۷- عشق ورزیدن را خود توسعه دهیم.
۸-گاهی با پناه بردن به سکوت میتوانیم نداهای درونی خویشتن را بهتر بشنویم وبه آگاهی عمیق تر نسبت به خود دست یابیم(نوری،۱۳۸۹).
۲-۱-۱۸- مهارت برقراری ارتباط مؤثر
ارتباط، هر عمل متقابلی است که شامل انتقال پیام باشد.
الف) عمل متقابل : این واژه نشان دهنده دو طرفه بودن ارتباط است. به عبارت دیگر در هر ارتباطی باید دو یا چند واحد اجتماعی وجود داشته باشد.
ب) انتقال: در یک ارتباط پیام نه تنها باید فرستاده شود، بلکه دریافت نیز گردد. چنانچه پیام ارسال شده دریافت نشود، ارتبا ط برقرار نمی گردد.
ج) پیام(موتابی،۱۳۸۹).
۲-۱-۱۸-۱- عناصر اصلی ارتباط
محتوای کلام: سعی کنید موضوعاتی که برای دیگران جالب است ، بیابید. از صحبت غیر ضروری در مورد موضوعاتی که برای دیگران نا خوشایند است، خودداری کنید. از کلمات و موضوعات تهدید آمیز خودداری کنید. در صحبتهای خود فرهنک و زمینه ی خانوادگی فرد را در نظر بگیرید.
تن صدا: افرادی که به صورت یکنواخت صحبت میکنند، معمولا” باعث خستگی و کسالت دیگران میشوند. برای اینکه ارتباط بهتری ایجاد کنید، بکوشید احساس و هیجانات خود را در آهنگ و تن صدا ی خود نشان دهید.
بلندی صدا: کسانی که خیلی آهسته صحبت میکنند، تصور عدم اعتماد به خود، خجالت و ناتوانایی را در دیگران ایجاد میکنند. صدای خیلی بلند دیگران را آزار داده و احساس خطر و تهدید در آن ها ایجاد کند.
بهتر است نسبت به موضوع صحبت، صدای خود را بالا یا پایین ببریم.
تماس چشمی: تماس چشمی مناسب از مهم ترین عوامل یک ارتباط مؤثر است.
حالت چهره: بیش تر مواقع با نگاه کردن به چهره ی یک نفر میتوانیم احساسات و حالات او را حدس بزنیم(موتابی،۱۳۸۹).
۲-۱-۱۸-۲- موانع ارتباط مؤثر
قضاوت کردن.
ارجاع به خود.
بی توجهی به احساسات طرف مقابل.
قطع صحبت فرد مقابل.
ارائه راه حل.
مسخره کردن.
تهدید کردن.
برچسب زدن و نام گذاری(موتابی،۱۳۸۹).
۲-۱-۱۹- مهارت جرئت ورزی:
جرئت ورزی یک شیوه ی ارتباطی خاص است که می توان آن را آموخت و به کار بست. مهارت جرئت ورزی فرد را قادر میسازد تا افکار، احساسات و ارزش های خود را در باره ی یک موقعیت به طور آزادانه و مستقیم و با احترام به احساسات و ارزش های اشخاص دیگر بیان کند. این مهارت بر حقوق فرد ضمن توجه به حقوق دیگران توجه دارد. بنا براین جرئت مندی در مواقعیت های که فرد تحت فشار است، مهارت مهمی میباشد. تعاریف متعددی از جرئت مندی ارائه شده است. در اینجا به چند مورد اشاره میکنیم:
ابراز عقاید، احساسات و افکار خود به زور مناسب، مستقیم، صادقانه و بدون بی احترامی به حقوق دیگران.
تشخیص منافع خود و عمل بر اساس آن و مطالبه حق خود بدون تعرض به حقوق دیگران.
همان طوری که مشاهده می کنید، در تمامی این تعاریف بر رعایت و احترام به حقوق دیگران تأکید شده است(محمد خانی،۱۳۸۹).
۲-۱-۱۹-۱- مؤلفه های جرئت ورزی:
۱- ابراز عقیده خود
۲- تقاضای تغییر رفتا های نا مطلوب دیگران
۳- رد درخواست ها و تقاضاهای غیر منطقی دیگران
۴- ابراز احساسات مثبت و منفی خود
۵- آغاز و ادامه ی تعاملات اجتماعی
۶- پذیرش کاستی های خود
۷- ابراز جملات متعارف در هنگام رویارویی یا جدا شدن از دیگران(محمد خانی،۱۳۸۹).
مدل چهار مرحله ای رفتار جرئت مندانه
گام ۱- بیان رفتار: رفتار یا عملی که منجر به تعارض یا ناراحتی شما شده است، بیان کنید. در بیان رفتار مورد نظر به جای استفاده از ضمیر شما، از ضمیر من استفاده کنید.
گام ۲- بیان احساسات خود: به شخص مقابل بگویید که رفتار خاص ایشان چه احساسی در شما ایجاد کرده اس. احساس خود را با ضمیر من بیان کنید واز به کار بردن ضمیر شما بپرهیزید.
گام ۳- ارائه راه حل جانشین: در این مرحله باید راه حل بدیل و مطلوب خود را به شخص مقابل ارائه دهید. به عبارت دیگر انتظار و خواسته ی را به فرد مقابل بگویید.
گام ۴- ذکر پیامد های مثبت رفتار: در این مرحله باید پیامدهای مثبتی گه در صورت عملکرد به پیشنهاد شما به وجود خواهد آمد، گوشزد کنید (دهستانی،۱۳۹۲).
۲-۲- سلامت
سلامتی به عنوان یک حق بشری ویک هدف اجتماعی در جهان شناخته و برای ارضای نیازهای اساسی و بهبود کیفیت زندگی انسان حیاتی است . انسان برای یک زندگی موفقیت آمیز نیازمند برخورداری از آرامش، سلامت وکارآمدی درابعاد زیستی ، روانی – اجتماعی میباشد. سلامتی بخش اصلی یک زندگی با طراوت است و مدارس نقش مهمی در آگاه ساختن کودکان و نوجوانان پیرامون مهارتهای زندگی است. سلامت کیفیتی از زندگی است که تعریف آن مشکل واندازه گیری واقعی آن تقریباً غیرممکن است . متخصصان تعاریف متعددی از این مفهوم ارائه دادهاند اما تقریبا همه تعاریف موضوع مشترکی دارند و آن مسئولیت در قبال خود وانتخاب سبک زندگی سالم است .
معمولترین تعریف سلامت در نظام نامه سازمان بهداشت جهانی به شرح زیر صورت گرفته است، “سلامت حالت کامل آرامش و کامیابی زیستی ، روانی و اجتماعی است وصرف فقدان بیماری یا معلولیت (ناتوانی)، سلامت نیست ” از نظر داونی [۱۵] و همکارانش (۱۹۹۶) این تعریف جنبههای مثبت و منفی دارد . به اعتقاد آن ها ، در قسمت او از این تعریف، سلامت درعبارت بیان شده یعنی حضور یک کیفیت مثبت و خوب بودن . در قسمت دوم تعریف ، سلامت از دیدگاه منفی در نظر گرفته شده است چرا که کلمات فقدان بیماری یا ناتوانی را به کار برده است و کلماتی که مفهوم منفی به همراه دارند” .این تعریف با در نظر گرفتن هر دو جنبه ، این مطلب را القا میکند که سلامت واقعی شامل پیشگیری از بیمار شدن سلامت واقعی شامل پیشگیری از بیمار شدن (مانند ناخوشی ، آسیب وبیماری) است وهم ارتقای سلامت مثبت را در بر میگیرد (کریستین[۱۶]،۲۰۰۰،ترجمه سهرابی،۱۳۸۰).
بنیارد[۱۷] (۱۹۹۶) تعریف سلامت بر مبنای حالت کامل صحت و آسایش زیستی ،روانی و اجتماعی را مورد انتقاد فرار داده و اظهار میدارد که رسیدن به آن حالت در عمل خیلی مشکل است . از سوی دیگر این تعریف از عوامل گسترده اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی که ممکن است در این حالت سهیم باشند ، غفلت کردهاست )جلیلیان،۱۳۹۲).
ادلین[۱۸] وهمکاران۱۹۹۹،کاکی،۱۳۸۶) سلامت را یک روش کنش وری وحدت یافته می دانند که فرد طیف تعادل وجهت هدفمند را با محیط یعنی جتیی که در آن کنش وری خود را آشکار میسازد نگه میدارد.
سلامت همیشه در طول تاریخ بشر را به خود مشغول کردهاست تدوین برنامه های تربیتی و بهداشتی برای حفظ سلامتی و مطالعه، پیشگیری و درمان بیماری ها نمونه ای از این اقدامات بشری است(ولیزاده،۱۳۹۱).
۲-۲-۱ -الگوی سلامت
دانشمندان در تعریف سلامت سه الگو را برگزیده اند :
۲-۲-۱-۱- الگوی پزشکی[۱۹]