نام متغیر
حداقل
حداکثر
میانگین
انحرف معیار

گروه تجاری

۰

۱

۸۵۰/۰

۳۵۷/۰

مالکیت نهادی

۳۷۰/۲۰

۸۶۰/۸۵

۰۲۴/۵۳

۹۹۵/۱۶

مالکیت دولتی

۰۹۰/۱۷

۸۳۰/۸۴

۱۷۵/۵۱

۸۲۱/۱۷

مالکیت انفرادی

۰۰۰۶/۰

۶۳۶/۱۶

۶۴۷/۶

۵۱۷/۳

هزینه بدهی

۰۵۴/۰

۴۱۴/۰

۱۱۱/۰

۰۶۷/۰

اندازه شرکت

۱۳۰/۲۱

۳۰۰/۲۶

۴۵۰/۲۴

۹۲۲/۰

نسبت بدهی

۰۰۰۰۱/۰

۵۰۵/۱

۵۴۳/۰

۲۹۶/۰

طبق اطلاعات جدول شماره ۴-۱ متغیر مالکیت دولتی دارای بالاترین و متغیر هزینه بدهی دارای کمترین میزان پراکندگی در بین متغیرهای پژوهش هستند. آماره­ های مربوط به متغیر نسبت بدهی نشان­دهنده آن است که بیش از نیمی از دارایی­ های شرکت­ها، از محل بدهی تأمین شده است. افزون­بر این، آماره­ های مربوط به مالکیت انفرادی نشان­دهنده آن است که در بورس اوراق بهادار تهران میزان مالکیت به نسبت پایین است. میزان آماره­ های مربوط به متغیر گروه تجاری حاکی از آن است که در بورس اوراق بهادار تهران تقریباً اکثر شرکت­ها دارای گروه تجاری هستند.

۴-۲-۲- ایستایی (پایایی) متغیرهای پژوهش

به­منظور اطمینان از غیرکاذب بودن مدل رگرسیونی به بررسی ایستایی متغیرهای پژوهش پرداخته شده است. نتایج حاصل از بررسی پایایی متغیرهای پژوهش با بهره گرفتن از این آزمون در جدول شماره ۴-۲ ارائه شده است. طبق اطلاعات این جدول، در کلیه متغیرهای مستقل، وابسته و کنترلی سطح معناداری در آزمون­های ریشه واحد لوین، لین و چو، ایم، پسران و شین، دیکی فولر تعدیل شده و فیلیپس پرون کوچک‌تر از ۰۵/۰ است که نشان‌دهنده این است که متغیرها پایا هستند.

جدول ۴-۲: نتایج حاصل از آزمون پایایی متغیرهای پژوهش

آزمون لوین، لین و چو
آزمون ایم، پسران و شین
آزمون دیکی فولر تعدیل شده
آزمون فیلیپس پرون
متغیرها
آماره آزمون

(سطح معناداری)

آماره آزمون

(سطح معناداری)

آماره آزمون

(سطح معناداری)

آماره آزمون

(سطح معناداری)

مالکیت نهادی

۱۹۰۵/۱۶-

(۰۰۰۰۵/۰)

۰۱۳۰۴/۷-

(۰۰۰۰۵/۰)

۴۸۷/۲۸۸

(۰۰۰۰۵/۰)

۸۲۹/۳۰۹

(۰۰۰۰۵/۰)

مالکیت دولتی

۹۶۹۴/۱۵-

(۰۰۰۰۵/۰)

۱۳۳۵۴/۸-

(۰۰۰۰۵/۰)

۷۱۹/۳۱۰

(۰۰۰۰۵/۰)

۵۱۵/۳۵۵

(۰۰۰۰۵/۰)

مالکیت انفرادی

۳۰۶۴/۳۲-

(۰۰۰۰۵/۰)

۴۶۱۶/۱۴-

(۰۰۰۰۵/۰)

۴۲۳/۴۷۷

(۰۰۰۰۵/۰)

۵۷۸/۵۸۰

(۰۰۰۰۵/۰)

هزینه بدهی

۱۲۱۷/۲۸-

(۰۰۰۰۵/۰)

۲۵۲۷/۱۲-

(۰۰۰۰۵/۰)

۷۷۴/۴۰۹

(۰۰۰۰۵/۰)

۴۴۳/۴۱۱

(۰۰۰۰۵/۰)

اندازه شرکت

۳۰۶۰/۲۰-

(۰۰۰۰۵/۰)

۶۴۵۶۱/۸-

(۰۰۰۰۵/۰)

۳۳۳/۳۳۰

(۰۰۰۰۵/۰)

۸۰۶/۳۹۰

(۰۰۰۰۵/۰)

نسبت بدهی

۴۲۹۲/۲۰-

(۰۰۰۰۵/۰)

۵۷۸۸۸/۹-

(۰۰۰۰۵/۰)

۵۵۹/۳۵۶

(۰۰۰۰۵/۰)

۶۰۰/۴۲۲

(۰۰۰۰۵/۰)

۴-۲-۳- بررسی مشکل هم­خطی

زمانی که در داده ­های مورد مطالعه در بین متغیرهای مستقل مشکل هم­خطی وجود داشته باشد، نتایج رگرسیون قابل اتکا نمی ­باشد و نمی­ توان از رگرسیون خطی چندمتغیره استفاده کرد. برای بررسی مشکل هم­خطی چندگانه در داده ­های مورد مطالعه در این پژوهش از عامل تورم واریانس استفاده شده است.

به­ طور کلی در یک مدل رگرسیون برای اندازه ­گیری میزان هم­خطی متغیر مستقل iام با سایر متغیرهای کنترلی، از عامل تورم واریانس و تلرانس^[۹۶] استفاده ‌می‌کنند. زمانی که عامل تورم واریانس بزرگ­تر از ۱۰ باشد، نشان­دهنده هم­خطی در داده ­ها است (آیرشاد یونس و همکاران^[۹۷]، ۲۰۱۱). جدول شماره ۴-۳ نشان می­دهد که میزان عامل تورم واریانس در کلیه موارد کمتر از ۱۰ است؛ ‌بنابرین‏، مشکل هم­خطی میان متغیرهای مستقل وجود ندارد.

جدول ۴-۳: نتایج عامل تورم واریانس

نام متغیرها
گروه تجاری
اندازه
نسبت بدهی
VIF

۰۱۲/۱

۰۱۰/۱

۰۱۹/۱

۴-۲-۳- آمار استنباطی

۴-۲-۳-۱- نتایج آماری فرضیه اصلی اول مبنی بر اینکه بین گروه ­های تجاری و ساختار مالکیت ارتباط معنادار وجود دارد.

۴-۲-۳-۱-۱- نتایج فرضیه فرعی اول مبنی بر اینکه بین گروه ­های تجاری و مالکیت دولتی ارتباط معنادار وجود دارد.

H₀: بین گروه ­های تجاری و مالکیت دولتی رابطه معنادار وجود دارد.

H₁ : بین گروه ­های تجاری و مالکیت دولتی رابطه معنادار وجود ندارد.

در این بخش نتایج آزمون مدل­های رگرسیونی مورد استفاده در خصوص تجزیه و تحلیل فرضیه ­های پژوهش ارائه می­گردد. در ابتدا نتایج آماری آزمون فرضیه ­های فرعی مرتبط با فرضیه اصلی اول ارائه می­ شود. جدول شماره ۴-۴ نتایج مرتبط با مدل رگرسیونی مورد استفاده برای آزمون فرضیه فرعی اول پژوهش را نشان می­دهد. طبق اطلاعات این جدول، نتایج آزمون چاو نشان­دهنده آن است که از بین مدل داده ­های تلفیقی و تابلویی، برای آزمون فرضیه فرعی اول پژوهش باید از مدل داده ­های تابلویی استفاده کرد. افزون­بر این، نتایج آزمون هاسمن حاکی از آن است که از بین مدل اثرات ثابت و مدل اثرات تصادفی برای آزمون فرضیه فرعی اول باید از مدل اثرات ثابت استفاده کرد. با توجه به مقدار آماره F مندرج در جدول شماره ۴-۴، در سطح کلیه شرکت­ها، که برابر با ۱۳۷۲/۲۱ است، بیانگر معنادار بودن مدل در سطح ۹۵ درصد است. افزون­بر این، با توجه به مقدار آماره دوربین واتسون ارائه شده در جدول شماره ۴-۴ در سطح کلیه شرکت­ها که برابر با ۸۳۹۶/۱ است، وجود خود همبستگی سریالی را در اجزای اخلال رگرسیون رد می­ کند. مقدار R²_adj برابر با ۲۶۸۹/۰ است؛ ‌بنابرین‏، با توجه ‌به این مقدار ‌می‌توان ۸۹/۲۶ درصد از تغییرات متغیر وابسته را به­وسیله متغیرهای مستقل و کنترلی پیش ­بینی کرد.

جدول شماره ۴-۴ ضرایب مربوط به مدل رگرسیونی مورد استفاده و سطح معناداری مربوط را نیز نشان می­دهد. طبق یافته ­های مندرج در این جدول، سطح معناداری مربوط به متغیر گروه تجاری نشان­دهنده آن است که بین گروه تجاری و مالکیت دولتی در سطح اطمینان ۹۵ درصد رابطه منفی و معناداری وجود دارد. ‌بنابرین‏، فرض عدم وجود رابطه بین متغیرهای پژوهش رد می­ شود. همچنین، نتایج مرتبط با متغیرهای کنترلی نیز نشان می­دهد که بین اندازه شرکت و مالکیت دولتی در سطح اطمینان ۹۵ درصد رابطه مثبت و معناداری وجود دارد اما رابطه بین نسبت بدهی و مالکیت دولتی از لحاظ آماری معنادار نیست.