یادگیری محصول تفکرات است و تفکر خوب را همه دانش آموزان می‌توانند فرا بگیرند.
یادگیری مستلزم فکر عمیق است و ملازم کاربرد منعطف و فعال دانش است.
به این ترتیب هفت اصل اساسی در مدارس هوشمند باید نصب و راه‌اندازی شود که این هفت اصل عبارت‌اند از:
دانش مولد: انتخاب دروس مفید برای دانش آموزان
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
هوش یادگرفتنی: تلقی از هوش به عنوان امری اکتسابی و قابل دستیابی و نه خصیصه‌ای ثابت
تمرکز بر درک و تاکید بر فهمیدن
آموزش برای تسلط: آموزش به قصد کسب مهارت و انتقال آن به موقعیت‌های جدی
ارزیابی آموزش محور: ارزیابی به قصد یادگیری و نه امتحان
مدرسه هم چون سازمان یادگیرنده
استقبال پیچیدگی: پذیرش برخورد با موقعیت‌های پیچیده (پرکینز، ۲۰۰۷)
۲-۱۳- اهداف مدارس هوشمند
اهداف، مقاصد مورد انتظار در دوره‌های زمانی بلندمدت می‌باشند. اهداف مدارس هوشمند به نحوی تبیین شده‌اند که در راستای اهداف اداره کل آموزش و پرورش بوده، مسیر را برای نیل به این هموار سازند. همچنین اهداف مدارس هوشمند در راستای چشم‌انداز مدارس هوشمند تدوین گردیده است تا نیل به این اهداف، رسیدن به چشم انداز را ممکن تر سازد. اهداف اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران در خصوص هوشمند سازی مدارس عبارت‌اند از:
استمرار فرایند یادگیری دانش آموزان در خارج از مدرسه
ایجاد محیطی پویا و جذاب برای شکوفایی کامل استعدادها و بروز خلاقیت‌های فردی و جمعی دانش‌آموزان
افزایش حضور و پشتیبانی و مشارکت والدین و گروه‌های ذینفع در فرایند یادگیری دانش آموزان
همراه نمودن کادر آموزشی مدارس با روندهای نوین آموزشی مبتنی بر نیازمندی‌های جامعه دانش‌بنیان
ایجاد محیطی مناسب جهت ارزیابی‌های مستمر و متناسب با استعداد و پیشرفت دانش‌آموزان
فراهم نمودن فضای مشارکت و تعامل دانش‌آموزان و معلمان در فرآیندهای آموزشی
ترویج یادگیری تجربی، پژوهش محوری و دانش آموز محوری در فرآیندهای آموزشی
توسعه مهارت‌های ادراکی، کلامی، اجتماعی، حرفه‌ای و تخصصی دانش‌آموزان
تربیت دانش آموزان فاخر برای ورود به میدان‌های بین‌المللی با تکیه برهویت ایرانی اسلامی(نقشه راه مدارس هوشمند تهران، ۱۳۸۸، ص ۷)
۲-۱۴- معرفی پروژه شبکه تایگر[۵۶]
تبدیل هر مدرسه به مدرسه هوشمند از اولویت‌های هر ملت خواهد بود. اگرچه طی مراحل به مدیریتی عظیم و تلاش‌های مالیاتی احتیاج خواه داشت. تحویل سخت‌افزار و زیرسازی ارتباطات در مدارس برنامه‌ریزی شده است. جامعه در مقیاس بزرگ فشارهایی را بر روی مدارس سنتی اعمال می‌کند تا فنآوری اطلاعات و ارتباطات[۵۷] را در آموزش و پرورش در شکاف عریض مابین مدارس سنتی و هوشمند پذیرا باشد. مدارس سنتی بدون سرمایه کافی با نبردی دشوار در تجهیز دانش آموزانش به منظور دست و پنجه نرم کردن با برنامه عصر اطلاعات مواجه می‌شود. دانش‌آموزان هم چنین قادر به داشتن انتخابات شخصی بیشتری در برنامه آموزشی خود و چگونگی تفکر ویادگیری خواهند بود. این نوع فشار پروژه‌های آموزش مبتنی بر فن‌آوری‌های اطلاعات و ارتباطات مختلف را هدایت می‌کند تا به وسیله نهادهای آموزشی بی‌شماری به کار گرفته شوند. یکی از این پروژه‌ها شبکه تایگر است. این پروژه که توسط حوزه آموزش و پرورش با همکاری مرکز منابع آموزش و پرورش منطقه تهیه شده است و پروژه‌ای است با شبکه عریض منطقه‌ای که با هر مدرسه که در ترنگاون[۵۸] قرار دارد، مرتبط می باشد. شبکه تایگر شبکه منطقه ای جهانی آموزشی است. که مورد پذیرش مدارس و ادارات آموزش و پرورش است. وسایل مناسب عمده این شبکه، منابع آموزشی است. این شبکه، نه پروژه‌ای موقتی برای کمک به مدارس سنتی جهت تبدیل به محیط‌های یادگیری مدارس هوشمند در درون جنبه‌های مختلف مدارس طراحی شده است و این پروژه مدارس را به تدریج به سوی مدارس هوشمند تغییر شکل می‌دهد.
۲-۱۴-۱- اجرا و پیاده سازی
تا زمانی که مدارس سرمایه بسیار محدود و ناموجود یا کارکنان شایسته محدودی داشته باشند، این پروژه مشتری شبکه تایگر در شبکه شماره‌گیری می‌شود. مدرسه از مرکز منبع آن حداقل یک کامپیوتر مجبور به کار در یک مقیاس، بسیار کوچک‌تر، اما کاربردی خواهد بود. به طور ابتدایی، یک مدرسه پرسنلی چندرسانه ای آماده اینترنت ایستگاهی است، بهره می‌گیرد. مدرسه دانلود کردن تمام اطلاعات یا مواد برای استفاده محلی، از شبکه بهره می‌برد.
فنآوری ابزار و کاربردها در مراحل پایانی پیچیده‌تر خواهد شد. ما مشغول تدارک محیط یادگیری مدرسه هوشمند درون مدارس سنتی هستیم، به منظور این که به بنیاد مقدماتی تبدیل مدرسه هوشمند کمک‌رسانی کند. بنابراین اهمیت عمده به کارگیری کاربردهای مناسب شبکه تایگر در اطمینان انجام وظایفمان است. برخی از کاربردهای عمده ای که محیط آموزشی مدرسه هوشمند فراهم می‌کند عبارت است از:
۱-مجموعه مواد منبعی عالی
تهیه بهترین مواد آموزشی- یادگیری از بهترین معلمان سراسر ناحیه و به مشارکت گذاشتن آن‌ها در شبکه.
۲-میز تحریر کمکی برای معلمان ودانش‌آموزان
توانایی استفاده از شبکه تایگر به عنوان یک میز تحریر کمکی- بسته های پرسش و پاسخ داخل پایگاه داده‌ها که ثبت شده‌اند. دانش‌آموزانی که در زمینه درک موضوعات معین در درس‌هایشان با مشکلی مواجه می‌شوند باید بتوانند از میز تحریر کمکی استفاده کنند واین یک برنامه مربی- دانش آموز خواهد بود. والدین نیز می‌توانند از این امکانات بهره لازم را ببرند.
۳-کیف الکترونیک
کاربرد این مورد دانش آموزان را قادر به شراکت کارهایشان با دانش‌آموزان دیگر مناطق می‌کند.
۴-ارائه محتوای سمعی- بصری و ویدئو کنفرانس
شبکه تایگر به دانش آموزان و معلمان اجازه دریافت نمایش ویدئو، گرافیک و شنیداری خواهد داد.
ثبت موضوعات انتخابی معلمان کارشناس برای مدارس دیگر در دسترس خواهد بود تا به صورت بدون اتصال مشاهده و دریافت کنند.
۵-خدمات اجتماع و انجمن اولیا- مربیان
اجتماع و والدین نقش مهمی در فراهم کردن شرایط برای فرزندانشان در یادگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات دارند. از جمله ایجاد بستر مناسب برای استفاده، تهیه قطعات سخت‌افزاری و کمک به مدارس
۶-تدریس به شیوه درون خطی
شبکه تایگر میزبان تدریس درون خطی برای دانش آموزانی است که می‌توانند دروس را دریافت یا مواد را بدون ترک اتاق ، آزمایش کنند و والدین نیز قادر به کنترل بیشتر فرزندان خواهند بود.
۷-پست الکترونیک
که به طور فعالانه در مبادله فایل‌ها و اطلاعات به کار گرفته خواهد شد.
۸-محل اجتماع و اتاق‌های گفتگو
فرصت مباحثه برای دانش آموزان، والدین و معلمان در این میدان به وجود خواهد آمد تا تسهیل مشارکت ایده‌ها و نظرها را به سوی اصلاح آموزش و پرورش و دانش آموزان رهنمون سازد. (سایت آموزش و پرورش مالزی)
۲-۱۵- مدل اولیه مدارس هوشمند ایران
در این بخش پس از مطالعه تطبیقی، تجربه‌های جهانی وهم چنین مصاحبه با کارشناسان و مدیران مدارس و سازمان آموزش و پرورش شهر تهران سعی شد تا مدل‌هایی برای توسعه مدارس هوشمند استخراج شود. مدل‌های ارائه شده در دو دسته مدل‌های مفهومی و اجرایی دسته‌بندی می‌شوند. مدل مفهومی بیشتر به تعریف و ارائه چارچوب و مدل اجرایی به نحوه اجرا و روش پیاده‌سازی مدرسه هوشمند می‌پردازد.
۲-۱۵-۱- مدل مفهومی مدرسه هوشمند
توسعه فن آوری اطلاعات در بخش آموزشی توسط کشورهای مختلف جهان پیگیری می‌شود، تعاریف و اصطلاحات گوناگونی در این زمینه ارائه شده است. در برخی از کشورهای دنیا مانند مالزی و مصر از اصطلاح مدرسه هوشمند استفاده شده است و در کشورهای دیگری نظیر استرالیا و ایالات متحده آمریکا به اصطلاح آموزش دیجیتالی اشاره شده است اما در اصل تفاوت چندانی بین رویکردها و چارچوب‌های ارائه شده وجود ندارد و فصل مشترک تمام تعاریف، استفاده از فن آوری اطلاعات به عنوان ابزار یادگیری و یاددهی به دانش آموزان برای تربیت نیروی دانش محور آینده می باشد. لیکن برای استقرار مدرسه هوشمند باید بتوان مدلی ارائه نمود که بتواند این نوع مدارس را مشخص نماید و به عنوان مرجعی برای توسعه مدارس هوشمند و هم چنین تفکیک این نوع مدارس از مدارس غیرهوشمند مورد استفاده قرار گیرد. به همین منظور در این بخش مدلی ارائه شده که در شکل زیر نشان داده شده است.
نمودار ۲-۱ مدل مفهومی مدرسه هوشمند –نقشه راه هوشمند سازی مدارس ۱۳۹۰-ص۲۸
۲-۱۵-۲- عناصر مدل مفهومی مدرسه هوشمند
مدل مفهومی مدرسه هوشمند از پنج عنصر اصلی تشکیل شده است. به کمک این پنج عنصر می‌توان مدرسه هوشمند را تعریف کرد . در حقیقت مدارس برای تبدیل به یک مدرسه کاملاً هوشمند باید بتوانند کلیه عناصر ذکر شده را تامین کنند و مدل مفهومی ارائه شده نیز باید کاربردی باشد. در ادامه هر کدام از عناصر پنج گانه به صورت مجزا تعریف می‌گردد.
۲-۱۵-۲-۱- محیط یاددهی و یادگیری مبتنی بر محتوای چند رسانه‌ای
در مدارس هوشمند معلمان برای تدریس مطالب درسی و افزایش میزان درک دانش آموزان از مطالب ارائه شده و تشویق ایشان به فراگیری دروس از اسلایدهای آموزشی، نرم‌افزارهای آموزشی، بازی‌های رایانه‌ای، انیمیشن و دیگر محتواهای چندرسانه‌‌ای در کلاس‌های درس بهره می‌برند. در کنار این سیستم‌ها، معلمان می‌توانند از نرم‌افزارهای آموزش الکترونیک نیز بهره‌گیری نمایند و محتوای چند رسانه‌ای ایجاد شده را بر روی بستر اینترنت برای استفاده دانش‌آموزان در محیط خارج از مدرسه نیز فراهم کند تولید محتوای چند رسانه‌ای در مدارس به کمک معلمان و دانش آموزان صورت می‌پذیرد و در دوره‌های زمانی مشخص مرور شده و مورد بازبینی قرار می‌گیرد. محتوای آموزشی تولید شده در مدارس هوشمند می‌تواند از طریق پورتال‌های الکترونیکی با مدارس دیگر نیز به اشتراک گذاشته شود و معلمان مدارس مختلف، دانش خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. بدین ترتیب یکی از جنبه‌های مدرسه هوشمند را می‌توان استفاده از فن آوری‌های نوین به صورت گسترده برای تسهیل فرایند یاددهی – یادگیری دانش آموزان نمود.
۲-۱۵-۲-۲- زیر ساخت توسعه یافته فن آوری اطلاعات
مدارس هوشمند به مدارسی اطلاق می‌گردد که رایانه برای کلیه دانش آموزان فراهم شده باشد و این رایانه ها به کمک شبکه مرکزی به یکدیگر متصل شده باشند. علاوه بر شبکه، رایانه‌ها باید متصل به شبکه بین المللی اینترنت نیز بوده تا امکان دسترسی دانش آموزان به مطالب جدید فراهم گردد. در مدارس هوشمند از آخرین فن آوری‌های روز در زمینه آموزش دانش آموزان و مدیریت مدرسه بهره گیری شده است و کلاس‌های درس مجهز به امکاناتی نظیر دوربین، نمایشگرهای تلویزیونی، ویدیو پروژکتور، وایت برد الکترونیکی و دیگر ابزارهای کمک آموزشی باشند. در مدارس هوشمند فضای خالی به عنوان آزمایشگاه رایانه در نظر گرفته شده و دانش آموزان می‌توانند علاوه بر اوقات درسی، زمان‌های فراغت خود را نیز در این مکان به جست و جوی مطالب علمی بپردازند در مدارس هوشمند شبکه بی سیم توسعه پیدا کرده و دانش آموزان می‌توانند از این طریق و به کمک یک عدد رایانه قابل حمل (لپ تاپ) یا تلفن همراه از امکانات نرم افزاری مدرسه و شبکه اینترنت استفاده نمایند. بنابراین مدارس هوشمند به مدارسی اطلاق می‌گرد که زیرساخت‌های لازم برای توسعه فن آوری اطلاعات در مدرسه را به اندازه کافی و مناسب توسعه داده باشند و زمینه استفاده از این امکانات برای کلیه دانش آموزان و معلمان در کلیه مقاطع تحصیلی فراهم شده باشد و کارشناسان و مدیران مدرسه نیز بتوانند به کمک این زیرساخت‌ها، مدرسه را بهتر اداره کنند.
۲-۱۵-۲-۳- مدیریت مدرسه توسط سیستم‌های یکپارچه رایانه‌ای
امروزه سیستم‌های اطلاعاتی جز جدانشدنی مدیریت و اداره کسب و کارها به شمار می‌روند و هر گونه سازمانی برای ثبت، پردازش و ذخیره اطلاعات خود از این سیستم‌ها بهره گیری می کند. برای اینکه سیستم‌های اطلاعاتی در کل سازمان بتواند از کارایی و اثر بخشی مناسب برخوردار باشند لازم است تا با یکدیگر ارتباط داشته و داده‌های مشترک را مبادله نمایند. این موضوع در مدارس نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا مدارس مانند یک نگاه اقتصادی به مدیریت منابع مالی و نیروی انسانی می‌پردازند و تجهیزات و دارایی‌های خود را نگهداری، تعمیر و به روز رسانی می‌نمایند.
سومین عنصر از مدل مفهومی مدرسه هوشمند نیز به این موضوع اختصاص دارد که مدرسه هوشمند به مدارسی اطلاق می‌گردد که برای اداره مدرسه خود از سیستم‌های یکپارچه رایانه‌ای استفاده می‌کنند.
به کمک این سیستم‌ها داده‌های کلیه فرآیندهای مدرسه ثبت و ذخیره می‌گردد و ذینفعان مدرسه مانند معلمان، دانش آموزان، اولیا دانش آموزان، مدیران مدرسه، کارشناسان و مدیران سازمان آموزش و پرورش و دیگر نهادهای وابسته به صورت به هنگام به کلیه داده‌های مورد نیاز دسترسی پیدا کرده و از ورود تکراری داده‌ها و خطاهای اطلاعاتی جلوگیری به عمل می‌آید. در مدارس هوشمند مدیریت مدرسه بیش‌ترین زمان خود را به برنامه‌ریزی بلند مدت و تعیین استراتژی‌های مدرسه اختصاص می‌دهد و امور روزمره وقت کمتری از وی تلف می‌کند. گزارش‌های مدیریتی در مدارس هوشمند از دقت بالاتری برخوردار هستند زیرا به کمک سیستم‌هایی که تهیه شده‌اند کلیه تغییرات اطلاعاتی در مدرسه را ثبت می‌کنند. کلیه فرآیندهای مدرسه هوشمند از پشتیبانی سیستم‌های رایانه ای برخوردار هستند و اتوماسیون فرآیندها (خودکارسازی) به صورت کامل در مدرسه پیاده سازی شده است. کارشناسان و مدیران مدرسه تنها وارد یک سیستم رایانه‌ای شده و از طریق همین سیستم نیز می‌توانند کلیه فعالیت‌های روزانه خود را انجام دهند و داده‌های مورد نیاز را به دست آورند.
