۱-۳ اهمیت وضرورت پژوهش
از دیدگاه نظریه نمایندگی حضور مدیران غیرموظف مستقل در هیات مدیره شرکتها و عملکرد نظارتی آنها به عنوان افرادی مستقل به کاهش تضاد منافع موجود میان سهام‌داران کمک شایان توجهی می‌کنند (مک نایت و ویر، ۲۰۰۹). تفکیک وظایف رئیس هیات مدیره و مدیر عامل نیز از جمله محرکهایی به شمار می آید که به دلیل استقلال بیشتر در تصمیم گیری، موجب کاهش مشکلات نمایندگی و بهبود عملکرد شرکت می شود. سرمایه گذاران نهادی، یکی دیگر از سازوکارهای حاکمیت شرکتی نیرومند را بازنمایی می‌کنند که می توانند بر مدیریت شرکت نظارت داشته باشند. آنها از طریق جمع آوری اطلاعات و قیمت گذاری تصمیمات هیات مدیره به طور ضمنی و از طریق اداره نحوه عمل شرکت به طور صریح بر شرکت نظارت می‌کنند. به طور کلی، سازوکارهای حاکمیت شرکتی، چارچوبی را برای هدایت و اداره مؤثر، کارآمد و صحیح بنگاههای اقتصادی و برای حداکثرسازی عملکرد شرکت و نهایتاًً افزایش منافع سهام‌داران ایجاد می کند. این نظام برای حمایت و صیانت از حقوق و منافع تمام سرمایه گذاران و سهام‌داران در شرکت و کاهش تضاد منافع بین مدیران و سهام‌داران ایجاد و تقویت می شود(طالب نیا و همکاران، ۱۳۹۰). با توجه به اهمیت سازو کارهای حاکمیت شرکتی بر عملکرد شرکت تحقیقات تجربی متعددی در این خصوص انجام شدهاست که به نتایج متفاوتی منجر شده‌اند. برخی از تحقیقات شواهدی مبنی بر تاثیر مثبت حاکمیت شرکتی بر عملکرد شرکت ارائه کرده اند در حالی که تحقیقات دیگری وجود رابطه منفی بین حاکمیت شرکتی و عملکرد شرکت را اثبات و حتی برخی از تحقیقات نشان دادند که حاکمیت شرکتی تاثیری بر عملکرد شرکت ندارد(کمال حسن، ۲۰۱۳). توضیحات متعددی برای نتایج غیرقاطع در رابطه بین حاکمیت شرکتی-عملکرد وجود دارد. اول دلیل، تفاوتهای سازمانی موجود در کشورهایی است که تحقیقات در آن ها انجام شدهاست. نتایج تحقیقات انجام شده در کشورهای توسعه یافته متفاوت از کشورهای در حال توسعه گزارش شده است. دوم آنکه، انتخاب متغیرهای عملکردی ممکن است در تشریح رابطه حاکمیت-عملکرد نقش داشته باشند. در برخی از مطالعات متغیرهای حسابداری مورد استفاده قرار گرفته‌اند و در بعضی از تحقیقات، متغیرهای مبتنی بر بازار به کار گرفته شده‌اند. با عنایت به موارد ذکر شده و همچنین با توجه به تاثیر غیرقابل انکار تحریمهای اقتصادی علیه ایران بر جو اقتصادی موجود در ایران و از جمله شرکتها، نیاز به انجام تحقیق تجربی پیرامون رابطه بین حاکمیت- عملکرد جهت کاهش شکاف موجود بین نتایج واگرای تحقیقات انجام شده در این مقوله احساس می شود.
۱-۴ اهداف مشخص پژوهش
۱-۴-۱ هدف اصلی: تعیین رابطه بین ابزارهای حاکمیت شرکتی و عملکرد مالی شرکت و همچنین مقایسه تاثیر ساز و کارهای حاکمیت شرکتی در دوره های قبل و بعد از تحریمهای اقتصادی.
۱-۴-۲ اهداف فرعی:
-
- مقایسه تاثیر اندازه هیئت مدیره بر عملکرد مالی شرکت در دوره های قبل و بعد از تحریمها.
-
- مقایسه تاثیر تعداد سهام‌داران نهادی بر عملکرد مالی شرکت در دوره های قبل و بعد از تحریم ها.
-
- مقایسه تاثیر تعداد اعضای غیرموظف هیئت مدیره بر عملکرد مالی شرکت در دوره های قبل و بعد از تحریمها.
-
- مقایسه تاثیر نسبت سرمایه گذاری سرمایه گذاران نهادی بر عملکرد مالی شرکت در دوره های قبل و بعد از تحریمها.
- مقایسه تاثیر استقلال اعضای هیئت مدیره بر عملکرد مالی شرکت در دوره های قبل و بعد از تحریمها
۱-۴-۳ اهداف کاربردی: ارائه رهنمودهای اجرایی جهت تعدیل و اصلاح حاکمیت شرکت به منظور دستیابی به عملکرد بالاتر مالی در شرایط آشفتگی اقتصادی.
۱-۵ فرضیه های پژوهش
فرضیه اصلی اول: بین تاثیر اندازه هیئت مدیره بر عملکرد شرکت در دوره های قبل و بعد از تحریم های اقتصادی تفاوت معناداری وجود دارد.
فرضیه فرعی۱: بین تاثیر اندازه هیئت مدیره بر Q توبین در دوره های قبل و بعد تحریمهای اقتصادی تفاوت معناداری وجود دارد.
فرضیه فرعی۲: بین تاثیر اندازه هیئت مدیره بر ROE در دوره های قبل و بعد تحریمهای اقتصادی تفاوت معناداری وجود دارد.
فرضیه فرعی۳: بین تاثیر اندازه هیئت مدیره بر ROA در دوره های قبل و بعد تحریمهای اقتصادی تفاوت معناداری وجود دارد.
فرضیه اصلی دوم: بین تاثیر تعداد سهام‌داران نهادی بر عملکرد شرکت در دوره های قبل و بعد تحریم های اقتصادی تفاوت معناداری وجود دارد.
فرضیه فرعی۱: بین تاثیر تعداد سهام‌داران نهادی برQ توبین در دوره های قبل و بعد تحریمهای اقتصادی تفاوت معناداری وجود دارد.
فرضیه فرعی۲: بین تعداد سهام‌داران نهادی و ROE در دوره های قبل و بعد تحریمهای اقتصادی تفاوت معناداری وجود دارد.
فرضیه فرعی۳: بین تاثیر تعداد سهام‌داران نهادی بر ROA در دوره های قبل و بعد تحریمهای اقتصادی تفاوت معناداری وجود دارد.
فرضیه اصلی سوم: بین تاثیر تعداد اعضای غیرموظف هیئت مدیره بر عملکرد شرکت در دوره های قبل و بعد تحریم های اقتصادی تفاوت معناداری وجود دارد.
