۱-۶- آنتیاکسیدانها
آنتیاکسیدانها موادی هستند که در غلظت پایین مورد استفاده قرار میگیرند و در حداقل مورد نیاز که برای سلامت بخشی به غذا کافی باشند محدود میشوند. در این سطوح آنتیاکسیدانها میتوانند شروع و ادامه یافتن اکسیداسیون در مواد را به تأخیر بیندازند یا سرعت آن را کاهش دهند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
۱-۶-۱- آنتیاکسیدانهای سنتزی
هر دو شکل مورد استفاده از آنتیاکسیدانها اعم از طبیعی و سنتزی دارای خاصیت آنتیاکسیدانی هستند. آنتیاکسیدانهای محلول در چربی که اخیرا در غذا استفاده می شود فنولهای مونو هیدرولیک یا پلی هیدرولیک با حلقههای جانشین شونده میباشند.
مهم ترین آنتیاکسیدان های سنتزی مورد استفاده در غذا
اثر بخشی آنتیاکسیدانهایی که به طور معمول در غذا استفاده میشوند در دمای بالا به دلیل تجزیه و تولید هیدروپراکسیدها کاهش مییابد. فعالیت برخی از آنتیاکسیدانها با همکاری مواد یونی به گونه ای است که سرعت زنجیره ابتدایی از اکسیداسیون را کاهش می دهند. این ترکبات شامل: اسید سیتریک، اسید فسفوریک و اسید آسکوربیک هستند.
۱-۶-۲- آنتیاکسیدانهای طبیعی
اگرچه آنتیاکسیدانهای مصنوعی مانند هیدروکسی تولوئن بوتیله شده (BHT) و هیدروکسی آنیزول بوتیله شده (BHA) به منظور کنترل اکسیداسیون لیپیدها در گوشت استفاده می شود، اما استفاده از این آنتیاکسیدانهای مصنوعی به دلیل اثرات سمی و سرطانزا بودن آنها در برخی از کشورها ممنوع شده است ………………………….
همچنین امروزه با آگاهی بیشتر مصرف کنندگان در مورد عوارض استفاده از نگهدارندههای شیمیایی، تقاضای بیشتری برای غذاهای طبیعی(ارگانیک) وجود دارد [نوری و همکاران ۱۳۹۱]. با توجه به مضرات موجود در استفاده از آنتیاکسیدانهای مصنوعی، توجه ویژهای به استفاده از آنتیاکسیدانهای طبیعی در دهههای اخیر شده است .
۱-۶-۳- نقش برخی از ویتامینها و مواد معدنی به عنوان آنتیاکسیدانهای طبیعی
بعید است که بعد از کشتار، سیستم دفاعی آنتیاکسیدانی (سوپر اکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز، سرولوپلاسمین و ترانسفرین) به دلیل چندین تغییرات در خصوصیات متابولیکی و فیزیکی، همانند حیوان زنده در دسترس باشند. در بسیاری از موارد، ممکن است که سیستم دفاعی بدن به وسیله کمبودهای تغذیهای مانند رتینول، ویتامین C، ویتامین E، کاروتنوئید و مواد معدنی مانند مس، منگنز و سلنیوم تضعیف شود .
هماکنون توجه شایانی به خصوصیات آنتیاکسیدانی ویتامین E، اسید آسکوربیک، بتا کاروتن، گلوتاتیون، کارنوزین، هوموکارنوزین و آنسرین شده است . ویتامین E از آنتیاکسیدانهای محلول در چربی سیستمهای بیولوژیکی است که زنجیره لیپیدی پراکسیداسیونی را شکسته و از تشکیل هیدروپراکسیدهای چربی جلوگیری می کند [Halliwell, 1987; Davies, 1988]. ویتامین E معمولا به صورت آلفا توکوفریل استات در جیرهها استفاده می شود و تا زمانی که در دستگاه گوارش به صورت غیر استریفه شده باشد فعالیت آنتیاکسیدانی ندارد.
سلنیوم یک بخش ضروری از انواع مختلف سلنوپروتئینها میباشد که شناخته شدهترین آنها گلوتاتیون پراکسیداز (GSH- PX) است که یکی از آنزیم های آنتیاکسیدانی سلولی میباشد .
۱-۶-۴- نقش اسانس و عصارههای گیاهی به عنوان آنتیاکسیدانهای طبیعی
آنتیاکسیدانهای طبیعی به عنوان یک روش موثر برای کنترل ترشیدگی و محدود کردن زیانهای بعدی مورد استفاده هستند. ترکیبات فنولی طبیعی با فعالیت آنتیاکسیدانی موجود در عصارههای گیاهی به دلیل خصوصیات ایمنی شان مورد توجه بسیار قرار گرفتهاند [Frankel, 1998].
ترکیبات فنولی مواد فعال زیستی هستند که به طور وسیع در گیاهان وجود دارند و مهمترین جزء در رژیم غذایی انسانها میباشند. فنولهای گیاهی شامل ترکیبات وسیعی مانند فلاوونوئیدها (آنتوسیانینها، فلاونولها، فلاونها و غیره) و چندین گروه از ترکیبات غیر فلاوونوئیدی (فنولیک اسید، لیگنین و استیلبنها) میباشد [Harborn, 1989]………………….
ترکیبات فنولی از لحاظ ساختاری متنوع بوده و تعداد گروه های هیدروکسیل تعیین کننده فعالیت زیستی متفاوت آنها در گیاهان هستند. به طور کلی ترکیبات فنولی در تمام مکانیسمهای فعال مانند پاکسازی رادیکالهای آزاد [Antolovich., 2002]، کاهش فعالیت گونه های اکسیژن و جلوگیری از اکسید شدن آنزیمها، نقش آنتیاکسیدانی دارند . بنابراین این ترکیبات به عنوان گزینه های امید بخش محافظت کننده در برابر اکسیداسیون لیپیدها مطرح شده اند.
مطالعات بسیاری آثار ضدمیکروبی عصارههای گیاهی را بر علیه طیف وسیعی از عوامل بیماریزای موجود در مواد غذایی تایید می کند. این مطالعات همچنین نشان می دهند که افزودن مواد گیاهی مانند گیاهان و اسانس ها به غذای حیوانات باعث می شود که امنیت این غذاها در مدت زمان ذخیرهسازی به صورت پخته یا خام در برابر میکروارگانیسمهای بیماری زا تامین گردد. این عمل به خاصیت آنتیاکسیدانی و ضدمیکروبی این افزودنیها نسبت داده می شود . مطالعات نشان دادهاند که فلاوونوئیدها ظرفیت بالایی برای واکنش به عنوان آنتیاکسیدان قوی برای پاکسازی رادیکالهای آزاد و پایان بخشیدن به واکنشهای آنتیاکسیداتیو دارند .
تغذیه کردن طیور با سطح بالایی از آنتیاکسیدانهای طبیعی یک روش ساده برای بهبود ثبات اکسیداتیو، کیفیتهای حسی، ماندگاری و مورد پسند قرار گرفتن گوشت طیور را در این صنعت فراهم می کند .
۱-۷- تاثیر آویشن شیرازی بر کیفیت و ماندگاری گوشت
یکی از مهمترین گیاهانی که دارای خاصیت آنتیاکسیدانی و ضدمیکروبی و قارچی قابل توجهای است، آویشن شیرازی میباشد. به طور کلی ترکیبات دارای گروه فنولی دلیل خصوصیات آنتیاکسیدانی و ضدمیکروبی عصارههای گیاهی بوده که در مورد آویشن شیرازی عمدهترین این ترکیبات شامل ترپن کارواکرول، تیمول و پ- سیمن است . از خاصیت آنتیمیکروبی و آنتیاکسیدانتی این گیاه میتوان به عنوان یک نگهدارنده طبیعی در صنعت غذایی و یا در داروسازی استفاده کرد .
۱-۷-۱- خاصیت آنتیمیکروبی آویشن شیرازی و کیفیت گوشت
از خاصیت آنتیمیکروبی گیاه آویشن شیرازی میتوان در کاهش دادن سموم تولیدی توسط باکتری های مولد سم استفاده نمود. به طوری که از اسانس آویشن شیرازی به عنوان یک نگهدارنده طبیعی مناسب برای ممانعت از تولید اینتروتوکسین توسط باکتری استافیلوکوکوس اورئوس در صنعت غذایی استفاده شده است [پارسایی مهر و همکاران، ۱۳۸۸].
۱-۷-۲- خاصیت آنتیاکسیدانی آویشن شیرازی و کیفیت گوشت
نقش محافظتی دیگر در گیاهان دارویی ممکن است مربوط به مکانیسم آنتیاکسیدانی از طریق تحریک فعالیت آنزیم های آنتیاکسیدانی باشد . ترکیبات فنولیک اسانس آویشن به ویژه تیمول و کارواکرول مسئول فعالیت آنتیاکسیدانی در سیستم لیپیدی هستند . این ترکیبات موادی هستند که نفوذ پذیری غشاء باکتریایی را تغییر داده و با رادیکالهای هیدروکسیل و لیپیدها واکنش داده و آنها را به محصولات پایدار تبدیل می کنند [Yanishlieva, 2001]. مشخص شده است که تیمول و کارواکرول مولکولهایی هستند که در متابولیسم و فیزیولوژی حیوان دارای فعالیت زیستی میباشند . زمانی که این دو ترکیب در جیره جوجههای گوشتی مکمل شوند میتوانند فعالیت آنتیاکسیدانی داشته باشند.
۲-۱- محل و زمان انجام آزمایش
مرحله پرورش این آزمایش از تاریخ ۱۲/۰۸/۱۳۹۲ لغایت ۲۴/۰۹/۱۳۹۲ به مدت ۴۲ روز در واحد مرغداری دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان انجام شد. ارتفاع محل پرورش از سطح دریا ۱۰- متر، دارای آب و هوای مرطوب و متوسط درجه حرارت محیط در منطقه در طی دوره آزمایش ۱۴ درجه سانتی گراد بود. سالن پرورش دارای ابعاد ۱۲ متر عرض، ۲۵ متر طول و ۳ متر ارتفاع بود. داخل سالن با بهره گرفتن از قفسهای فلزی در ابعاد ۱×۱ به ۲۸ پن جداگانه تقسیم شد. ادامه آزمایشات روی نمونههای اخذ شده از بهمن ۱۳۹۲ لغایت خراد ۱۳۹۳ در آزمایشگاه تغذیه دام و آزمایشگاه مرکزی دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان انجام شد.
۲-۲- مدیریت پرورش
۲-۲-۱- آماده سازی محل انجام آزمایش
برای آماده سازی سالن جهت اجراء این پروژه ابتدا آثار و و بقایای باقی مانده از دوره قبلی پرورش تمیز و پاکسازی و کف سالن با آب آهک ضدعفونی شد. اولین مرحله نظافت و شستوشوی کامل سالن و آب خوریها و دانخوریها بود، دانخوریها در محل محلول ضدعفونی جرمی ساید غوطهور شدند. سپس دیوارها و کف سالن و مسیر راهروها کاملا آهکپاشی شد. کلیه قفسها ۱ هفته قبل از اجرای آزمایش نصب شدند، ریحتن پوشال به ضخامت ۴ تا ۵ سانتی متر در کف قفسها و قرار دادن آبخوری و دانخوریها انجام شد.
یک روز قبل از گازدهی هیتر روشن شد تا دمای سالن جهت تاثیرگذاری بیشتر گاز فرمالدئید به ۲۵ درجه سانتی گراد برسد. همچنین تمامی لوازم مورد استفاده در طول دوره پرورش اعم از آبخوری، دان خوریها، سطلها و دماسنجها در داخل سالن قرار گرفته تا ضدغفونی نهایی گردند. سپس گازدهی سالن انجام شد، به این منظور تمامی درزها، پنجره ها و تهویهها پوشانده شد تا جلو خروج گاز گرفته شود. ۷۲ ساعت قبل از ورود جوجهها گازدهی سالن با بهره گرفتن از پرمنگنات و فرمالین انجام شد و سپس کل سالن ضدعفونی و به مدت ۲۴ ساعت دربها و پنجرهها به صورت بسته باقی ماند.
۴۸ ساعت قبل از ورود جوجهها و شروع دوره پرورش جهت مطبوع شدن هوای داخل سالن پنجرههای سالن باز شد و هیتر نیز روشن شد و دمای سالن در ۳۳ درجه سانتی گراد تنظیم شد.
شکل ۲-۱: آماده سازی سالن برای ورود جوجهها
۲-۲-۲- دمای سالن
برای تامین گرمای مورد نیاز از منبع گرم کننده هیتر استفاده شد. دمای سالن به وسیله یک ترموستات که در وسط سالن تعبیه شده بود کنترل شد و برنامه دمای به این صورت بود که در ابتدای ورود جوجهها دمای در ۳۳ درجه سانتی گراد تنظیم شد و سپس هر ۲ روز یک درجه سانتی گراد از دمای سالن کاسته شد تا اینکه در سن در ۲۰ روزگی از سن جوجه ها دمای سالن به ۲۴ درجه سانتی گراد رسیده و تا آخر دوره پرورش این دما ثابت نگه داشته شد.
۲-۲-۳- رطوبت سالن
رطوبت در هفته اول در ۶۰ تا ۷۰ درصد و بعد از آن تا آخر دوره ۵۰ تا ۶۰ درصد در نظر گرفته شد. سپس به منظور تأمین رطوبت کافی کف سالن آب پاشی شده و از قرار دادن تشتهای آب در داخل سالن استفاده شد.
۲-۲-۴- تهویه سالن
برای تهویه سالن از ۲ عدد هواکش بزرگ و ۲ عدد هواکش کوچک در طول سالن قرار گرفته بودند استفاده شد. برای تهویه سالن متناسب با سن جوجه ها از هفته اول از تهویههای کوچک و سپس با افزایش سن جوجهها در ۲ هفته پایانی از دوره پرورش از هواکشهای بزرگ استفاده شد.
۲-۲-۵- برنامه نوردهی
برای تامین نور کافی در داخل سالن از لامپهای ۴۳ واتی که در ارتفاع ۲/۲ متری از کف نصب شده بودند استفاده شد. برنامه نوری به صورت ۲۴ ساعت روشنایی در هفته اول و سپس به تدریج از ۲ ساعت تاریکی بعد از هفته اول شروع شده که در ۱۴ روزگی از سن جوجهها به ۴ ساعت خاموشی رسید و تا ۲۸ روزگی ثابت باقی ماند. بعد از ۲۸ روزگی روزانه ۳۰ دقیقه از ساعت تاریکی کاسته شد تا اینکه در ۳۵ روزگی ساعت خاموشی به پایان رسیده و جوجهها در هفته آخر پرورش۲۴ ساعت روشنایی دریافت کردند. ساعت خاموشی از ابتدای دوره از ساعت ۱۷ عصر شروع شد.
۲-۲-۶- دان خوری و آب خوری