیمیک، ۲۰۱۱). اسلاوین (۲۰۰۶، ترجمه سیدمحمدی، ۱۳۸۵) انگیزه پیشرفت را به عنوان میل یا اشتیاق برای کسب موفقیت و شرکت در فعالیت­هایی که موفقیت در آن­ها به کوشش و توانایی شخصی وابسته است، تعریف ‌کرده‌است. وی معتقد است افراد دارای انگیزش پیشرفت سطح بالا برای حل مشکلات و رسیدن به موفقیت بسیار کوشا و جدی هستند، در صورت شکست، دست از تلاش بر نمی­دارند و تا رسیدن به موفقیت به کوشش خود ادامه می­ دهند. در رابطه با این که انگیزه پیشرفت بالا به موفقیت می­انجامد یا این که موفقیت موجب بالا رفتن سطح انگیزه پیشرفت می­ شود، پژوهش­ها نتایج قاطعی را به دست نداده­اند. آن چه که مشخص شده این است که انگیزه پیشرفت در ابتدا تحت تأثیر تجربه ­های فرد در خانواده است. یعنی هر چه تجربه‌‌­های موفقیت‌آمیز فرد در خانواده بیشتر باشد، انگیزش وی بالاتر است. پس از آن که فرد وارد مدرسه شد و تجارب بیشتری کسب نمود، در این شرایط موفقیت و انگیزش پیشرفت روی یکدیگر اثر می­گذارند. به عبارت دیگر، افزایش موفقیت باعث افزایش انگیزش پیشرفت می­ شود که در مقابل، انگیزش پیشرفت بالا نیز باعث موفقیت بیشتر می‌شود (بابلج و سیمیک، ۲۰۱۱). به طور کلی می‌توان بیان داشت زمانی که فرد از سطح هوشی بالاتری برخوردار باشد فرد میزان توانمندی‌های خود را به نحو بهتری برای دستیابی به موفقیت‌ها و کامیابی‌ها مورد استفاده قرار می‌دهد. و همچنین این میزان هوش در فرد بر روی اعتماد به نفس و ایمان فرد به توانمندی‌های خویش اثرگذار خواهد بود و منجر می‌شود که فرد در راستای رسیدن به اهدافش هر چه بیشتر مصصم تر شود و انگیزش بیشتری در خود ایجاد نماید چرا که زمینه دستیابی به اهداف را در خود می‌بیند.

فرضیه دوم: بین خلاقیت و مؤلفه‌‌های آن در دانش ­آموزان تیزهوش و عادی شهر ایلام تفاوت معنی­داری وجود دارد.

بر اساس نتایج به دست آمده از فصل چهارم (جدول ۴-۵) فرضیه تفاوت بین خلاقیت و مؤلفه‌ ­های آن در دانش ­آموزان تیزهوش و عادی تأیید شد. بر اساس نتایج حاصل شده بین دانش ­آموزان تیزهوش و عادی از نظر خلاقیت و مؤلفه‌‌های آن تفاوت وجود دارد. نتایج این پژوهش با یافته ­های پژوهش­های پیرخائفی و همکاران (۱۳۸۶ و بیکر و تارمیزی (۲۰۱۰) همسو است. در تبیین نتایج حاضر ‌می‌توان بیان داشت که خلاقیت از جمله موضوعاتی است که تحت تاثیر میزان هوش افراد قرار ‌می‌گیرد. در همین راستا پیرخائفی و همکاران (۱۳۸۶) در پژوهشی با عنوان مقایسه خلاقیت و هوش دانشجویان رشته‌های مختلف تحصیلی بیان داشتند که بین میانگین خلاقیت و هوش دانشجویان رشته‌های مختلف تفاوت معنی­داری وجود دارد و همچنین میزان خلاقیت با میزان هوش افراد در رابطه است به گونه ای که پیشرفت تحصیلی و ظهور استعداد و خلاقیت دانش ­آموزان بدون وجود فاکتور میزانی از هوش در آنان میسر نیست.

نکته دیگر اینکه خلاقیت توانایی تولید ایده های اصلی و سازگارانه است. لذا تولید این ایده ها نیازمند سطحی از توانش‌های هوشی است. چرا که فرد برای نشان دادن و ارائه ایده های نوین و جدید نمی­تواند بی نیاز از توانش‌های شناختی خود عمل کند.

فرضیه سوم: بین عملکرد تحصیلی دانش آموزان تیزهوش و عادی شهر ایلام تفاوت وجود دارد.

بر اساس نتایج به دست آمده از فصل چهارم (جدول ۴-۶) فرضیه تفاوت بین عملکرد تحصیلی در دانش ­آموزان تیزهوش و عادی تأیید شد. بر اساس نتایج حاصل شده بین دانش ­آموزان تیزهوش و عادی از نظر عملکرد تحصیلی تفاوت وجود دارد. نتایج این پژوهش با یافته ­های پژوهش­های تمنایی فر و گندمی‌(۱۳۹۰)؛ سیفی (۲۰۰۸) و چو (۲۰۱۰) همسو است. در تبیین نتایج حاضر ‌می‌توان بیان داشت که بر اساس مطالعات گوناگون عوامل مختلفی بر عملکرد تحصیلی افراد تاثیر می­گذارند که متخصصان تعلیم و تربیت آن ها را به چهار دسته شامل عوامل فردی، عوامل آموزشگاهی، عوامل خانوادگی و عوامل اجتماعی تقسیم کرده ­اند (‌زهرا کار، ۱۳۸۶). که در بین عوامل فردی، یکی از عوامل تاثیرگذار بر عملکرد تحصیلی افراد، هوش و توانایی ذهنی اوست. هرچه میزان هوش افراد بالاتر باشد به نوبه ی خود عملکرد تحصیلی بهتری را به دنبال خواهد داشت. همچنین بر اساس مطالعات انگیزه پیشرفت که آن را به صورت میل یا علاقه به موفقیت کلی یا موفقیت در یک فعالیت خاص تعریف کرده ­اند در دانش آموزان تیزهوش نسبت به دانش آموزان با هوش متوسط در سطح بالاتری قرار ‌می‌گیرد.

۵-۳- محدودیت­های پژوهش

1. 1. ارزیابی انگیزه پیشرفت و خلاقیت دانش آموزان به شیوه پرسشنامه­ای ممکن است صحت و دقت یافته­ ها را مورد تردید قرار دهد، چرا که افراد در این روش سعی بر نشان دادن تصویری بهتر از آنچه در واقع هستند، دارند.

1. 1. برخی از دانش آموزان به شکل خاص به سوالات پرسشنامه ­ها پاسخ می­دادند مثلا پاسخ دادن به گزینه خنثی و یا میانی توسط برخی از دانش آموزان.

1. نظر ‌به این که این پژوهش بر روی دانش آموزان دبیرستانی شهر ایلام صورت گرفته، لذا در تعمیم نتایج به دانش آموزان دیگر استان‌ها و دیگر مقاطع بایستی جانب احتیاط را رعایت نمود.

1. 1. . achievement motive ↑

1. 1. . motivational factors ↑

1. 1. . Bakar & Tarmizi ↑

1. 1. . Gage & Berliner ↑

1. 1. . Bubulj., & simic ↑

1. 1. . self-controling ↑

1. 1. . bihavior ↑

1. 1. . emotion ↑

1. 1. . thought ↑

1. 1. ^. frustration ↑

1. 1. ^. Elfhag & Moreyb ↑

1. 1. . Slavin ↑

1. 1. . creativity ↑

1. 1. . Schunk ↑

1. 1. . Brunstein ↑

1. 1. . Job & Brandstätter ↑

1. 1. . Achievement Montivation Ouestionnaire ↑

1. 1. . Hermans ↑

1. 1. . Werneun ↑

1. 1. . Simonton ↑

1. 1. . Positive psychology ↑

فرسودگی هیجانی پیشرفته با انرژی، حرمت ذات، خود اثربخشی و دلبستگی شغلی پایین و با افزایش در نشانگان استرس جسمانی مشخص می شود و در مواقع بسیاری که حمایت اجتماعی مورد نیاز است، کناره گیری اجتماعی بروز می‌کند و به طور قابل ملاحظه ای عملکرد شغلی بدتر می شود و معمولا ارزیابی ضعیفی از عملکرد این افراد به عمل می‌آید.

پژوهش‌های زیادی تأیید کرده که تجربه استرس مرتبط با شغل و به دنبال آن فرسودگی هیجانی ناشی از استرس شغلی می‌تواند اثرات زیان آوری برسلامت جسمی و روانی اشخاص داشته باشد. (سیئول^[۹]، اسپکتور^[۱۰]، کوپر^[۱۱]، ۲۰۰۵). پرستاری یکی از مشاغل به شدت پر استرس است، طوری که انستیتوی ملی بهداشت و ایمنی حرفه ای (NIOSH) آمریکا آن را در رأس چهل حرفه پراسترس معرفی ‌کرده‌است.

منابع استرس شغلی زیادی در محیط کار پرستاران تشخیص داده شده و در این راستاگران باری، فوریت کار، مرگ بیماران، استقلال در عمل، فقدان حمایت اجتماعی،تناسب شغلی ضعیف،عدم کفایت دانش تخصص لازم، محل کار ناایمن و محیط مراقبت بهداشتی به سرعت در حال تغییر، به عنوان استرس زاهای پرستاری شناخته شده اند.( آدایی^[۱۲]،وانگ^[۱۳]،۲۰۰۶ ؛همینگ وی^[۱۴]، اسمیت^[۱۵]، ۱۹۹۹). تحقیقات در گذشته نشان داده است که برون دادهای شغلی مثل استرس شغلی در ایجاد فرسودگی هیجانی مؤثر می‌باشد.( به نقل از توی^[۱۶]،آدامز^[۱۷]،۱۹۹۳). یکی از عوامل مؤثر در عملکرد پرستاران در بیمارستان داشتن تعهد سازمانی است و آنجا که تعهد سازمانی نوعی وابستگی عاطفی به سازمان می‌باشد.( به نقل از هراسکوویچ^[۱۸]، می یر، ۲۰۰۲).و شغل پرستاری با فشار عصبی زیاد و استرس همراه است و استرس شغلی و تعهد سازمانی نیز از عوامل تعیین کننده سازمانی هستند. پرستاران به واسطه ماهیت شغلشان به شدت در معرض فرسودگی هیجانی هستند.

تعهد سازمانی متغیری است که با انگیزش و خشنودی شغلی پیوسته است و دارای اجزاء زیر می‌باشد.

ـ قبول ارزش‌ها و اهداف سازمان

ـ تمایل به اعمال تلاش برای سازمان

ـ دارا بودن میل قوی برای پیوسته ماندن به سازمان(ماودی^[۱۹]،پورتر^[۲۰] و استیرز^[۲۱]، ۱۹۸۲).

اخیراً روان شناسان صنعتی و سازمانی یک مفهوم سه مؤلفه‌ ای از تعهد ارائه نموده اند: (می یر^[۲۲]،آلن^[۲۳]، اسمیت،۱۹۹۳) .این سه مؤلفه‌ عبارتند از:

۱- عاطفی^[۲۴] ۲- مستمر^[۲۵] ۳- هنجاری^[۲۶]

تعهد عاطفی یا نگرش هنگامی رخ می‌دهد که کارکن به دلیل پیوستگی عاطفی میل به ماندن در سازمان دارد.

تعهد مستمر هنگامی وجود دارد که یک فرد باید در سازمان باقی بماند چون او به مزایا و حقوق نیازمند است و نمی تواند شغل دیگری پیدا کند.

تعهد هنجاری از ارزش‌های کارکنان نشان می‌گیرد. افراد چنین باوری دارند که به سازمان مدیون هستند و در آن باقی می مانند و آن را درست ترین چیزی می دانند که انجام می‌دهند. تعهد سازمانی برای کارکنان مفید است و سبب افزایش انگیزش و خشنودی آن ها و سبب پاداشتهائی چون ارتقاء و افزایش حقوق می شود. تحقیقات نشان میدهدابتدا استرس زمینه را برای فرسودگی هیجانی فراهم می آورد و پیش از آنکه استرس به طور مستقیم باعث واکنش‌های رفتاری شود، ابتدا با اعمال فشار های متعدد برفرد باعث بهم خوردن تعادل روانی و عاطفی و نحوه تفکر آن ها می شود(گل پرور و همکاران، ۱۳۸۷).

‌بر اساس نظریه اسپتاین، افرادی در کنار آمدن با استرس موفق ترند معمولا سازنده تر فکر می‌کنند افرادی که تفکرشان تخریبی است دچار استرس می‌شوند(اپستاین^[۲۷]،مایر،۱۹۸۹).طبق نظریه اسپتاین با یادگیری تفکر به گونه ای متفاوت می توان استرس را نیز کنترل کرد. اسپتاین چهار نوع تفکر طبقه بندی شده را تعیین کرد. تفکر طبقه بندی شده، تفکر خرافی، خوش بینی خام، تفکر منفی.

مطالعه مقیاس های تفکر سازنده شاخص هایی را ‌در مورد تفاوت بین افراد با تفکر سازنده و افراد با تفکر مخرب نشان می‌دهد. تفاوت اصلی هنگام دریافت پیامدهای منفی رخ می‌دهد. هر دو گروه خواهان نتایج مثبت اند.اما افراد با تفکر مخرب، بعد از دریافت پیامد منفی، بیشتر گرایش به تعمیم دهی بیش از حد نسبت به خود دارند. عزت نفس آن ها کاهش می‌یابد. احساس افسردگی می‌کنند و نسبت به عملکرد آتی خود احساس درماندگی می‌کنند و این ها نشان دهنده برخی از ویژگی‌های افراد افسرده است. اسپتاین معقتد است افرادی که تفکر سازنده ضعیف دارند استرس بیشتری تجربه می‌کنند و به طور خود انگیخته با خلق تفکر منفی به نبود استرس زاهای بیرونی و تهدید آمیز بودن استرس زاهای بیرونی فکر می‌کنند.لذا پژوهش حاضر به دنبال پیش‌بینی فرسودگی هیجانی، از طریق متغیرهای استرس شغلی، تعهد سازمانی و تفکر سازنده می‌باشد.

۱-۳ ) اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

تقریبا در همه کشورها بخش عمده ای از نیروی انسانی نظام درمانی را پرستاران تشکیل می‌دهند.پرستاران از جمله افرای هستند که ارتباطی نزدیک و تنگاتنگ باسایر مردم دارند.مسولیت سلامتی و زندگی انسان‌ها را به دوش می کشند و با بیماران ‌و بیماری‌های درمان ناپذیر روبرو هستند.از این رو پیوسته فشارهای روانی شدیدی را تجربه می‌کنند. روابط با بیمار، به تخلیه ذخایر عاطفی پرستار می‌ انجامد واین علامت محوری فرسودگی هیجانی است. بروز نشانگان فرسودگی هیجانی با پیامدهایی همراه است که مهمترین آن ها عبارتند از: افت سطح سلامت روانی و جسمانی پرستار، غیبت از محل کار، تغییر شغل، افت کیفیت مراقبت از بیمار و کاهش رضایت بیمار. (کلیفدر^[۲۸]، پاور^[۲۹] و لز^[۳۰]،۲۰۰۱؛اشنیدر^[۳۱] و بوش^[۳۲]،۱۹۹۸؛بلانی^[۳۳]،فرلانی و گنجی^[۳۴]،۱۹۹۶). روشن است که این روند افت کیفی و کمی خدمات بهداشت و درمان را به دنبال دارد.پرستارانی که از فرسودگی هیجانی رنج می‌برند از نظر روانی بی تفاوت،افسرده،زود رنج ‌و خسته می‌شوند،از همه جنبه‌های محیط کارشان چون ‌همکاران ایراد می گیرندو به طور منفی به پیشنهاد های دیگران واکنش نشان می‌دهند .کیفیت کار آن ها ،نه لزوماً کمیت کاهش می‌یابد.مطالعات انجام شده در آمریکا نشان می‌دهد در چهار سال گذشته ۱۸%افزایش در میزان شکایات بر علیه پرستاران وجود داشته است.این افزایش ممکن است مربوط به افزایش تعداد پرستارانی باشد که در شرایط فشار کاری کار می‌کنند و از فرسودگی هیجانی رنج می‌برند.بیشترین شکایات مربوط به مرگ بیماران بوده است .تقریبا ۲۰% خطاهای پرستاری منجر به مرگ شده،۳۳%آسیب دائمی جدی به همراه داشته و بقیه موارد منجر به آسیب های موقت شده است.(میلر،۲۰۱۰). همچنین مطالعات انجام شده در کشور نشان می‌دهد که از ۲۵۸۵مورد مرگ مادران باردار در طی سال های ۱۳۸۴-۱۳۷۸،تقریبا ۶۰% به علت خطاهای پزشکی ،پرستاری و مامایی به علت حجم کاری بالا ، کار در شرایط پر استرس و فرسودگی عاطفی بوده است.(فاطمه فارابی و همکاران،۱۳۸۸).روشن است که این روند افت کیفی و کمی خدمات بهداشت و درمان را به دنبال دارد.از این رو شناسایی هرچه بیشتر عوامل مؤثر بر فرسودگی هیجانی پرستاران می‌تواند در ارتقای سطح سلامت و خدمات ارائه شده توسط پرستاران سودمند باشد.با توجه به مطالب یاد شده تحقیق قصد دارد به بررسی متغیر فرسودگی هیجانی و ارتباط آن با استرس شغلی،تعهد سازمانی و تفکر سازنده در پرستاران بپردازد.

۱-۴ ) اهداف مشخص تحقیق

۱-۴-۱) هدف کلی

تعیین و پیش‌بینی رابطه بین استرس شغلی، تعهد سازمانی و تفکر سازنده با فرسودگی هیجانی پرستاران

:میانگین بازده غیر عادی انباشته نمونه ها در دوره T

:بازده غیر عادی انباشته نمونه i در دوره T

T:دوره محاسبه بازده غیر عادی انباشته شامل ٢١ روز قبل و ٢١ روز بعد از زمان اعلان

سود برآوردی هرسهم.

برای تشریح بهتر مدل مذکور ،بازده غیر عادی بانک اقتصاد نوین را که از نمونه های تحقیق می‌باشد محاسبه می‌کنیم.

این شرکت اعلان سود ‌برآوردی الأمثلهخود را برای سال منتهی به ۳۰/۱۲/۱۳۸۳در تاریخ ۱۲/۰۲/۱۳۸۳ به اطلاع عموم رسانده است برای محاسبه بازده غیر عادی ،بازده قیمت و بازده شاخص این شرکت برای دوره قبل از اعلان سود به شرح زیر به دست آمده است.

۰۱۹۲۷٫=۰۰۴۷٫-۰۲۳۹۷٫=بازده غیر عادی ۰۲۳۹۷٫=بازده قیمت

۰۰۴۷٫=بازده شاخص

از آنجایی که داده های گردآوری شده بر روی یک مجموعه ی خاصی از شرکت ها با ویژگی های ذکر شده انجام می‌گیرد و تاثیر عامل ثابتی (اعلان سود) را در بازه ی ۲۱ روزه قبل از اعلان و۲۱ روزه بعد از اعلان را مورد سنجش قرار داده ایم برای انجام آزمون فرضیات از تحلیل نمونه های جفت شده یا زوجی استفاده می‌کنیم.

مبنای آزمون سه فرضیه مطرح شده در این تحقیق آزمون مقایسه زوج هاو آزمون رتبه علامت دار^[۹۶] (ویلکوکسون) می‌باشد.آماره ویلکوکسون برای آزمون فرضیه صفر ،بر این فرض مبتنی است که نمونه ها از جامعه ای غیر نرمال گرفته شده است.برای بررسی نرمالیتی که پیش نیازی برای صحت آزمون tمی باشد از آماره کولموگروف-اسمیرنف^[۹۷] استفاده می شود .

۹-۳- آزمون کولموگروف – اسمیرنوف

آزمون کولموگروف – اسمیرنوف ،که به افتخار دو آماردان روسی به نام های ا.ان.کولموگورف

و ان.وی اسمیرنوف ‌به این نام خوانده می شود،روش ناپارامتری ساده ای برای تعیین همگونی اطلاعات تجربی با توزیع های اماری منتخب است ؛ ‌بنابرین‏ آزمون کولموگورف – اسمیرنوف ،که آن را با s-k نشان می‌دهیم .

یکی از مزایای ازمون k-s که هر یک از مشاهدات را به صورت اصلی در نظر می‌گیرد . در آزمون فرض صفری که آزمون خواهیم کرد ،توزیع مشاهدات و توزیع مشخصی (با پارامتر معینی) است که با حدس و گمان و یا قرائن مختلف فکر کردیم توزیع مشاهدات با آن توزیع مشخص همخوانی دارد .آماره آزمون k-s را با _nD نشان می‌دهیم .آزمون ks مبتنی بر جدول خاصی است که آن را به صورت جدول در پیوست آورده ایم .اگر آماره آزمون از مقدار جدول کوچک تر باشد فرض صفر پذیرفته ،در غیر این صورت رد می شود .

آماره آزمون برابر است با حداکثر قدر مطلق تفاضل فراوانی مشاهده شده نسبی تجمعی از فراوانی نظری نسبی تجمعی ،یعنی :

که در آن _oF و _eF به ترتیب فراوانی مشاهده شده نسبی تجمعی و فراوانی نظری نسبی تجمعی است.

یکی از روش های آزمون فرض ۰ µ=µ روش آزمون علامت است.آزمون علامت نیز به نوبه خود به (آزمون علامت تک نمونه ای) و (آزمون علامت زوج نمونه ای) تفکیک می شود.

۱۰-۳-آزمون علامت یک نمونه ای:

این آزمون موقعی به کار می رود که می‌خواهیم از جامعه متقارن پیوسته ای نمونه ای بگیریم به طوری که احتمال اینکه عددی کوچک تر از میانگین و یا بزرگتر از آن باشد ۲/۱است.در این آزمون می‌خواهیم صحت فرض _۰ µ=µ

که آن را فرض صفر می نامیم وµ که میانگین نمونه است ،با توجه به نمونه nتایی آزمون کنیم.روش بدین صورت است که هر یک از مقادیر نمونه را از میانگین مورد ادعا ، µ ،کم می‌کنیم.اگر تفاضل مثبت بود علامت <<+>>و اگر منفی بود علامت <<->>را می نویسیم و اگر تفاضل صفر بود ،آن نمونه را حذف می‌کنیم.هر نمونه ۲/۱شانس دارد که به آن علامت +داده شود؛ ‌بنابرین‏ تعداد علامت های مثبت توزیع دو جمله ای با پارامتر های n و np دارد که در آن ۲/۱=p است .اگر تعداد نمونه کم باشد ،برای آزمون فرض به جدول احتمال های تجمعی دو جمله ای مراجعه می‌کنیم ،ولی اگر n بزرگ باشد توزیع نرمال تقریب خوبی برای دو جمله ای است .

۱۱-۳-آزمون رتبه علامت دار^[۹۸]

آزمون علامت که در قسمت قبل بحث شد ساده است ،ولی چون مقادیر کمتر و یا بیشتر از _۰ µرا با علامت <<->>و <<+>> نشان داده و تنها از آن ها در آزمون استفاده می‌کند باعث از دست دادن میزان قابل ملاحظه ای از اطلاعات می شود .دو مجموعه ‌تفاضل‌های زوجی را ،که در شکل زیر به صورت نقطه در روی محور رسم شده است،با هم مقایسه کنید. در هر دو حالت <<الف و ب >> 6= n است که تعداد علامت‌های مثبت ۴ تاست ،ولی حالت <<ب>>مبین انتقال بیشتر توزیع به سمت راست است ،زیرا ‌تفاضل‌های مثبت بیش از تفاضل های منفی از صفر دورند ،اما در آزمون علامت فرقی بین این دو قائل نمی شوند و به نتایج یکسانی برای هر دو منجرمی شود.

کاری که <<آزمون رتبه علامت دار >>می‌کند این است که وزن های بیشتر را به علامت هایی می‌دهد که از صفر دورند .در آزمون رتبه علامت دار ،‌تفاضل‌های زوجی بر حسب قدر مطلق مقادیر شان مرتب می‌شوند.‌تفاضل‌های صفر را باز هم کنار می گذاریم و اگر قدر مطلق دو یا چند تفاضل یکسان باشند به هر یک از آن ها میانگین رتبه هایی را که تواماٌ اشغال می‌کنند ،تخصیص می‌دهیم .برای تشکیل آماره آزمون ، ⁺T ،رتبه های مربوط به مشاهدات مثبت را با هم جمع می‌کنیم.برای مقادیر کوچک n ،آزمون فرض صفر چه برای آزمون یک نمونه ای و چه برای آزمون زوج – نمونه ای مبتنی بر جداول خاصی است .ولی برای مقادیر بزرگ n ، ۱۵≥n ،توزیع ⁺T تقریباً نرمال است و برای انجام آزمون نیاز به امید ریاضی و واریانس آن داریم .

تحت فرض صفر ، امید ریاضی و واریانس ⁺T عبارت است از :

(آمار و کاربرد آن در مدیریت ، آذر و مومنی ،۱۳۷۷)^۲.

فصل چهارم:

تجزیه و تحلیل داده ها

۱-۴-‏ مقدمه:

پژوهشگر پس از این که روش تحقیق خود را مشخص کرد و با بهره گرفتن از ابزارهای مناسب، داده های مورد نیاز را برای آزمون فرضیه های خود جمع‌ آوری کرد، اکنون نوبت آن است که با بهره گیری از تکنیک های آماری مناسبی که با روش تحقیق، نوع متغیرها،… سازگاری دارد، داده های جمع‌ آوری شده را دسته بندی و تجزیه و تحلیل نماید و در نهایت فرضیه هایی را که تا این مرحله او را در تحقیق هدایت کرده‌اند در بوته آزمون قرار دهد و تکلیف آن ها را روشن کند و سرانجام بتواند راه حلی و پاسخی برای پرسش تحقیق بیابد. پیوند دادن موضوع تحقیق به رشته ای از اطلاعات موجود مستلزم اندیشه ای خلاق است، معمولاً موضوعی به ذهن محقق خطور می‌کند که یافتن منابع داده های موجود برای بررسی آن مستلزم خلاقیت ذهنی محقق است، آرایش و تنظیم داده ها نیز مستلزم خلاقیت است.فرایند تجزیه و تحلیل داده ها فرایندی چند مرحله ای است که طی آن داده هایی که از طریق به کارگیری ابزارهای جمع‌ آوری در جامعه (نمونه) آماری فراهم آمده اند خلاصه، کد بندی و دسته بندی… و در نهایت پردازش می‌شوند تا زمینه برقراری انواع تحلیل ها و ارتباط ها بین این داده ها به منظور آزمون فرضیه‌ها فراهم آید(خاکی،۱۳۸۷،ص ۳۰۵-۳۰۳)^۱.

در این فصل قصد داریم به تجزیه و تحلیل اطلاعات و تفسیر نتایج مربوط به تحقیق بپردازیم ‌به این منظور لازم است تا هر یک از فرضیه های تحقیق به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گیرند. از طریق آزمون فرض آماری تأیید یا عدم تأیید فرضیه های مطرح شده مورد آزمون قرار می گیرند .نتایج مربوط به هر یک از فرضیه‌ها نیز به صورت جداگانه در قالب جداول مربوطه ارائه می‌گردد. در نهایت خلاصه ای از این مطالب ارائه شده در این فصل بیان می شود.