۶۸۴,۸۲۴,۷۸۳

۰۰۰,۹۰۰,۹۵۲

۳۶۱,۸۶۷,۲۵

۱*۳*۳*۲

استوار سبز

۲۰۶,۰۶۶,۲۵۸,۱

۰۰۰,۹۰۰,۹۷۹,۱

۰۲۸,۷۳۵,۹۵

نمودارهای ۵-۱ ، ۵-۲ و ۵-۳ نیز نتایج جدول ۵-۱۵ را به صورت نمودار ستونی نشان می‌دهند که در هر نمودار میزان تفاوت هزینه های دو مدل بهتر نشان داده شده است.
شکل ‏۵‑۱ مقایسه هزینه‌های ثابت باز کردن تسهیلات در دو مدل قطعی و استوار
شکل ‏۵‑۲ مقایسه هزینه‌های فرایند و حمل‌و نقل در دو مدل قطعی و استوار
شکل ‏۵‑۳ مقایسه هزینه‌های جریمه ظرفیت‌های به کار برده نشده در دو مدل قطعی و استوار
همان‌گونه که از شکل ۵-۳ مشخص می­باشد، هزینه جریمه ظرفیت­های بکار برده نشده در مدل قطعی نسبت به مدل استوار تفاوت زیادی دارد که دلیل این امر در این فصل توضیح داده شد.
تفاوت تابع هدف بهینه بین مدل قطعی و استوار پس از حل مدل، قیمتی است که برای جلوگیری از نشدنی بودن و یا تضمین شدنی بودن تحت همه سناریوها (حتی بدترین آنها) پرداخته می­ شود. قیمت استواری در دیدگاه مدیریتی بسیار مهم است. از آنجایی که مدل استوار در اکثر مواقع ساختار یک شبکه غیرمتمرکز را نتیجه می­دهد، هزینه ثابت راه ­اندازی تسهیلات نقش مهم­تری را در قیمت استواری در مقایسه با هزینه­ های حمل­و نقل، فرایند و هزینه­ های جریمه بازی می­ کند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تحلیل حساسیت روی هزینه‌های ثابت راه اندازی همچنین این نتیجه‌گیری را تصدیق می‌کند.
تحلیل حساسیت
شکل ‏۵‑۴: مقایسه تحلیل حساسیت‌های دو مدل با تغییر هزینه‌های ثابت
همان‌گونه که در شکل ۵-۴ نشان داده شده است، کاهش در هزینه­ های ثابت هزینه­ های کل را در هر دو مدل کاهش می­دهد. هزینه­ های کل برای مدل استوار با شیب بیشتری در مقایسه با مدل قطعی کاهش می­یابد. بنابراین در صنایع با هزینه راه ­اندازی تسهیلات بالا مانند صنایع اتوموبیل­سازی، قیمت استواری تا حد زیادی بالاتر از صنایعی با هزینه راه ­اندازی کمتر تسهیلات مانند صنایع محصولات پلاستیکی هستند.
با وجود تأثیر هزینه­ های ثابت، افزایش هزینه­ های واحد حمل­و نقل نیز هزینه­ های کل را برای هر دو مدل با شیب آهسته­ای افزایش می­دهد.
همچنین در شکل ۵-۵ نیز مشاهده می­گردد که افزایش در تقاضا نیز هزینه­ های کل را برای هر دو مدل افزایش می­دهد. اگرچه نمودار نشان می­دهد که هزینه کل نسبت به تقاضا در مقایسه با هزینه حمل­و نقل حساس­تر می‌باشد.
شکل ‏۵‑۵: مقایسه تحلیل حساسیت های دو مدل با تغییر میانگین تقاضا
شکل ‏۵-۳ مقایسه تحلیل حساسیت های دو مدل با تغییر میانگین هزینه واحد حمل از مرکز تولید به مرکز توزیع
شکل ‏۵‑۶ : مقایسه تحلیل حساسیت های دو مدل با تغییر میانگین هزینه واحد حمل از مرکز تولید به مرکز توزیع
با توجه به شکل۵-۶ تفاوت بین هزینه­ های کل در مدل­های قطعی و استوار(قیمت استواری) خیلی به هزینه­ های حمل­و­نقل حساس نمی ­باشد. همچنین نمودار نشان می­دهد که هزینه­ های کل با الگوی خطی افزایش می­یابد.

جمع‌بندی و پیشنهاد تحقیقات آتی
در این فصل نتایج بدست آمده در این رساله مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در ادامه نیز زمینه‌هایی برای تحقیقات آتی ارائه می­گردد.
نتایج بدست آمده
در طول دهه‌ های اخیر وقوع اختلالات ناگهانی و موضوع مقابله با اثرات نامطلوب آن‌ها به یک چالش بزرگ برای مدیران سازمان‌ها تبدیل شده است. بر این اساس، توجه به این امر در طراحی شبکه‌های زنجیره تأمین می‌تواند به واسطه تصمیمات اتخاذ شده منجر به اثرات بلندمدت مثبتی ‌گردد.
همچنین آلودگی‌های زیست‌محیطی روزافزون که باعث گرم‌تر شدن زمین، به خطر انداختن سلامت بشر و از بین رفتن محیط‌زیست و بسیاری مضرات دیگر می‌شود، منجر به نگرانی بسیاری از مدیران و طراحان زنجیره تأمین شده است. پژوهش‌هایی در حوزه این دو موضوع به صورت جداگانه صورت گرفته و تحقیق انجام شده درصدد است تا با ارائه مدلی سبز و استوار گامی کوچک در جهت رفع مشکلات ذکر شده بردارد.
در حوزه­ زنجیره تأمین توام مقالات اندکی پارامتر همراه با عدم قطعیت را در مدل پیشنهادی خود در نظر گرفته­اند. اکثر این مقالات نیز از برنامه­ ریزی احتمالی بهره گرفته­ و تنها تعداد اندکی از مقالات از تکنیک بهینه­سازی استوار برای برخورد با پارامتر همراه با عدم قطعیت استفاده نموده‌اند. همچنین در اکثر مقالات تنها عدم قطعیت تقاضا و یا عدم قطعیت هزینه­ها در نظر گرفته شده است اما در این رساله عدم قطعیت هر دو مورد هم تقاضا و هم هزینه به صورت توام بررسی شده است.
همچنین مدل­های ارائه شده فرضیات ساده­ای نظیر تک محصولی بودن را در نظر گرفته­اند و ما آن را به چند‌محصولی بسط داده­ایم. تفاوت دیگر این کار، در نظر گرفتن سبز بودن زنجیره به همراه بهینه‌سازی استوار آن بوده است که در اکثر مقالات به صورت جداگانه بر روی این دو مقوله کار شده است. در این مدل به دلیل اهمیت مبحث کیفیت محصولات و داشتن تجربه خوب مشتریان از این محصول، جریان برگشتی محصولات بی‌کیفیت را برخلاف مقالات دیگر که از مشتری در نظر می­گرفته‌اند، از مکان­های بازرسی که در همان مکان انبارش می­باشد، قرار داده­ایم.
در این رساله برای یک زنجیره تأمین چند محصولی و تک دوره‌ای که شامل مراکز تولید/ بازیافت، بازرسی/ توزیع، مکان‌های مشتری و مکان‌های دورریز زباله می‌باشد، همراه با عدم قطعیت‌های تقاضا و هزینه‌های تولید و حمل‌و نقل، مدل برنامه‌ریزی سبز استوار توسعه داده شده‌است. در این تحقیق برای جلوگیری از بهینگی‌های زیرمجموعه‌ای از شبکه، مدل رو به جلو و معکوس به صورت یکپارچه در نظر گرفته شده است و همچنین برای ارضای هدف زیست‌محیطی بودن زنجیره، از یک روش مبتنی بر چرخه عمر محصول که روش Eco-indicator 99 نام دارد، بهره گرفته‌ایم. از طرفی دیگر، مراکز تولید و توزیع به صورت دو‌منظوره فعالیت می­ کنند. از مزایای این روش صرفه‌جویی در هزینه­ها و کاهش آلودگی در نتیجه­ استفاده از تجهیزات حمل‌و‌نقل و زیرساخت‌های مشترک می­باشد و با بکارگیری روش‌های استوارسازی و سبز کردن زنجیره تأمین، سعی دارد تا با عدم قطعیت پارامترها و کیفیت پایین تصمیمات به واسطه این عوامل، مقابله کند. در نهایت نیز یک مطالعه موردی مربوط به صنعت لوله‌های پلی اتیلن آبرسانی انجام شده تا کارایی مدل پیشنهادی نشان داده‌ شود.
نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که مدل استوار می‌تواند عدم قطعیت داده‌های ورودی را با افزایش معقولی در هزینه‌های کلی در مقایسه با مدل قطعی مدیریت کند، در نتیجه مدل برنامه‌ریزی عدد صحیح آمیخته استوار می‌تواند به عنوان ابزاری قوی در مسائل کاربردی استفاده شود.
از نقاط ضعف این مدل، می توان محاسبات پیچیده آن را نام برد و نقطه قوت آن هم دارا بودن درجه استواری بالاتری نسبت به مدل‌های احتمالی می‌باشد
زمینه‌های تحقیقاتی پیشنهادی آتی برای محققین
همان­گونه که در در فصل­های پیش بیان گردید، تصمیمات اتخاذ شده در هر یک از سطوح استراتژیکی، تاکتیکی و عملیاتی بر یکدیگر موثر خواهند بود. از این رو توأم نمودن اثرات متقابل این سطوح می ­تواند تأثیر بسزایی در افزایش قابلیت اطمینان پیاده­سازی تصمیم­ها و کارایی آن­ها داشته باشد. برای مثال در سطح عملیاتی برنامه­ ریزی حمل­و نقل محصولات تولیدی و برگشتی می ­تواند در نظر گرفته شود.
در این قسمت پیشنهاداتی در زمینه ­های توسعه ساختار زنجیره، توسعه پارامترها، توسعه معیارهای ارزیابی به علاقه مندان در این زمینه ارائه می­گردد:

• در مدل ارائه شده مراکز بازرسی و توزیع و همچنین مراکز تولید و بازیافت به صورت مشترک در نظر گرفته شده است. هر یک از این تسهیلات نیز می­توانند به صورت مجزا و با ویژگی­های متفاوت در زنجیره در نظر گرفته شوند.

• در شبکه بررسی شده محصولات تولیدی از مواد اولیه اصلی هیچ تفاوتی با محصولات بازیافتی و یا اصلاحی ندارند. می­توان تفاوت­هایی در قیمت و یا میزان تقاضا یا موارد دیگر برای این دو نوع محصول لحاظ کرد.

• مدل پیشنهادی دارای دو تابع هدف می­باشد که اولی به دنبال حداقل نمودن هزینه و دیگری به دنبال حداقل نمودن اثرات زیست­محیطی می­باشد. همزمان با این دو می­توان معیارهای ارزیابی دیگری نظیر قابلیت اطمینان زنجیره، تأخیر در ارضای تقاضا و … را منظور نمود.

• مدل ارائه شده تک دوره‌ای می­باشد. پژوهشگر می ­تواند برای توسعه مدل آن را به صورت چند دوره‌ای نیز بسط دهد.

• برای سبز نمودن مدل طراحی شبکه، یک تابع هدف به مدل قطعی اضافه شده است. روش­های دیگری مانند اضافه نمودن چند محدودیت از قبیل حداکثر آلودگی مجاز بخش تولید و حمل و نقل نیز وجود دارد که می ­تواند در تحقیقات آینده بررسی گردد.

• در این مدل پارامترهای تقاضا، هزینه‌های فرایند و هزینه‌های حمل و نقل غیرقطعی فرض شده است. برای توسعه مدل می‌توان تعداد بازگشت محصولات معیوب و همچنین کیفیت مرجوعات را نیز غیرقطعی فرض نمود.

• در نظر گرفتن وجوه اجتماعی در مدل‌های بهینه‌سازی لجستیک نیز به عنوان موضوعات جالب و جذاب برای محققان می‌باشد.

• همچنین می‌توان کلیه فاکتورهای موثر بر یکدیگر را مشخص نمود و با رویکرد تحلیل سیستم‌ها و نرم‌افزار ونسیم^[۱۰۱] مدلی با واقعیت بسیار بالاتر از مدل کنونی ارائه داد.

• در تحقیقات آتی عدم قطعیت علاوه بر تقاضا و هزینه‌ها می‌تواند بر روی کیفیت و کمیت محصولات مرجوعی نیز در نظر گرفته شود.

مراجع

“یک سیستم اطلاعات برای جمع آوری، ذخیره، نگهداری، بازیابی داده های مورد نیاز یک سازمان از کارکنانش و هم چنین برای کمک به برنامه ریزی، امور اداری، تصمیم گیری و کنترل فعالیت های مدیریت منابع انسانی.”

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

این سیستم اطلاعاتی در حقیقت ابزاری است برای نگهداری سوابق و بایگانی اطلاعات نیروی انسانی ولی نه بصورت سنتی و غیر کارآمد بلکه همیشه در دسترس مدیران و کارشناسان واحد منابع انسانی است و کلیه امور اداری، فرایندهای سازمانی و وظایف این واحد در کنار این سیستم گنجانده شده است. پس اگر بخواهیم با الگوهای مدرن اداری فعالیت هایمان را تطبیق دهیم و از الگوهای سنتی نا کارآمد فارغ شویم نیاز به سیستم اطلاعات منابع انسانی جامع کامل و با سهولت در کاربری می باشد(اژدری، ۱۳۸۸ : ۱۱).
۲-۱-۲۲- برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی
به عقیده دوچینزو و رابینز برنامه ریزی منابع انسانی فرایندی است که به وسیله آن سازمان معین می کند که برای نیل به اهداف خود به چه تعداد کارمند، با چه تخصص و مهارتهایی برای چه مشاغلی و درچه زمانی نیاز دارد. هدف برنامه ریزی منابع انسانی تجزیه و بررسی تعادل عرضه و تقاضا با یک روش ساختاریافته است، این امر با یک تصویر روشن و با حرکت سریع باتوجه به آینــده آغاز می گردد و مقصود آن است که زمینه های عملی را به عنوان یک نتیجه، تجزیه وتحلیل و تعیین کرد. در برنامه ریزی منابع انسانی ما به شناخت اعضا و مهارتهای موردنیاز برای انجام وظایف روزمره و تغییراتی که ممکن است ظرفیت کار را در آینده و حجم فعالیتهای تعهد شده را تغییر دهد نیازمندیم. این درک خوبی از استراتژی و برنامه های تجاری جزئی تر را دربرمی گیرد. بعد از آن ما باید وضعیت عرضه نیروی انسانی را ازنظر فهرست موجودی نیروی انسانی جاری و نیازهای آنان که چقدر باید تغییر کند را درنظر داشته باشیم. این موضوع بیانگر آن است که سازمانها نیاز به شناخت دقیق از اعضا و ویژگیها و روابط بین آنان با سازمان دارد.
برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی فرایندی است درجهت برقراری اهداف منابع انسانی و توسعه استراتژی های منابع انسانی برای نیل به اهداف، سیاستها ازطریق بسیج، توسعه و نگهداری منابع انسانی. برنامه ریزی منابع انسانی با مفاهیم محیط و عملیات سازمان در ارتباط بوده و شامل عوامل داخلی وخارجی می شود. عوامل خارجی همچون فشارهای اقتصادی، تغییرات تکنولوژی، قوانین و مقررات، وضعیت سیاسی، بازار نیروی کار و آموزش، عوامل داخلی شامل هدف و مقاصد سازمان، فرهنگ، ساختار، منابع انسانی و ذینفعان می گردد. برنامه ریزی منابع انسانی ویژگیهای ممتاز و مشخصه ذیل را داراست:
۱ - آگاهی: مفروضات روشن و آشکار را در مبحث منابع انسانی به وجود آورد؛
۲ - تحلیلی: بر یک سری قضاوتها و واقعیات متکی است؛
۳ - هدف گرایی: ابزاری برای تصمیم گیری سازمانی درجهت نیل به اهداف منابع انسانی بویژه مقاصد سازمانی است؛
۴ - چشم انداز به آینده: مسائل منابع انسانی را پیش بینی و آینده نگری می کند؛
۵ - اجتماعی یا جمع گرایی: بر گروه ها توجه دارد نه به افراد؛
۶ - کمـــی : به افراد و اعضای سازمان توجه می کند.
۲-۱-۲۳-عوامل مهم در گسترش نقش مدیریت منابع انسانی
به دلیل اهمیت عامل انسانی و نقش منحصر به فرد او به عنوان طراح و مجری سیستم ها و فرایند های سازمانی و به دلیل گرایش های اجتماعی موجود ، که قدر و ارزش بیشتری برای انسان قائل است . از چندی پیش شاهد تغییر نقش اداره امور پرسنل در سازمان بوده ایم به طوری که امروزه از مدیریت منابع انسانی صحبت می شود .
نقش مدیریت منابع انسانی ، نخست تشخیص استعداد های بالقوه نیرو های شاغل در سازمان و سپس فراهم آوردن امکاناتی برای شکوفایی آنها است . همچنین نیروی کارنیز امروزه توقعات بیشتری از قبل دارد دیگر به هر شغلی در هر شرایطی و با هر دستمزدی تن در نمی دهد و برای کیفیت کار و زندگی کاری مطلوب ، اهمیت زیادی قائل است .از طرفی ترکیب نیروی انسانی نیز دچار دگرگونی هایی شده است . مشکلات اقتصادی و در نتیجه عدم تکافوی درآمد مردان باعث شده است تا هر روز تعداد بیشتری از زنان به عنوان نان آور دوم ، داوطلب استخدام در سازمان ها شوند . ( سعادت ، ۱۳۸۵ : ۳-۲ )
۲-۱-۲۴مدیریت منابع انسانی و مدیریت کارکنان
برای دهها سال، اجرای وظایف انتخاب، آموزش و جبران خدمت کارکنان وظایف اصلی حوزه‌ای به نام مدیریت کارکنان بود. این وظایف بدون توجه به اینکه چگونه به یکدیگر مرتبط هستند انجام می‌شدند. اما اکنون حوزه‌ای به نام مدیریت منابع انسانی مطرح شده است. مدیریت منابع انسانی آنطور که در حال حاضر درک می‌شود، به جای رد یا حذف، تعمیمی از نیازمندهای سنتی اداره اثربخش کارکنان است. در این حوزه درک مناسبی از رفتار بشری و مهارت استفاده از این درک و بینش نیاز است. هم‌چنین داشتن دانش و درک از وظایف مختلف کارکنان و آگاهی از شرایط محیطی ضروری است (شرمان، بوهلندر و چرودن ،۱۹۸۸: ۴)^[۲۲].
۲-۱-۲۵- توانمندسازی کارکنان
توانمندسازی دارای معنای عام و خاص و تعبیرهای بیشماری است و این تنوع تعریفها و رویکردها، انسجام و یکپارچگی را از این مفهوم با مشکل روبه رو ساخته است، به گونه ای که در تعریفها توانمندسازی عواملی، چون : انگیزش درونی ، ادراک و تعهد ، ساختار شغل، انتقال قدرت یا اختیار و تسهیم منابع و اطلاعات به کار رفته است. توانمندسازی در حقیقت فرایند مستمر و دائمی است و در محیط پویا در سطوح متفاوت مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. توانمندسازی به موضوعات انگیزشی یا روان شناسی، تغییرات ساختاری، عناصر فرهنگی، تاریخی و ارزشها و نگرشهای موجود در بافت سازمانی اشاره دارد . توانمند سازی کارکنان، عبارت است از مجموعه سیستمها، روشها و اقداماتی که از راه توسعه قابلیت و شایستگی افراد درجهت بهبود و افزایش بهره وری‌، بالندگی و رشد و شکوفایی سازمان و نیروی انسانی با توجه به هدفهای سازمان به کار گرفته می شوند.
۲-۱-۲۶-الگوهای توانمندسازی
چالشهای رهبری ، فرهنگ و مسائل اقتصادی ازیک سو، عناصر توسعه راهبردی منابع انسانی، ازجمله: یادگیری سازمانی، نوآوری ، توسعه کارکنان و کامیابی مشتری از دیگر سو، سازمانها را مجبور به جهت‌گیری راهبردی توانمندسازی کارکنان کرده است .برای تبیین و تشریح مدل راهبردی توانمندسازی کارکنان، ضروری است عوامل موثر بر توانمندسازی کارکنان مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
طبق پژوهش انجام شده توسط یاهیا ملهم^[۲۳]، چهار عامل ، ارتباط مستقیم و تاثیر بسزایی بر توانمندسازی کارکنان دارند که در محیط رقابتی بایستی به آن توجه خاص کرد تا سازمانها بتوانند پاسخگوی تغییرات سریع و با کیفیت بالا باشند، تا علاوه بر رضایت کارکنان، رضایت مشتریان را فراهم سازند. براساس این الگو عوامل موثر بر توانمندسازی کارکنان عبارتنداز :
شکل۲-۲ : الگوی توانمندسازی چهارعاملی Melhem),: 2004 )

1. 1. دانش و مهارت کارکنان

ارتقای مهارت و دانش کارکنان که رابطه مستقیمی با کارآفرینی و اثربخشی کارکنان دارد و جایگزینی دانشگران به جای صنعتکاران ناشی از تغییر پارادایم در توسعه منابع انسانی است و توسعه دانش و مهارت کارکنان برگ برنده سازمانهای دانشی است .

2. 2. اعتماد

رهبران، نیازمند اعتماد و انتشار قدرت و پذیرش ایده های جدیدی هستند. جریان اطلاعات و دانش تاثیر مثبت بر این بعد و بر پاسخگویی و مسئولیت پذیری کارکنان دارد .

3. 3. ارتباطات

ارتباطات دو جانبه وسیله‌ای است که دانش کارکنان را در مجاری ارتباطی سازمان برای خدمت بهتر به مشتریان گسترش خواهد داد . توزیع اطلاعات برای کارکنان به منظور عملکرد بالای سازمان حیاتی است . کانالهای ارتباطی و اطلاعاتی در سازمانها موجب ارتقای دانش و اعتماد سازمانی نیز می شود.

4. 4. انگیزه

توجه به نیازها و انگیزه های کارکنان و پرداخت پاداش بر اساس عملکرد در این مدل موردنظر است و پاداشهای معنوی (‌غیر مادی ) نسبت به پاداشهای مادی از اهمیت بیشتر برخوردارند .
شکل ۲-۳: الگوی توانمندسازی رابینز و همکاران
نظریه پرداز شکل۲-۳ ، بر این باور است که به وجود آوردن حس کنترل بر انجام کارها و فعالیت‌ها ، آگاهی از بافت و ساختارهایی که در آن کار انجام می شود‌، مسئولیت و پاسخگویی در کار‌، سهیم بودن در مسئولیت برای اجرای فعالیت های سازمانی و انصاف و عدالت در دادن پاداشها بر اساس عملکرد فردی و گروهی منجر به بهبود توانمندسازی و بهره‌وری کارکنان می شوند .
همچنین بر اساس بررسیهای به عمل آمده توسط رابینز و همکاران، ارائه چارچوبی منسجم و یکپارچه برای روشن کردن نقش متغیرهای موضوعی ، محیطی ، شناختی و رفتاری در فرایند توانمندسازی مهم است، در این فرایند، روابط بین بافت سازمانی و عناصر محیط کاری ( ساختار‌، منابع انسانی ، اعمال مدیریت ) مؤثر است. در این مدل (شکل ۲-۳) ادراک کارکنان، فرصت برای نفوذ بر نتایج کاری و ماهیت حمایتی سازمانی‌؛ اعتماد و تعهد، بر بافت سازمانی و محیط کاری تاثیرگذارند . مهمترین گام در فرایند توانمندسازی کارکنان، فراهم سازی محیطی است که فرصتی را برای ممارست افراد با میزانی از اختیارات و قدرت و انگیزش درونی در کارکنان به وجود آورد . بسیاری از مطالعات در مورد توانمندسازی‌‌، نشان می دهند که محیط، فرصتهایی را برای کارکنان فراهم می‌آورد‌. ازاین رو‌، محیطهای توانمند، فرصتها و محیطهای غیرتوانمند، محدودیتهایی را برای کارکنان به همراه می‌آورند. این به میزان نفوذی که جهت اثرگذاری برپیامدهای کاری اعمال می شود، بستگی دارد. اگر کارکنان توانمند باشند ولی هنوز آن نفوذ لازم را نداشته باشند، فاقد اثر احتمالی فرصت یا حمایت محیطی هستند . به عبارت دیگر، این حس را باید در کارکنان به وجود آورد که آنها حمایت می شوند تا بتوانند به گونه‌ای اثربخش، فرصتهایی را برای نفوذ فراهم آورند. تعهد سازمانی با توانمندسازی ارتباط معنی داری دارد و استقلال عامل مهمی در اعتمادسازی است و اعتماد باعث تمایل به ریسک پذیری بالا می شود و اکثر تغییرات سازمانی مثبت ناشی از وجود اعتماد بین مدیران و کارکنان هستند. تفویض اختیار‌، حس خودهدایتی را در افراد به وجود آورده و موجب ابتکار عمل در رفتارها و فرایندهای کاری آنان می شود . فرایند توانمندسازی سهم اطلاعات و دانش را برای توانمندسازی کارکنان در راستای عملکرد سازمانی ضروری می‌داند‌. کارکنان باید اطلاعات لازم را برای اتخاذ تصمیم به دست آورند و برنامه‌های تغییر در صورتی موفقیت آمیزند که مدیریت کانالهای ارتباطی مؤثر را ایجاد کنند. بازخورد عملکرد، مبنایی برای تقویت حس صلاحیت و شایستگی است. ارزیابی و ارائه بازخورد بخش ارزشمندی در سازمان و عامل مهمی در فرایند توانمندسازی است‌. حمایت از بازخورد و ارزیابی می‌تواند برای ایجاد مهارت ، توانایی و تغییر محیط مؤثر باشد .
تفاوتهای فردی بر توانمندسازی کارکنان اثر می‌گذارند، پس بسیاری از ویژگیهای شخصیتی می‌توانند بر فرایند توانمندسازی مؤثر باشند. کانون کنترل (‌مکان کنترل ) عبارت است از باور فرد نسبت به اینکه رفتار او تا چه اندازه تاثیر مستقیم بر پیامدهای همان رفتار دارد . ازاین رو، افرادی که فکر می کنند می‌توانند آنچه را که در اطرافشان می گذرد کنترل کنند، (باور دارند که اعمالشان پیامدهایی را به دنبال دارد ) به این افراد درون گرا گفته می شود . این افراد بیشتر به درک عوامل محیطی و مفهومی به عنوان فرصتهایی برای متعادل سازی نفوذ و اختیار، تمایل دارند. احترام به خود (عزت نفس ) عملی است که در کانون کنترل ، قدرت و اختیار را متعادل ساخته، فرصتی را در این زمینه فراهم می آورد (طالبیان و وفایی، ۱۳۸۸ : ۲۴).
رویکرد ذینفع به سنجش عملکرد اولین بار طی مقاله ای توسط آتکینسون، واترهاوس و ولز^[۲۴] در سال ۱۹۹۷ طرح شده است. از دید ارائه کنندگان این رویکرد شاخص های مالی جهت ارتباط دادن اطلاعات تصمیم گیری به افراد داخل سازمان ساخته نشده اند بلکه بیشتر در جهت ایجاد اطلاعات مالی برای پشتیبانی قراردادهای سازمان با بازارهای سرمایه طراحی گشته اند . مفهوم کلیدی که این رویکرد بر اساس آن بنا شده ، مفهوم ذینفع است . این رویکرد پنج ذینفع عمده را برای سازمان ها معرفی می کند: مشتریان، پرسنل، تأمین کنندگان(کالا، خدمات، اعتبار )،سهامداران و جامعه. رویکرد ذینفع، عملکرد سازمان در خصوص دستیابی به اهداف اولیه (اهداف مؤسسان و سهامداران ) را به عنوان نتیجه فرایندهای داخلی سازمان تصور می کند. از این دیدگاه تلاش برای بهبود عملکرد سازمانی از طریق ارزیابی کردن اهداف اولیه کاری بیهوده است، زیرا اهداف اولیه نتیجه نهایی عملکرد سازمان در خصوص اهداف ثانویه هستند. به علاوه با تمرکز بر نتایج، به جای علل و تعییین کننده های آنها، شرکت در جهت تغییر سازمانی منفعلانه عمل می کند.
۲-۱—۲۷-مکتب روابط انسانی
در سال ۱۹۲۳ شرکت وسترن الکتریک با همکاری موسسه ماساچوست در کارخانه هاتورن، تحقیقاتی در زمینه میزان تاثیر روشنایی محیط در تولید آغاز کرد. با افزایش و کاهش روشنایی، تولید افزایش یافت. بعد از ۳ سال به این نتیجه رسیدند که در علوم اجتماعی نمی توان مانند علوم تجربی، تاثیر یک متغیر را با ثابت نگهداشتن سایر متغیرها بررسی کرد و پیشنهاد کردند دانشمندان علوم اجتماعی نیز بکار گرفته شوند.
با مشخص شدن تاثیر مهم عواملی از قبیل انگیزه و روحیه کارکنان، تیم تحقیقاتی دیگری به رهبری التون مایو از دانشگاه هاروارد و همکارانش مسئولیت ادامه کار را در اوایل دهه ۱۹۳۰ بعهده گرفتند. تحقیقات تیم مایو نشان داد که میزان تولید، تابع همکاریهای گروهی است، بعبارت دیگر، تبدیل گروه (به معنای تجمعی از افراد) به تیم (به معنای تشریک مساعی افراد برای نیل به اهدافی مشترک و از پیش تعیین شده)، عامل اصلی در میزان تولید است. می توان گفت ایجاد روابط انسانی میان کارگران و سرپرستان، عامل مهم و تعیین کننده در افزایش تولید و کارآیی کارکنان بوده است.
۲-۱-۲۸-مقایسه مدل های تدوین استراتژی منابع انسانی

۲)سوز غمت روان مرا ناگزیر شد مهر دلم هوای ترا ناگزیر باد
هوای کاری در سر افتادن: کنایه از شوق و رغبت به چیزی یا کاری پیدا کردن (فرهنگنامه شعری)
هوای کسی گرفتن: کنایه از شوق دیدن کسی داشتن (همان)
معنی بیت: ‌سوز غم عشق تو برای روح و روان من ناگزیز و بایسته گردید پس آرزوی تو در دل من همواره و به ناگزیر، جایگیر و مستدام باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳)چون مهر تست بر دل این بنده پادشا از نایب وفای تو او را وزیر باد
معنی بیت: محبت و عشق تو پادشاه ملک دل و روح من شده است چنان باد که وفای تو همچون وزیر این پادشاه عمل می کند و مرا به کام دلم برساند. (حالا که من عاشق توام با من وفادار باش)
۴)گفتم که جان دهم به تو گر دلپذیر نیست دل شد ز کار کار دلم بر مریر باد
کار دل: کنایه از وصال و دسترسی به محبوب

گداخت جان که شود کار دل تمام و نشد بسوختیم در این آرزوی خام و نشد

(دیوان حافظ به نقل از همان)
مریر: تلخ. جمع مرار/ مرد توانا و بازهره/ محکم و استوار، گویند امر مریر/ زمین خالی و فارغ از هر چیزی/
استمر مریره: یعنی بعد از سستی و ضعف، توانا و قوی گشت: جمع: مرائر (لغت نامه)
معنی بیت: با خود گفتم که جان به تو دهم، اگر جان دادنم بر دل پسندیده نیست یقیناً دلم بی کاره می شود بی کاره شدنش استوار باد (دکتر احمد شوقی نوبر)
۵)چون جان من مبشر اقبال شاه شد پیک ارادت تو به وصلم بشیر باد
مبشّر: بشارت داده شده، مژده داده (لغتنامه)
پیک ارادت: (اضافه استعاری) پیک اراده و خواست دل
بشیر: مژده رسان، مژده دهنده
بین مبشر و بشیر جناس اشتقاق وجود دارد.
معنی بیت: ‌اکنون که جان و روان من بشارت دهنده اقبال و خوشبختی پادشاه گردیده است، پیک ارادت و محبت تو مرا به وصال و کامیابی مبشّر باد.
۶)بر خاک میرم از تو، نیم بر خلاف میر یاریم کن که یار تو اقبال میر باد
بین میر و میر جناس تام وجود دارد.
شاعر با تکرار میر، تکریر ایجاد کرده است.
بین یاری و یار جناس زاید (مذیل) وجود دارد.
معنی بیت: من بر آستانه تو جان نثار کنم و بر خاک درگاه تو می میرم و چون موافق پادشاه و از بندگان امیرارسلانم مرا یاری بده تا اقبال میر نیز تو را یاری دهد.
۷)خورشید خسروان فلک مجد، سیف دین کاقبال کل به کل جهانش حقیر باد
سیف دین: سیف الدین؛ سیف الدین ارسلان: سیف الدین ارسلان، آغاز و انجام و محل حکمرانی وی به تحقیق نپیوست و ظاهراً او همان سیف الدین دارای دربند باشد که خاقانی نیز قصیده ای در ستایش او پرداخته و او را به بخشش و عدل و مهمان نوازی می ستاید…

۱-۵-۲-۲-۳ موارد رجوع صریح به عرف
در بسیاری از موارد قانونگذاربه صراحت حکم مسائل را به عرف احاله کرده است: چنان که در ماده ۱۳۲ قانون مدنی که در حدود اختیار مالک در تصرفات خود معین شده و یکی از مهم ترین قواعد مدنی مربوط به حقوق مالکیت است، برای داوری عرف سهم بسزایی معین گردیده است. به موجب این ماده: « کسی نمی تواند در ملک خود تصرفی کند که مستلزم تضرر همسایه شود مگر تصرفی که به قدر متعارف و برای رفع حاجت یا رفع ضرر از خود باشد.»

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در آثار قراردادها نیز، عرف اهمیت بسیار دارد. ماده ۲۲۰ قانون مدنی در باب اعتبار « عادات قراردادی » می گوید: « عقود نه فقط متعاملین را به اجرای چیزی که در آن تصریح شده است ملزم می نماید بلکه متعاملین به کلیه نتایجی هم که به موجب عرف و عادت یا به موجب قانون از عقد حاصل می شود ملزم می باشند».
۱-۵-۲-۲-۴ موارد رجوع ضمنی به عرف
در پاره ای مواد، قانون از حکم عرف سخن نگفته است، ولی به طور ضمنی از آن یاری گرفته و حکم عرفی را به عنوان قاعده حقوق پذیرفته است. به عنوان مثال، ماده ۹۷۵ قانون مدنی اجرای قراردادهای خصوصی و قوانین خارجی را که برخلاف اخلاق حسنه است ممنوع می دارد. ولی، اخلاق حسنه امری جز عرف محسنین و پرهیزکاران نیست، و تنها به این وسیله میتوان حکم ماده ۹۷۵ را به درستی اجرا کرد.(کاتوزیان،۱۳۸۵،ص۱۸۴)
همچنین، وقتی قانون سخن از قیمت یا مهلت عادله می گوید(مواد۱۶۷و۲۷۷ قانون مدنی) به طور کلی ضمنی داوری عرف را درباره عادلانه بودن آنها می پذیرد، یا اگر تصرف به عنوان مالکیت را دلیل مالکیت می شناسد(ماده ۳۵) ناچار حکم عرف را درباره تحقق تصرف معتبر می داند.
۱-۵-۲-۳ رویه قضایی
رویه قضایی به همان علتی که یکی از منابع حقوق محسوب می شود، یکی از منابع مهم نظم عمومی تلقی می شود.نقش قاضی هر کشور در تکمیل ساختمان حقوق آن بی اهمیت تر از نقش مقنن نیست و نمی توان گفت که تأثیر افکار قضات در تحول و تکامل حقوق جامعه از مقنن کم تر است. مقرراتی که مقنن ممکن است به صورت ناقص یا متزلزل به وجود بیاورد به تنهایی جهت حفظ نظم جامعه کافی نخواهد بود. این مقررات در عمل باید مصادیق خارجی خود منجمله با اعمال حقوقی افراد تطبیق گردد. عملاً تشخیص قوانین راجع به نظم عمومی و غیر آن و تطبیق آن قانون با اعمال و درک مطابقت یا عدم مطابقت آنها از وظایف قضات است در واقع می توان گفت قاضی مانند خیاطی است که پارچه قانون را با اندام هر عمل حقوقی مورد اختلاف می سنجد و حکم قانون را به صورتی که مناسب مورد باشد از طریق تفسیر اعلام می دارد.برای مثال باید گفت مطابق ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی « در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است. » حال فرض کنیم ضمن عقد نکاحی شرط شود که نفقه مطلقاً و برای همیشه حق ندارد از زوج مطالبه نماید آیا این شرط ، صحیح است یا خیر؟
در وهله اول ممکن است تصور شود که با در نظر گرفتن ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی که می گوید:« طرفین عقد ازدواج می توانند هر شرطی را که مخالف با مقتضای عقد مزبور نباشد در ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگری بنمایند . . . » چنین شرطی صحیح است. اما این عقیده با این ماده قبل توجیه و درست نخواهد بود ، به جهت آنکه قواعد عمومی و احکام شروط باطل و مبطل قبلاًدر موارد ۲۳۲ و ۲۳۳ قانون مدنی بیان شده اند و مقنن در واقع خواسته است ضمن ماده ۱۱۱۹ به مناسبت اهمیت عقد ازدواج روی خلاف مقتضای عقد تأکید و یادآوری نماید.
زیرا از میان تمام شروط مذکور در مواد ۲۳۲ و ۲۳۳ تنها شرط مقتضای عقد است که نکاح را ماهیتاً باطل می سازد و شروط دیگر در ماهیت عقد نکاح تأثیری ندارد. پس تکرار اینجمله در ماده ۱۱۱۹ دلیل تجویز سایر شروط فاسد نمی باشد. بند۳ ماده ۲۳۲ که بیان می دارد که « شروطی که نامشروع است » ما را به این فکر سوق میدهد که آیا شرط اسقاط قبلی نفقه زوجه از شروط نامشروع محسوب است یا خیر؟ در این مورد ممکن است نظریات مختلفی برای قضات دادگاهها بوجود آید.
بدین استدلال که هدف و غرض قانون از ایجاد تأسیس مزبور ، حمایت سلامتی افراد خانواده و جلوگیری از این پیش آمد است که آنان سربار جامعه شوند. در حقوق اسلام نفقه زن از حقوق غیر قابل اسقاط و نتیجتاً راجع به نظم عمومی تلقی گردیده است.
۱-۵-۲-۳-۱ موارد دخالت رویه قضایی در قانون
دادگاه در چهار مورد ناچار است به عرف و روح قانون و اندیشه های حقوقی ( فتاوای معتبر ) استناد کند:
۱- در صورت نقص قانون
۲- در حالت سکوت قانون
۳- در مورد اجمال قانون
۴- در مورد تناقض قوانین
۱-۵-۲-۳-۲ نقص قانون
قانون وقتی ناقص است که نتواند اعمال و وقایع حقوقی را که به حکم عقل و انصاف باید مشمول آن باشد، در برگیرد. در چنین مواردی، دادرس می تواند با بهره گرفتن از هدف قانونگذار، متمم حکم ناقص اورا بیابد.(کاتوزیان،۱۳۸۵،ص۱۹۵)
۱-۵-۲-۳-۳ سکوت قانون
در بسیاری از فروع، قانون هیچ حکمی ندارد، و بر دادرس است که روح قوانین و عرف و عادت راه حلی برای آنان بیابد.
برای مثال، هیچ یک از قوانین ما درباره مهلت اجرای قانون در خارج از کشور حکمی ندارد، و دادگاه باید تصمیم بگیرد که آیا در هر مورد خاص با توجه به قرائن کار باید این مهلت را معین کرد، یا از مفاد قانون می توان راه حل کلی برای این مشکل پیدا کرد؟
اصل ۱۶۷ قانون اساسی قاضی را موظف کرده است که در مورد سکوت قانون به استناد منابع معتبر اسلامی یا فتاوی معتبر رأی بدهد. ولی، آنچه از نظر نویسندگان قانون دور مانده این است که در بسیاری موارد از منابع و فتاوی نیز نمی توان حکمی به دست آورد، آنگا این پرسش به میان می آید که دادرس چه باید بکند؟
از سویی ناچار به صدور حکم است، و از سوی دیگر، منبع کافی در اختیار ندارد. در چنین حالی است که ناچار باید به عرف و عقل متوسل شود. عقل او را در یافتن حکم یاری می کند ولی عقل مستقل نیز تابع ضرورت ها و نیاز های اجتماعی است و در واقع یکی از عوامل مهمی که آن را رهبری می کند « عرف » است.(کاتوزیان،۱۳۸۵،ص۱۹۶)
۱-۵-۲-۳-۴ اجمال قانون
گاهی عبارت قانون به ظاهر نقصی ندارد، ولی برای بیان حکم نارسا است: یعنی از واژه هایی که به کار برده شده ممکن است دو یا چند معنی متعارض استنباط کرد. برای مثال؛ به موجب ماده ۲۰۱ قانون مدنی: « اشتباه در شخص طرف به صحت معامله خللی وارد نمیآورد مگر در مواردی که شخصیت طرف علت عمده عقد بوده باشد.»
واژه « خلل » در زبان حقوقی مفهوم مشخص ندارد و معلوم نیست خللی که به اشتباه به درستی معامله می سازد تا چه میزان است؟ آیا عقد را باطل می کند و اجازه مشتبه نیز اثری در آن ندارد، یا عقد « غیرنافذ » است و رضای او می تواند به آن حیات حقوقی ببخشد. در این گونه موارد، دادرس باید در جست و جوی حکمی بر آید که مبیّن اراده قانون گذار باشد، و در همین کاوش است که « رویه قضایی » نقش بسیار موثر دارد.
۱-۵-۲-۳-۴ تناقض قانون
هرگاه اجرای یکی از اوامر قانونگذار با اطاعت از حکم او مخالف باشد، آن دو حکم را « متعارض » به نسبت میان آنها را « تعارض » یا « تناقض » گویند. در مواردی که تاریخ وضع این دو قانون یکی نباشد، قانون جدید ناسخ قدیم است و احکام آن را باید در گفتار مربوط به نسخ قانون مطالعه کرد. ولی، گاه اتفاق می افتد که در یک مجموعه قواعدی بیان می شود که جمع آنها ممکن نیست و مسلم است که مقصود قانونگذار نیز نسخ ضمنی هیچ یک از آنها نبوده است. زیرا معقول به نظر نمی رسد که ماده اول قانون حکمی را انشاء کند، و ماده دوم همان قانون ناسخ حکم نخست باشد.(کاتوزیان،۱۳۸۵،ص۱۹۸) برای مثال، بر طبق ماده ۲۱۲ قانون مدنی^۱، معاملات غیر رشید به واسطه عدم اهلیت باطل است، در حالی که ماده ۱۲۱۴ قانون مدنی^۲ این گونه معاملات را « غیر نافذ» و در پاره ای موارد صحیح دانسته است.
۱- ماده۲۱۲:« معامله با اشخاصی که بالغ یا عاقل یا رشید نیستند به واسطه عدم اهلیت باطل است.»
۲- ماده۱۲۱۴:« معاملات و تصرفات غیر رشید در اموال خود نافذ نیست مگر با اجازه ولی یا قیم او اعم از آنکه این اجازه قبلا داده شده باشد یا بعد از انجام عمل و معذلک تملکات بلاعوض از هر قبیل که باشد بدون اجازه هم نافذ است.»
۱-۶ قلمرو نظم عمومی
نوع نگرش به رابطه فرد و اجتماع و نحوه تحلیل این رابطه، نقش اساسی و مهمی در تعیین قلمرو نظم عمومی در بستر حقوق خصوصی ایفا می‌کند. از منظر فردگرایان که حاکمیت اراده را از لوازم شخصیت بشری می‌دانند و اراده فردی را بر اراده جمعی اجتماع مقدم می‌دارند، تنها قانون است که می‌تواند حاکمیت اراده فردی را محدود نماید و در صورتی که در قانون به تضییق اراده اشاره‌ای نشده باشد، باید اراده فرد را آزاد دانست. بنا بر این از منظر اینان، مقررات محدود کننده، قواعدی استثنایی به شمار می‌آیند.
اما اگر پای در رکاب مرکب اندیشه جمع‌گرایان نهیم و به انسان مستقل از اجتماع نیندیشیم، زندگی جمعی اقتضائاتی دارد که هر انسانی به عنوان عضو آن اجتماع در برابر اعضای دیگر، مکلف به تحصیل آن مقدمات است. تعهدهای بسیاری بر فرد تحمیل می‌شود و او با صرف اراده خود نمی‌تواند از آنها شانه خالی نماید. حاصل نزاع دو مکتب در باب نظم عمومی، این گونه جمع‌بندی و تصویر شده است:
الف) از نظر مکتب فردگرایی، منبع نظم عمومی، تنها قانون است، ولی از منظر مکتب جمع‌گرایان، غیر از قانون، اخلاق حسنه، عرف و عادت هم در زمره منابع نظم عمومی است. در حقوق ایران، با عنایت به مواد ۱۰، ۹۷۵ و ۱۲۹۵ ق.م. اخلاق حسنه و عرف و عادت نیز از منابع نظم عمومی به حساب می‌آید.(الفت،۱۳۸۴،ص۸۷)
ب) بر اساس مبانی فکری مکتب فردگرایی، قواعد مربوط به نظم عمومی، تنها به قوانین کیفری، اساسی، مالیاتی و اداری اختصاص دارد، ولی قوانین در زمینه حقوق خصوصی (مدنی و تجاری) از تجاوز قواعد نظم عمومی مصون می‌مانند و آزادی اشخاص در این زمینه، قیدی نخورده و مطلق است. روشن است که قانون‌گذار ایران در اغلب قواعد مربوط به احوال شخصیه و حقوق اموال و مالکیت از این نتیجه پیروی نکرده و آزادی بی‌قید و شرط برای افراد قائل نشده و این امور را با نظم عمومی محدود کرده است. (الفت،۱۳۸۴،ص۸۸)
ج) مطابق نظر فردگرایان، استناد به نظم عمومی، استثناست و در موارد تردید مخالفت با نظم عمومی، اصل حاکمیت اراده و صحت عمل حقوقی انجام شده، محکّم خواهد بود. اما بر اساس نظر جمع گرایان که نظم عمومی را استثنا نمی‌دانند و اصل در مقررات و قواعد قانونی را امری بودن می‌شمارند، در موارد مشکوک، به فساد عمل انجام شده، حکم می‌شود (کاتوزیان،۱۳۹۱، صص۱۶۲ و ۱۶۳).
۱-۶-۱ قلمرو قواعد نظم عمومی سیاسی
نظم عمومی سیاسی، همان معنای مرسوم و متعارف و سنتی نظم عمومی است و هدف از این نوع نظم عمومی حمایت از دولت و خانواده و فرد است. قواعد نظم عمومی سیاسی مانع می‌شود که افراد بتوانند در قراردادهای خصوصی خود به ارکان و نهادهای اساسی جامعه صدمه بزنند. بنا بر این، روشن است که این قواعد تنها جنبه بازدارندگی دارد و از حریم مصالح عمومی دفاع می کند و هیچ جنبه اثباتی و الزام به انجام امری ندارد. لذا دادگاهها به استناد مخالفت با قواعد نظم عمومی سیاسی از اجرای پاره‌ای تعهدات و قراردادها که برای دولت و جامعه و یا خانواده و فرد زیانبار باشد، جلوگیری می‌کنند. قرارداد فروش حق رأی، توافق بر عدم نفقه در نکاح و یا قرارداد فروش آزادی و حیات فردی از آن جمله است (صفایی،۱۳۸۲،ص۵۳).
پایه و اساس قواعد نظم عمومی سیاسی را این مطلب بر پا می‌دارد که انسان در زندگی اجتماعی خود، آزادی کامل ندارد و باید به برخی امور پایبند باشد. انسان در برابر نهادهایی که لازمه زندگی اجتماعی است، مسئول و محدود است؛ به این معنا که باید از پاره‌ای خواستهای فردی در جهت آن ضرورتهای اجتماعی بگذرد. این ضرورتها ممکن است مربوط به دفاع از خانواده و حفظ و کیان آن باشد و یا به دفاع از خود فرد مربوط شود؛ به این معنا که شخص نتواند آزادی خود را در آینده از بین ببرد و ممکن است به دفاع از حقوق دیگران و نهادها و سازمانهای دولتی و به تعبیری حقوق اجتماع مربوط باشد. با وجود این، نمی‌توان به استناد این قواعد، به حریم مالکیت خصوصی تجاوز نمود و انسان را به انجام معامله‌ای وادار نمود.
۱-۶-۲ محدوده قواعد نظم عمومی اقتصادی
ورود مفهوم نظم عمومی اقتصادی به ادبیات حقوقی از دستاوردهای حقوق قرن بیستم است و گفته شده است قبل از آن سابقه‌ای ندارد. البته در گذشته هم قوانینی با صبغه نظم عمومی وضع شده است که وجهه اقتصادی داشته‌اند، ولی هدف از وضع آن قواعد حمایت از آزادی معاملات و فعالیتهای اقتصادی بود (صفایی،۱۳۸۲،ص۵۴). لیکن مفهوم نظم عمومی اقتصادی امروز که در قواعد حقوق مدنی قرن بیستم به بعد جای گرفته است، ‌معنایی متفاوت دارد و دارای هدفی دیگر است. در این مفهوم، دولتها با نام توزیع عادلانه ثروت در اجتماع، اقتصاد جامعه را در نظارت و رهبری خود می‌گیرند. مبنای دخالت دولت در امور اقتصادی، نظم عمومی است و لذا آن را در برابر نظم عمومی حمایتی قبلی، نظم عمومی دخالتی هم می‌گویند.
قراردادهای خصوصی، به عنوان یکی از عوامل توزیع ثروت، از جمله موضوعات این نظم عمومی قرار گرفته است. در این موارد، دولتها نه تنها آثار قراردادها را به گونه امری تعیین می‌کنند و بر طرفین قرارداد تحمیل می‌نمایند، بلکه در پاره‌ای موارد از انعقاد قرارداد ممانعت می‌کنند و حتی گاهی اوقات اشخاص را ملزم به عقد قراردادی می‌نمایند. اگر چه الزام به انعقاد قرارداد به استناد نظم عمومی، هنوز در ادبیات حقوقی جای خود را پیدا و مستحکم نکرده است، ولی به نظر می‌رسد که با گسترش دامنه نظم عمومی و فزونی یافتن آثار تحمیلی قراردادها، کم کم باید به این باور رسید که برای زندگی در اجتماع، به ناچار باید در پاره‌ای اوقات، به پذیرش نظریه الزام به انعقاد قرارداد به استناد نظم عمومی تن در داد.
۱-۷ مصادیق نظم عمومی
نظم عمومی مدلول مقرراتی است که در آن ذات ، حیثیت و منافع مادی و معنوی جامعه باید مورد حمایت جدی قرارگیرد. در صورت برهم زدن نظم عمومی وجدان جامعه جریه دار می شود. بنابراین برای حفظ آن ، هر گونه اقدام الزام کننده و یا بازدارنده بجا شایسته خواهد بود.
امنیت عمومی، آسایش عمومی، بهداشت عمومی و اخلاق حسنه از عناصر تشکیل دهنده نظم عمومی بشمار می روند. به عبارت دیگر منظور از نظم عمومی نظمی است که لازمه استقرار یک حکومت دمکراتیک و آزاد است.
اکنون به اختصار مفاهیم امنیت ، آسایش و بهداشت عمومی و اخلاق حسنه را مورد بررسی قرار می دهیم :
امنیت عمومی : امنیت یا آرامش عمومی، یعنی فقدان هر گونه عوامل و خطراتی که نظم مادی موجود در جامعه را به هم بزند و موجب خسارت مالی و جانی به اشخاص و جامعه شود. این عوامل از توطئه علیه نظام تا جرایم و حوادث طبیعی و غیر طبیعی را شامل می شود.(صادقی،۱۳۸۸،ص۱۹)
آسایش عمومی : آسایش عمومی یعنی فقدان هر گونه آزار و ناراحتی در جامعه که از حدود متعارف و عادی زندگی در جامعه خارج باشد مانند سرو صدای زیاد بویژه در شب ، تجمع و ازدحام در معابر و مجامع و امکنه عمومی که موجب ناراحتی اشخاص می گردد. (صادقی،۱۳۸۸،ص۱۹)
بهداشت عمومی : بهداشت عمومی یعنی فقدان هرگونه عاملی که موجب امراض و ناخوشی می شود و تامین بهداشت یعنی اقدامات لازم جهت جلوگیری از انتشار میکروب و درمان . این اقدامها نه تنها افراد بلکه حیوانات ، منازل خصوصی، معابر، آب، ارزاق و نیازهای عمومی را شامل می شود که عدم رعایت اصول بهداشتی در آنها موجب آلودگی و سلب سلامتی می گردد .(هاشمی شیخ شبانی،۱۳۹۱،ص۲)
اخلاق حسنه : مقامات حق ندارند برای حفظ نظم عمومی، در خصوصیات اخلاقی و وجدانی ، افکار، عقاید و احساسات آنها دخالت کنند و آنها را مورد تفتیش و بازجوئی قراردهند. بدیهی است چنانچه ابراز افکار و عقاید اخلاقی و سیاسی موجب اغتشاش و بی نظمی شود مقامات حق دارند از بروز آنها جلوگیری کنند ، از این رو تظاهرات و تبلیغات افراطی و زیان بخش احزاب ، انتشار مخالف اخلاق حسنه ، پیاله فروشی ، تظاهر به روزه خواری در ایام رمضان و قمار بازی در ملا عام قانونا ممنوع است.(احمدی واستانی،۱۳۴۱،ص۱۲۰)
به دلیل اینکه نظم عمومی ارتباط نزدیک و تنگاتنگی با اخلاق حسنه دارد و در بسیاری از موارد وضع قوانین در حوزه حقوق خانواده جنبه اخلاقی دارد در ادامه به توضیح بیشتر رابطه این دو مفهوم می پردازیم.
۱-۸ نظم عمومی و اخلاق حسنه
مفهموم اخلاق حسنه مانند نظم عمومی یکی از مفاهیم حقوق اروپایی است با این تفاوت که نظم عمومی از ابتکارات حقوق جدید اروپا به شمار می رود و حال آنکه اخلاق حسنه ، مولود حقوق رم بوده و اروپایی ها آن را از رومی ها به ارث برده اند. (احمدی واستانی،۱۳۴۱،ص۱۰۷) حقوقدانان گاهی اخلاق حسنه را مفهومی مستقل و زمانی جزئی از نظم عمومی دانسته اند و به هر حال در تعریف آن اختلاف نظر حاصل نموده اند.
ممکن است عده ای تصور کنند که حقوق به کلی بی نیاز از اخلاق بوده و هر کدام راه جدایی در پیش دارند. اخلاق در حقوق تأثیری نیست و در جهان معاصر که حقوق کاملاً شکل یافته و همه شئون زندگی را تحت سلطه خویش در آورده دیگر بشر احتیاجی به اخلاق ندارد و حیات جوامع به کمک حقوق منضبط و منظم گشته است.ولی باید گفت که این تصور بسیار دور افتاده از عقل سلیم است زیرا این موضوع نه از قدیم نه در زمان معاصر با واقعیت زندگی مطابقت نداشته و ندارد.
اما باید گفت تفکیک دقیق حقوق و اخلاق ممکن نیست، اخلاق نه تنها در تهیه قاعده حقوقی موثر، است بلکه در اجرا و تفسیر آن نیز تأثیر دارد. اگر مقنن چیزی را مسکوت گذاشت یا به قاعده اخلاقی تجاوز کرد، قاضی آن را از راه تفسیر جبران می نماید. بدین ترتیب ، اخلاق ، یک عامل اساسی حقوق است ، به طور کلی تاثیر اخلاق در حقوق و ارتباط میان آن دو قابل انکار نیست. زیرا اخلاق و حقوق آثار قهری زندگانی اجتماعی انسان هستند و هدف هر دو این است که اعمال و افعال انسانی را در اجتماع بر محور صلح وعدالت تنظیم نمایند.
صرفنظر از تمام این حقایق ، لااقل آن مقدار از تأثیری را که اخلاق از راه تئوری اخلاق حسنه در حقوق دارد نمی توان انکار نمود. قوانین موضوعه در همه کشور ها به آن احترام می گذارند و دادگاه ها موظف هستند که مطابق با اعمال حقوقی مردم را با اخلاق حسنه ، کنترل نمایند و به این ترتیب ملاحظه می شود که قواعد اخلاقی علاوه بر قانون از طریق رویه قضایی هم در حقوق موضوعه اثر می گذارد.
طبق نظریه اروپایی، مراد از اخلاق حسنه،عادت جاریه یا قواعد اخلاقی صرف نمی باشد بلکه عبارت از قواعد اخلاقی موجود و محققی است که در مبنای قوانین قرار گرفته و جز و اصول حقوقی به شمار می رود و علی الاصول به همین مناسبت واجد ضمانت اجرا نیز است.روی همین اصل است که دیوان کشور در زمینه اخلاق حسنه نسبت محدودتر و بیشتر ناظر با اخلاق جنسی می باشد و اصولاً در حقوق مدنی اختیارات قضات که تشخیص دهنده مصادیق اخلاق حسنه اند در تفسیر قوانین،وسیع است بر خلاف قوانین جزایی که فقط قابل تفسیر مضیق می باشند. (احمدی واستانی،۱۳۴۱،ص۱۱۷)

Ang2² و آلدوسترون هر دو بیان NADPH اکسیداز را القاء می کنند که آنزیم اصلی در تولید سوپراکسید بافت شریانی است. رادیکال های آزاد در حقیقت به عنوان فعال کننده های التهاب عمل می کنند. استرس های اکسیداتیو نفوذپذیری شریان را تحریک می کنند. و باعث افزایش ترشح واسطه های التهابی مثل پروستاگلاندین ها و فاکتورهای رشد اندوتلیالی شریانی (VCAM-1) ^۳ می گردند (۳۱).
Ang2 بیان ملکول های چسبندگی (VCAM- 1) و ملکول چسبندگی داخل سلولی ۱ (ICAM- 1) ^۴ و E- سلکتین^۵ که در مسیر تولیدات ROS درگیر است را افزایش می دهد. هجوم سلول های التهابی باعث بزرگ شدن دیواره رگ می گردد. که غنی ازNADPH اکسیداز و افزایش استرس های اکسیداتیو موضعی است. در مرحله ی پایانی، مکانیسم های ترمیم بافت به وسیله ی استرس های اکسیداتیو ظاهر می گردد (۳۱).
Ang2 و آلدوسترون باعث افزایش فشار خون و هیپرتروفی^[۱۱] و آپوپتوز و فیبروس^۲ شریانی می شوند. که نتیجه­ آن تقسیم سلولی و خروج ماتریکس و کلاژن های اصلی و فیبرونکتین است که با تغییر شریان و افزایش سفتی شریان همراه است (۳۱).
۱-۳- ۴ شکل گیری پلاک ها:
شکل گیری پلاک در منطقه ای دور از استرس های شریان، که تقریبا در شاخه های شریان است اتفاق می افتد. این فرضیه مرتبط با الاستین در این جایگاه و حضور کمپلکس­های کلاژن - پروتوگلیکان است که مسبب حبس LDL است. جدایی پلاک به طور معمول علت سندرم شریان کرونری است (۲۵).
۱-۳-۵ آشفتگی در مکانیسم های حفاظتی:
آشفتگی در شناسایی مکانیسم های حفاظتی ذاتی در اندوتلیوم، دلیل تشکیل ترومبین۳(ماده انعقاد) است (۲۵).
انسداد شریان کرونر، تشکیل لخته خون، جدایی پلاک ها، در ناحیه ای از آترواسکلروزیس، مربوط به ۶۰ تا ۸۰ درصد از موارد سندرم کرونر حاد (ACS)⁴ است (۲۵). التهاب ، واسطه ی رگ دار شدن^۵ و انتقال خون به داخل پلاک ها، به تنهایی با بافت مردگی^۶ در مرکز پلاک همراه است که اغلب ایجاد لخته می کند. مکانیسم کلی ایجاد آترواسکلروزیس در شکل۱-۱ آمده است (۲۵).
شکل ۱-۱ : مکانیسم پیشنهادی در وقوع آترواسکلروزیس (۲۵).
۱- ۴ عواملی که خطر بیماری آترواسکلروزیس را افزایش می دهد:
۱-۴-۱ کاهش غلظت ^[۱۲]HDL- C:
کلسترول خالص (HDL- C) بیشترین نشانه برای آترواسکلروزیس است. مطالعات اپیدمیولوژی نشان داده که سطوح HDL- C پایین ، خطر بیماری CVD را افزایش می دهد. زمانی که (HDL- C) به عنوان یک فاکتور خطر تایید می گردد. خطر باقی مانده مرتبط با عملکرد های لیپوپروتئین های دیگر است (۲۴).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱-۴ -۱ -۱ ژنتیک های HDL:
همه ی شکل های ژنتیکی با HDL- C پایین و apoA- I مرتبط با افزایش خطر بیماری CVD نیست.
اخیرا جهش­هایی در ژن ABCA1 در بیماری Tangier با افزایش خطر بیماری قلبی مرتبط نیست. موتاسیون های دیگری در apoA- I که علت پایین HDL- C و apoA- I است مرتبط با CVD زودرس نیست. اخیرا ژن های مرتبط با افزایش درغلظت HDL- C (اندوتلیال لیپاز وCETP^[13]) ارتباطی با کاهش خطر بیماری قلبی ندارد (۲۴).
۱-۴-۱-۲ نقش های متفاوتC-HDL:
۱ . آنتی اکسیدان^۲
HDL- C از فرم های آسیب رسان LDL OX-در چندین مکانیسم جلوگیری می کند (۲۴).
آنزیم های مختلفی وجود دارد که گلوتاتیون سلنوپراکسیداز و Paraoxonaas1  (PON1) که اکسیداسیون لیپیدها یا تخریب لیپیدهای هیدرو پراکسید را ایجاد می کنند و روی HDL- C حضور دارند را کاهش می دهد (۲۴).
۲ . فعالیت ضد التهابی^[۱۴]
آترواسکلروزیس یک بیماری التهابی است. HDL- C از التهاب رگ ها در مسیرهای متفاوت جلوگیری کرده است. HDL-C بیان فاکتور نسخه برداری هسته ای NF- Kb که ملکول های چسبندگی سلولی را فعال و با کمپلکس AI/ABCA1 ماکروفاژی برهم کنش می دهد را تغییر می دهد (۲۴).
مطالعات در شرایط in vitro نشان داده که HDL- C بیان ملکول­های چسبنده اندوتلیال مثل ملکول چسبنده ۱ اندوتلیالی (VCAM- 1) و E- selection را مهار می کند (۲۴).
تاثیر ضدالتهابی دیگر از HDL- C، انتقال اسفنگوزین -۱- فسفات (SIP) ^[۱۵]یک لیپید میانجی، که فعالیت های ضدالتهابی در غلظت های پایین دارد است (۲۴).
HDL- C دراندوتلیال شریان و ماهیچه ی صاف، بیانIL-8 ^۳ و پروتئین جاذب شیمیایی منوسیت (MCP- 1) ^۴ تحت وضعیت های التهابی را مهار می کند. بنابراین HDL- C طبیعی ظرفیت مهارLDL اکسیده و پاسخ های التهابی ایجاد شده را دارد. در طول التهاب،HDL- C فعالیت اکسیداتیو و آنزیمی را تغییر و به عنوان یک محافظ عمل می کند (۲۴).
۳ . تولید اکسید نیتریک اندوتلیال رگی (eNO) ^[۱۶]
HDL- C مشتق شده از کلسترول، با تولید اکسید نیتریک اندوتلیال (eNO) بهبودی در عملکرد اندوتلیال و فعالیت شریان در شرایط in vivo را افزایش می دهد. فعالیت No با اتصال HDL- C به SR- BI، فسفاتیدیل اینوزیتول ۳- کیناز ( PI3K )/AKT در مسیر پیام و فسفریلاسیون در نیتریک اکسید سنتاز اندوتلیالی (eNOS) را فعال می کند. فعالیت eNOS در پاسخ به HDL- C با AK وابسته به فسفریلاسیون eNOS در سرین ۱۱۷۷است (۲۴).
در بیماران CVD، فعالیت های اندوتلیالی PKCBII ، فسفریلاسیون eNOS وابسته به AKT در سرین ۱۱۷۷را مهار کرده و فسفریلاسیون eNOS در تروئونین ۴۹۵ افزایش داده که فعالیت eNOS را مهار می کند. ظرفیت HDL- C با تغییر بیان eNOS با تولید NO اندوتلیالی تحریک می گردد (۲۴).
۴ . آنتی آپوپتوتیک^[۱۷]:
آپوپتوز سلولی در پاسخ به آسیب اندوتلیال است. در این قسمت، HDL- C آپوپتوز حفاظتی القاء شده با ox - LDL با بلوکه کردن مسیر های پیام داخل سلولی درگیر در آپوپتوز درگیر است (۲۴).
HDL- C مهاجرت سلول های شریان و تقسیم و بقاء را افزایش می دهد. و سلول های اجدادی اندوتلیال در سایت های آسیب رسان تجدید می گردد (۲۴).
HDL- C در نمونه های سالم پروتئین BCL- 2 ضدآپوپتوزی در سلول های اندوتلیال تولید کرده و آپوپتوز سلول های اندوتلیال را کاهش می دهد. این تاثیرات HDL- C در بیماری شریان کرونری از دست می رود.
۵ . فعالیت آنتی ترومبوتیک^[۱۸] (ضد ایجاد لخته):
HDL- C ممکن است فعالیت ضد لختگی با مهار فاکتور بیانی بافتی و فاکتور x فعال و مهار ترشح پلاسمینوژن فعال داشته باشد.
HDL- C تشکیل thromboxane A2 و فاکتور فعال پلیت سنتاز را مهار می کند. بنابراین اجتماع صفحات کاهش می یابد (۲۴).
۶ . فعالیت ضد آلودگی^[۱۹]:
HDL- C فعالیت ضدآلودگی در اتصال و برداشت LPS ^۲در حال گردش در صفرا، و تولید اندوتوکسین^۳ را مهار کرده و نتیجه ی آن فعالیت ضد آلودگی است. مکانیسم غیرفعال کردن LPS با HDL- C با واسطه ی اتصال مستقیم با apoA- I و کاهش بیان CD14 روی منوسیت ها درگیر است (۲۴).
فعالیت خنثی سازی HDL- C به ApoA- I نسبت داده می شود. ApoA- I پاسخ های تحریک شده با LPS را کاهش داده و گسترش آترواسکلروزیس را مهار می کند در شکل (۱-۳) خلاصه ای از نقش های HDL-C بیان شده است (۲۴).
شکل ۱-۲ : خلاصه ای از فعالیت های HDL- C
۱-۴-۲ افزایش فشار خون: Blood pressre (BP)
فشار خون اصلی ترین فاکتور خطر در افزایش بیماری قلبی و کلیوی و پرکاری تیروئیدی است. چندین ژن درگیر در تنظیم فشار خون مشخص شده که در بیماری قلبی درگیر بوده اند. فشار خون بالای mmHg90/140 یک فاکتور خطر برای افزایش بیماری قلبی و مرگ و میراست  (۲۶).
افزایش فشار خون در جمعیت در نتیجه­ چاقی، تاریخچه­ خانوادگی، مصرف بالای نمک، پیری، سیگار کشیدن، مصرف الکل، و استرس است. گسترش فشار خون می تواند تغییرات مضر در ساختار و عملکرد قلب، شامل بزرگ شدن بطن چپ و ناتوانی بطن چپ را پیش ببرد (۲۶).
۱-۴-۲-۱ سیستم های درگیر در فشار خون:
سیستم RAAS در تنظیم فشارخون شرکت دارد. هاپلوتیپ های موجود در ژن AGT، مرتبط با تفاوت هایی در فشارخون و افزایش فشارخون است (۲۶).
آنژیوتانسین ۲ ایجاد شده در سیستم RAAS باعث آزاد شدن آلدوسترون از غده فوق کلیه شده که آلدوسترون روی کلیه ها عمل کرده و بازجذب سدیم را افزایش می دهد که تنگی عروق و بیماری قلبی را در پی دارد. به غیر از این سیستم، سیستم KKS در تنظیم BP نقش دارد. کالیکرین ۱ (KLK) ^[۲۰]یک پپتید شریانی است که می تواند BP را پایین آورد (۲۶).
KKS، RAAS،ACE ^۲ و آنزیم متابولیزه کننده برادی کینین در این ارتباط هستند.
کینین ها مهارکننده فشارخون شریانی و تحریک کننده نفوذپذیری به آب و بازجذب سدیم است (۲۶).
۱-۴-۳ سیگار کشیدن:
سیگار کشیدن یکی دیگر از فاکتورهای خطر بیماری آترواسکلروزیس است و باعث آشفتگی در بیان ژن ها می گردد (۹۱).
۱-۴-۴ ژنتیک و آترواسکلروزیس:
۱-۴-۴-۱ ژنتیک Dyslipidemia:
واریانت هایی^[۲۱] در LDL و HDL و لیپوپروتئین ها مرتبط با آترواسکلروزیس است. در این ارتباط، افزایش کلسترول خانوادگی یک بیماری اتوزومی غالب است که موتاسیون هایی^۲ در رسپتور LDL دارند. از دست رفتن عملکرد یا کاهش رسپتور LDL در هپاتوسیت ها،^۳ که نتیجه­ آن کاهش پاکسازی LDL پلاسمایی و افزایش سطوح LDL در نمونه های هتروزیگوت^۴ و هموزیگوت^۵ نشان داده، که افزایش بیماری آترواسکلروزیس قبل از سن ۲۰ سالگی را در پی دارد (۲۱).
۱-۴-۴-۲ پلی مورفیسم های ژنتیکی در نیتریک اکسید سنتاز اندوتلیالی:
NO یک سست کننده ماهیچه­ی صاف و مهارکننده­ی چسبندگی سلول و تراکم پلاک ها است. شمار پلی مورفیسم های تعیین شده در ژن eNOS بیشتر است. دو تا تکرارهای نوکلئوتیدی (VNTRs)^[22] در اینترون ۴ و ۱۳ در ارتباط با قلب آزمایش شده است. VNTR اینترون ۴ با حضور هر دو ۴ (آلل کوچک) یا ۵ (آلل اصلی) کپی هایی از یک تکرار bp27 است که یک کاهش در سطوح پلاسمایی NO در هموزیگوت های آلل کوچکتر را نشان می دهد. در اینترون ۱۳، کپی هایی بین ۱۷ تا ۴۴ از یک تکرار CA گزارش شده است. و حضور تکرارهای کمتر از ۳۸ مرتبط با افزایش ۲/۲ برابر خطر CAD است (۲۱).