او در این حوادث در کنار توده عظیم مردم ایستاده، از حقوق اکثریت دفاع نموده، خواهان عدل و انصاف بوده است و با انتقاد از وضعیت اجتماعی حاکم بر جامعه، ستمدیدگان را به دفاع از حقوق غصب شده و آزادی از دست رفته شان بر می انگیزد.
او با انتقاد از مسائل و مشکلات اجتماعی، خود را زبان گویای مردم قرار داده، از شکایتها، دردها و رنجهای آنان سخن گفته است؛ ضمن اینکه مصیبت ها و گرفتاری های آنها را نیز بر دوش کشیده است.
جواهری به عنوان یکی از ناقدان بزرگ عراق در عرصه شعر معاصر، خواهان اصلاح جامعه خویش بوده و سروده های بسیاری در نقد مسائل اجتماعی از خود به یادگار گذاشته است.
از نظر جواهری بسیاری از مشکلات و گرفتاری های مردم عراق از جمله اختلاف شدید طبقاتی، ناشی از اصول سیاسی حاکم بر جامعه عراق بوده که از سوی بریتانیا بر ملت عراق تحمیل شده است.
مظالم اجتماعی که جواهری آن را مورد انتقاد قرار داده است، اغلب در فاصله طبقاتی شدید و توزیع ناعادلانه ثروت نمود می یابد.
جواهری به دو طبقه کشاورز و کارگر اهتمام ورزیده، خواهان آن است که این دو طبقه به حقوق از دست رفته خود، دست یابند. از این رو این دو طبقه سهم عمده ای از نقدهای اجتماعی جواهری را به خود اختصاص داده اند.
ستمگری های استعمارگران غرب و عمّال ایشان باعث شد که جواهری و بسیاری از تحصیل کرده ها، ادیبان، شاعران و نیز توده هایی از مردم عراق به گرایش های مار کسیستی و سوسیالیستی روی آورند و گرنه ظلم حکومت های مارکسیستی و سوسیالیستی در حقّ مردم بویژه در شوروی سابق از ابرقدرت های غرب کمتر نبوده است.
باید به «حب وطن»، به گونه‌ای که گفته شد، نگریست و آنرا در مسیر فطری و الهی رهنمون نمود، در این صورت است که آدمی با نگرش درست نسبت به سرزمین خویش، گامی الهی را در جهت پرورش بُعدی از انسانیّت خویش برداشته است، و همه اصول انسانى مثل گذشت، احسان و ایثار از او بروز میکند.
وطن به اصطلاح عرفى و اجتماعى با نظر به آیات و روایات محبوبیتداشته و به طور طبیعى موجب تعلق خاطر آدمى بوده و محبت به وطن ممنوع قلمداد نشده است. بنابراین، «حب الوطن» یک مفهوم حقیقی است که دین اسلام آن را تأیید میکند، اما وطن پرستى، یعنى اصالت دادن به آب و خاک و ملیت و گزافه‌گویى براى بزرگ‌نمایى یک ملت چون روح خودستایى را میآفریند و مقابله با دیگر اقوام و ملتها را توجیه میکند، از نظر عقل و شرع ناپسند است و خلاف فطرت انسانى است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
جواهری در تمام زمینه های شعری به ویژه در حماسه قلم توانا و زبانی گویا و ذهن پویایی داشته است.
جواهری در زمینه های متعدد از جمله مسایل اجتماعی، دینی و سیاسی حماسه سروده و حماسه های وی نشانه تعهد و التزام تام این شاعر نسبت به مسایل کشور خود و هموطنان می باشد.
فهرست منابع
قرآن کریم
نهج البلاغه
-
- آشتیانی عقیلی، علی اکبر، بررسی تطبیقی قهرمانان پوچی در آثار کامو، سارتر و سال بلو، تهران: مروارید، ۱۳۸۷ش.
-
- آل محبوبه، الشّیخ جعفر. ماضی النّجف و حاضرها. الطّبعه الثّانیه، بیروت: دار الأضواء، ۱۹۸۶م.
-
- الأب روبرت ب ، کامبل الیسوعی، اعلام الادب العربی المعاصر، سیر و سیر ذاتیه، چاپ رابرت کمبل، بیروت: الشرکه المتحده للتوزیع، ۱۹۹۶م.
-
- ابن أبی الحدید، عبد الحمید بن هبه الله، شرح نهج البلاغه، محقق و مصحح: ابراهیم، محمد ابوالفضل، مکتبه آیه الله المرعشی النجفی، قم، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
-
- ابن شعبه حرانى، حسن بن على، تحف العقول عن آل الرسول (ص)، محقق و مصحح: على اکبر، غفارى، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.
-
- أبو حاقه، أحمد، الألتزام فی الشّعر العربی. بیروت: دار العلم للملایین، ۱۹۷۹م.
-
- اخوت، احمد دستور زبان داستان، تهران: انتشارات فردا، چاپ دوم، ۱۳۹۲ ش.
-
- اخوان ثالث ، مهدی (م. امید)، مرتضی کاخی، تهران: زمستان، چاپ دوم، ۱۳۹۰ش.
-
- ـــــــــــــــــ ، گزینه اشعار مهدی اخوان ثالث، تهران: انتشارات مروارید، چ۵، ۱۳۷۵ش،
-
- ادونیس، ﻋﻠﻲ أﺣﻤﺪ ﺳﻌﻴﺪ، مقدمه للشعر العربی، بیروت: دارالفکر، ۱۹۷۱م.
-
- الأعرجى، محمد حسین، الجواهرى (دراسه و وثائق)، چاپ اول، دمشق، دار للثقافه و النشر،۲۰۰۲م.
-
- أنیس، ابراهیم و دیگران، المعجم الوسیط. الطّبعه الثّانیه، بیروت: أمواج، ۱۹۸۷م.
-
- امین، سید محسن، أعیان الشیعه، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، ۱۴۰۶ق.
-
- براهنی، رضا، ناگه غروب کدامین ستاره (یادنامه اخوان ثالث)، تهران، بزرگمهر، ۱۳۹۰ش.
-
- براهنی، رضا، طلا در مس، تهران: بزرگمهر، ۱۳۷۱ش.
-
- بهبهانی، سیمین، سبک شعری أخوان ثالث، انتشارات مروارید، ۱۳۷۱ش
-
- بیاتی، عبدالوهاب، «رحل فی عید میلاده«، دمشق: منشورات وزاره الثقّافه فی الجمهوریه العربیه السوریه، ۲۰۰۴م.
-
- بیضون، حیدر توفیق، محمّد مهدی الجواهری شاعر العراق الأکبر، بیروت: دار الکتب العلمیّه، . ۱۹۹۳م..
-
- ترابی، علی اکبر، جامعه شناسی ادبیات، شعر نو و تکامل اجتماعی، تهران: فروغ آزادی، ۱۳۸۴ش.
-
- جبرا ابراهیم جبرا، النّار و الجواهر: دراسات فی الشعر، بیروت ۱۹۸۲م.
-
- جبران، سلیمان، مجمع الأضداد دراسه فی سیره الجواهری و شعره. بیروت: المؤسّسه العربّیه للدّراسات و النّشر، ۲۰۰۳م.
-
- جحا، میشال خلیل، الشّعر العربی الحدیث من أحمد شوقی إلی محمود درویش. بیروت: دار العوده و دار الثّقافه، ۱۹۹۹م.
-
- جعفری، محمد تقی، ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، چاپ هفتم، ۱۳۷۶ش.
-
- الجواهری، خیال جواهری،: منشورات وزاره الثقّافه فی الجمهوریه العربیه السوریه، ۲۰۰۴م.
-
- جواهری، محمدمهدی، دیوان، چاپ ابراهیم سامرائی و دیگران، بغداد ۱۹۸۰م.
-
- ــــــــــــــــ ، مذکَّراتی، بیروت ۱۹۹۹م.
-
- ــــــــــــ ، خیال جواهری، دمشق: منشورات وزاره الثّقافه فی الجمهوریه العربیه السوریه، ۲۰۰۴م.
-
- الجیوسی، سلمی الخضراء، الإتّجاهات و الحرکات فی الشّعر العربی الحدیث. بیروت: مرکز دراسات الوحده العربیّه، ۲۰۰۱م.
-
- خالد سلیمان، فلسطین و شعر معاصر عرب، ترجمه شهره باقری و عبدالحسین فرزاد، تهران ۱۳۷۶ش.
-
- الخیّاط، جلال، الشعر العراقی الحدیث. بیروت: دار صادر، ۱۹۷۰م..
-
- الخیّاط، جلال و دیگران، تاریخ ادبیات معاصر عرب. ترجمه: محمود فضیلت. کرمانشاه: انتشارات دانشگاه رازی، ۱۳۸۵ش.
-
- الحکیم، توفیق، فن الأدب، بیروت: دار الکتاب اللبنانی، (لاتا)
-
- خویی، اسماعیل، گزینه اشعار، تهران: کتابخانه مرکزی دانشگاه صنعتی شریف، ۱۳۵۷ش.
-
- داوری، رضا، ناسیونالیسم و انقلاب، چاپ اول، وزارت ارشاد، ۱۳۶۳ش.
-
- دستغیب، عبد العلی، نگاهی به مهدی اخوان ثالث، تهران: انتشارات مروارید، ۱۳۷۳ش.
- دیب، علی حسن، الجواهری رحله الشّعر و الحیاه. بیروت: مؤسّسه المناره، ۲۰۰۴م.
