ابتدا از روش کتابخانه ای برای جمع‌ آوری اطلاعات و منابع ‌در مورد ادبیات نظری در این پژوهش پرداخته و سپس به جمع‌ آوری داده ها از طریق صورت‌های مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران اقدام شده است .

روش نمونه گیری حذف سیستماتیک­(غربالگری)^[۴۷] بود. لذا، شرایط­انتخاب نمونه شامل:

۱-شرکت‌های با دوره مالی یکسان و منتهی به پایان اسفند ماه انتخاب گردیدند .

۲- اطلاعات مالی شرکت‌ها برای دوره ی مورد مطالعه در دسترس باشد.

۳-شرکت‌ها فاقد وقفه معاملاتی بیش از ۳ ماه بودند .

۴- شرکت‌ها قبل از سال ۱۳۸۰ در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده باشد.

۵-جزء صنایع سرمایه گذاری و واسطه گری و نهادهای پولی و بانکی و بیمه­نباشد.

۶-قلمرو زمانی فعال بودن آن ها بین سال‌های ۱۳۸۳-۱۳۸۸ باشد.

۷- شرکت‌ها دارای زیان خالص برای ۳ سال متوالی نباشد.

در کل و بعد از اعمال شرایط و محدودیت های فوق تعداد ۶۵ شرکت باقی ماند که همه آن ها به عنوان نمونه آماری مورد بررسی و آزمون قرار گرفتند.لیست شرکت های انتخابی درپیوست شماره یک تحقیق آمده است.

۳-۸) نحوه تفکیک شرکت‌ها به مراحل چرخه عمر :

آنتونی و رامش(۱۹۹۲) به منظور تفکیک شرکت‌ها به مراحل چرخه ی عمر از چهار متغیر: رشد فروش، مخارج سرمایه ای، نسبت سود تقسیمی و سن شرکت استفاده نمودند . در این پژوهش به دلیل غیر فعال بودن معامله خرید و فروش سهام (خارج از بورس بودن) شرکت های تازه تأسيس در بورس اوراق بهادار تهران، چرخه عمر به صورت ۳ مرحله رشد، بلوغ و افول تعریف شده و از مرحله ظهور صرفنظر شد.

در این پژوهش تفکیک شرکت ها به مراحل رشد، بلوغ و افول با بهره گرفتن از چهار متغیر مذکور و طبق روش شناسی پارک و چن(۲۰۰۶) بود.

مراحل تفکیک در روش” پارک و چن”

۱- مقدار هر یک از ۴ متغیر برای هر سال- شرکت محاسبه شد .

۲-متغیرهای چهار گانه بر حسب سال-شرکت مرتب گردیدند . سپس متناسب با طبقه قرار گرفته در جدول (۳-۱) ارقام به اختصاص داده شد .

۳- برای هر سال- شرکت نمره ای مرکب به دست می‌آید که با توجه به شرایط زیر در یکی از مراحل رشد‚بلوغ و افول طبقه بندی می شود:

الف)در صورتی که مجموع نمرات بین ۱۶ و ۲۰ باشد مرحله رشد

ب)در صورتی که مجموع نمرات بین ۹ و ۱۵ باشد مرحله بلوغ

ج)در صورتی­که­مجموع نمرات بین۴و۸ باشد­در مرحله افول­قرار­می­ گیرند.

جدول(۳-۱):مدل چرخه عمر

سود تقسیمی

(DPR)

مخارج سرمایه ای (CE)

رشد فروش

(SG)

(AGE) سن شرکت

پنجکها

۵

۱

۱

۵

پنجک اول

۴

۲

۲

۴

پنجک دوم

۳

۳

۳

۳

پنجک سوم

۳

۴

۴

۲

پنجک چهارم

۳

۵

۵

۱

پنجک پنجم

تعریف عملیاتی متغیرها به صورت جدول شماره ۳-۲ است:

جدول(۳-۲):تعریف عملیاتی متغیر های تحقیق

متغیر
نماد
فرمول
رشد فروش

SG_it

= [۱-(Sale_it / Sale_it-1)] ×۱۰۰

سود تقسیمی

DPR_it

= (DPS_it / EPS_it ) ×۱۰۰

مخارج سرمایه ای

CE_it
=(Δfa/vm)×۱۰۰

درآمد فروشSALE=

VM=ارزش بازار

Eps=سود هر سهم

Dps=سود تقسیمی هر سهم

تغییرات دارایی ثابت= Δfa

۳-۹) مدل تحقیق :

Y_it=α_۰+α_۱x_it+α_۲∑control_it+ε_it

از رگرسیون چندمتغیره به روش داده های ترکیبی برای تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد.

جدول(۳-۳):متغیرهای الگوی رگرسیون

نماد

تعریف

X_it

شاخص کیفیت سود

Control

Size ، Tor

Y_it

تغییرات قیمت و بازده سهام

۳-۱۰)محاسبه متغیرها با بهره گرفتن از داده های تحقیق:

هر مفهومی که بتواند مقادیر عددی مختلفی از ارزش ها را دریافت کند ٬ متغیر نامیده می شود.متغیر های تحقیق به سه دسته متغیر های مستقل ٬ وابسته و کنترلی تقسیم می‌شوند.متغیر های مستقل و وابسته دو نوع از متغیر هایی هستند که در تحقیقات رفتاری ٬ معمولا برای آزمون فرضیه‌ها مورد استفاده قرار می گیرند.متغیر مستقل که گاه متغیر درونداد یا محرک نیز نامیده می شود ٬ علت احتمالی یا فرضی متغیر وابسته است.متغیر وابسته ٬ معلول احتمالی یا فرضیه ای است که گاه متغیر پاسخ یا برونداد نیز نامیده می شود.متغیر کنترلی که از متغیر هایی است که در فرضیه های مدیریتی جایگاه ویژه ای دارد ٬ متغیری است که لازم است تاثیر آن در تحقیق خنثی شده و از بین برود.

۳-۱۰-۱) متغیرهای مستقل:

کیفیت سود:ارقام سود از طریق انتخاب­های مدیران و حسابداران بین اصول پذیرفته شده حسابداری و قضاوت­های شخصی مدیران ‌در مورد رویه ­های به کارگرفته شده برای ثبت اطلاعات حسابداری تحت تاثیر قرار ‌می‌گیرد. گاهی اوقات مدیریت بنگاه اقتصادی از انتخاب­های حسابداری برای دستکاری سودها و گمراه کردن کاربران بهره ‌می‌گیرد. افزون بر این، مدیران ممکن است عناصر سودها را برای بهتر از واقع نشان دادن وضعیت بنگاه اقتصادی دستکاری کنند و با این کار کیفیت سود گزارش شده را به حداقل می­رسانند، زیرا کسانی که برای تصمیم ­گیری­های خود به سودهای مذبور اتکا ‌می‌کنند، دچار اشتباه شده و تحلیل­گران مالی نیز نمی ­توانند پیش ­بینی صحیحی از توان سودآوری بنگاه اقتصادی در آینده انجام دهند.جهت اندازه گیری کیفیت سود از مدل‌های زیر در این تحقیق استفاده شده است:

الف) کیفیت سود با بهره گرفتن از الگوی پنمن:

رابطه ی۳-۱ QE_penman=CFO/NP

رابطه ی۳-۲ QE_it= QE_it– QE_it–₁∆

که در آن:

CFO =خالص جریان‌های نقدی عملیاتی

NP=سود خالص
∆QE_it=تغییرات کیفیت سود با بهره گرفتن از الگوی پنمن

QE_it=کیفیت سود با بهره گرفتن از الگوی پنمن سال جاری

QE_it–₁= کیفیت سود با بهره گرفتن از الگوی پنمن سال قبل

i =شرکت i ام

t=سال t

ب) کیفیت سود با بهره گرفتن از الگوی بارتون – سیمکو:

رابطه ی۳-۳ QE_barton= Net Operating Assets/Sale

رابطه ی۳-۴ QE_it= QE_it– QE_it–₁∆

که در آن:

Net Operating Assets =خالص دارایی عملیاتی اول دوره

Sale =فروش
∆QE_it=تغییرات کیفیت سود با بهره گرفتن از الگوی بارتون & سیمکو

QE_it=کیفیت سود با بهره گرفتن از الگوی بارتون & سیمکو سال جاری

QE_it–₁= کیفیت سود با بهره گرفتن از الگوی بارتون & سیمکو سال قبل

i =شرکت i ام

t=سال t

خالص دارایی عملیاتی=دارایی جاری +دارایی ثابت-بدهی جاری

ج) کیفیت سود با بهره گرفتن از الگوی لویز:

رابطه ی۳-۵ QE_leuz=Sq(CFO)/Sq(Net income)

رابطه ی۳-۶ QE_it= QE_it– QE_it–₁∆

که در آن:

Sq(CFO) =انحراف معیار جریان‌های نقدی عملیاتی